En las medias recreativas vegn savens mussà in maletg che na correspunda betg a la realitad. En blers films ed en bleras serias po la polizia simplamain localisar il telefonin d'ina persuna e consultar ses cuntegn cun mo smatgar in buttun. En il mund real na funcziuna quai displaschaivlamain betg uschia. Tge è insumma pussaivel?

Ina istorgia reala
In um, nus al numnain Max, va la primavaira a viandar sulet e di la damaun adia a sia dunna. Fin il suentermezdi vul el esser enavos. Curt suenter mezdi trametta Max anc in selfie sin in piz via WhatsApp. Il suentermezdi passa ed igl cumenza a far notg. Noss Max, che viagescha gugent, n'è dentant betg turnà. Sia dunna fa plaunsieu quitads ed emprova pliras giadas d'al telefonar sin il telefonin. Suenter ch'i scalina tschintg giadas vegn la combox. Ils messadis da WhatsApp vegnan segnads cun dus crutschs grischs sco transmess, in segn da vita na survegn ella dentant betg. Er in messadi sin la combox na chaschuna nagina reacziun da Max. Ils quitads da la dunna daventan adina pli gronds e vers las 20.00 uras cumpona ella il clom d'agid da la polizia. «Pudais Vus per plaschair localisar il telefonin da mes marì?» Uschè il giavisch desperà da la dunna.

Tge premissas ston esser ademplidas, per che la polizia possia localisar in telefonin?
Tenor l'artitgel 1 alinea 1 ed artitgel 35 alinea 1 da la Lescha federala davart la surveglianza da la correspundenza postala e dal traffic da telecommunicaziun po Voss telefonin vegnir localisà en il rom d'ina tschertga da persunas sparidas. Ina persuna vala sco sparida, sche sia localisaziun è nunenconuschenta u sproporziunadamain difficila d'eruir e sch'i dat indizis motivads per in grond privel da sia sanadad u vita. En l'exempel fictiv po il lieu vegnir cunfinà mo pauc precis cun l'agid da la fotografia tramessa. Ultra da quai è la sanadad periclitada pervia las cundiziuns meteorologicas durant la primavaira. Las premissas per ina tschertga d'urgenza èn dadas.

Il telefonin na sto betg esser en la rait. Quai fiss però in avantatg. Er la polizia controlla il stadi dal telefonin tschertgà. Suenter laschar scalinar tschintg giadas, discurra la direcziun da l'acziun sin la combox: «Qua è la Polizia chantunala dal Grischun, Vus vegnis tschertgà, As annunziai per plaschair sut 117.» Il medem messadi vegn er tramess vis SMS sin il telefonin da la persuna tschertgada. En quest messadi datti er in link per l'uschenumnà smart locator. Sche Max fiss ussa abel da cliccar sin il link e sche ses telefonin avess recepziun, vegnissan las coordinatas da lieu da ses telefonin tramessas automaticamain a la centrala d'acziuns da la polizia. En quest cas na datti dentant betg ina reacziun..

App da la Rega – alternativa pussaivla
L'app da la Rega po er localisar il telefonin, sch'ella è installada ed endrizzada correspundentamain. Quai po vegnir fatg in'unica giada cun l'alarm sez u live per in tschert temp durant in'activitad sco per exempel viandar. Questa activaziun live sto vegnir endrizzada individualmain da l'utilisadra u l'utilisader. Mo alura trametta l'app il lieu dal telefonin permanentamain a la Rega. Ils lieus d'ina transmissiun directa vegnan puspè stizzads suenter la finiziun/deactivaziun.

Tar in cas da spariziun vegn questa alternativa controllada da la polizia en collavuraziun cun la Rega. En noss cas n'utilisescha Max dentant betg l'app da la Rega. Tras quai sto il lieu vegnir localisà senza GPS e quai vegn fatg cun la localisaziun da las antennas da telefonia mobila, en las qualas il telefonin è stat collià sco ultim u è actualmain collià. Mintga antenna da telefonia mobila cuvra in tschert territori, che po esser tut tenor topografia plitost pitschen en la citad u fitg grond en la champagna. Particularmain en las muntognas n'èsi betg insolit, ch'ina antenna cuvra in'entira val. Las reflexiuns da las undas da func a las spundas e furmaziuns da spelm èn vaira engianusas areguard l'intschess effectiv da la recepziun dal signal. Per las forzas da salvament è quai ina sfida enorma, er perquai ch'il terren è per regla strusch accessibel.

