En connex cun la tractativa da la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas e l'assistenza da persunas attempadas e da persunas che basegnan tgira (lescha per promover la tgira da persunas malsaunas) èsi vegnì rendì attent differentas giadas al fatg ch'ils custs en il sectur da la sanadad s'augmentan d'in cuntin.
Medemamain han las instituziuns responsablas resp. las vischnancas rendì attent ch'ellas n'hajan praticamain naginas pussaivladads d'influenzar il svilup dals custs.
Nus supplitgain perquai la regenza da respunder las suandantas dumondas:
1. Po il svilup dals custs insumma vegnir influenzà cun il sistem vertent?
2. Sche gea, nua ed en tge secturs pon vegnir reducids custs da vart dal chantun, da las vischnancas e da las instituziuns responsablas?
Cuira, ils 27 d'avust 2010
Kleis-Kümin, Candinas, Albertin, Augustin, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Blumenthal, Bondolfi, Caduff, Caluori, Casutt-Derungs, Cavegn, Darms-Landolt, Della Vedova, Dermont, Dosch, Fallet, Fasani, Florin-Caluori, Foffa, Geisseler, Joos, Kollegger (Malix), Märchy-Caduff, Niederer, Parpan, Righetti, Sax, Tenchio, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Zanetti
Resposta da la regenza
La regenza respunda las dumondas tschentadas sco suonda:
1. Fin ad in tschert grad po il svilup dals custs vegnir influenzà cun il sistem vertent. En quest connex stoi vegnir resguardà ch'ils custs en il sectur da la sanadad vegnan influenzads principalmain tras la quantitad consumada e mo secundarmain tras il pretsch. Tenor la statistica da sintesa "Custs e finanziaziun dal sectur da la sanadad" che l'uffizi federal da statistica ha publitgà l'onn 2009 èn ils custs da sanadad s'augmentads da 39.8 milliardas francs l'onn 1998 a 55.2 milliardas francs l'onn 2007. Quai correspunda ad in augment da 38.7 pertschient. 4.2 da quests puncts procentuals derivan da midadas da pretsch, 34.5 puncts procentuals resultan dentant tras midadas da quantitad. Ils motivs per l'augment da la quantitad èn multifars: d'ina vart sa tracti da motivs da la purschida (i dat adina dapli pussaivladads da terapia e da diagnosa) e da la dumonda (en cas da malsogna è mo il meglier bun avunda); da l'autra vart è quai il resultat dal svilup demografic (augment da la quota da persunas attempadas).
2. Tras la finanziaziun dals ospitals che vala a partir da l'onn 2012 na sa lascha la contribuziun dal maun public als ospitals praticamain betg pli influenzar, perquai che questa contribuziun dependa directamain da las pauschalas che las assicuranzas martgadeschan cun ils furniturs da prestaziuns. Sulettamain las contribuziuns a prestaziuns d'utilitad publica pon alura anc vegnir fixadas dal maun public.
Pussaivladads d'influenzar ils custs datti percunter en il sectur da las chasas da tgira e da la spitex ed en general tras tuttas e tras tuts en il sectur da la promoziun da la sanadad e da la prevenziun.
Per fixar sias contribuziuns en il sectur da las chasas da tgira e da la spitex re-sguarda il chantun mintgamai mo quellas instituziuns che furneschan lur prestaziuns en moda economica, limitond qua tras l'augment da sias contribuziuns a la dimensiun economicamain necessaria. Tenor ils documents che las chasas da tgira han inoltrà per l'onn 2009 importavan ils custs da tgira da la chasa da tgira la pli favuraivla – en cas d'