Per quest motiv vegn introducida suenter la limitaziun dal territori da tschertga sur las cellas da telefonia mobila ina localisaziun pli precisa cun l'uschenumnà LifeSeeker. Quai pretenda dentant, ch'il telefonin tschertgà haja anc avunda accu e saja en funcziun. El na sto betg stringentamain avair recepziun, dentant electricitad è absolutamain necessaria.

Tschertga d'urgenza instradada
Tenor la Lescha da polizia dal chantun Grischun è la Polizia chantunala responsabla per la tschertga d'urgenza d'ina persuna sparida. L'uffizier da pichet da la Polizia chantunala dal Grischun approva ina tala tschertga d'urgenza e mobilisescha l'operatur da tschertga d'urgenza responsabel tar la polizia.

Tut questas preparaziuns ed examinaziuns han gia durà pliras uras – igl è gia mesanotg. Entant che alpinistas salvadras ed alpinists salvaders dal Club alpin svizzer tschertgan gia Max per terra cun chauns, cumenza in helicopter da salvament in sgol da tschertga cun l'instrument da localisaziun LifeSeeker. Il helicopter sgola girs sur il territori. Suenter 15 minutas datti tuttenina ina infurmaziun sin il monitur da l'instrument da localisaziun. Il telefonin da Max è sa annunzià sin LifeSeeker cun il numer IMSI tschertgà e programmà da la carta SIM. Cun ulteriurs girs da sgol vegn localisà il signal adina pli precis e la fin finala chattan ins Max lunsch davent d'ina senda da viandar, giudim dal tut al pe d'ina val stretga en la glisch da tschertga dals reflecturs dal helicopter. Cun il turn vegn il medi d'urgenza laschà giu tar Max. Curt suenter vegn Max salvà sfradentà cun ina chomma rutta e transportà or da la val senza recepziun en il proxim ospital.

Mesiras preventivas avant ina tura
Cun mesiras e preparaziuns adattadas pudess ina pussaivla tschertga d'urgenza chara vegnir evitada. En general poi gidar d'infurmar confamigliars ed amis avant ina tura. En quest cas èsi da communitgar la ruta ed il plan d'ina tura da viandar u da skis als conturns. Uschia po il territori da tschertga gia vegnir restrenschì meglier. Contact regular cun amias ed amis u confamigliars dat medemamain in tschert sentiment da segirezza. Ultra da quai datti la pussaivladad da publitgar la localisaziun dal telefonin als partenaris u confamigliars cun apps via «cundivider la localisaziun». Quai è tranter auter er detg pratic, sch'ins perda il telefonin u sch'el vegn engulà. Sumegliant sco en connex cun l'app da la Rega sto quai vegnir endrizzà ordavant.

Tar las preparaziuns d'ina tura da muntogna u da skis na tutgi betg mo da consultar las prognosas da l'aura e da purtar cun sai in equipament adattà a l'aura però er da pensar a chaussas sco: «Tge fiss, sche jau avess in accident durant la tura, sche jau na pudess betg pli reagir e sch'i cumenzass a far notg.» Ultra da quai duai l'accu esser chargià cumplettamain. Ina localisaziun via telefonia mobila è mo pussaivel, sch'il telefonin ha anc avunda accu. Igl è da resguardar che cundivider la localisaziun necessitescha bler accu e che acziuns da tschertga duran fitg ditg. Tschertgas terrestras n'èn betg adina pussaivlas per na periclitar l'equipa da tschertga supplementarmain, per exempel durant la notg u en cas da mal'aura (naiv, tschajera e.u.v.). Er sche la posiziun è enconuschenta approximativamain. Quai signifitgass ch'ina notg pussaivlamain fitg fraida stuess vegnir superada en il liber. Quintar cun quai che la polizia moderna dad ozendi chatta cun lur meds d'intervenziun la persuna sparida en mintga cas, n'è nagina opziun!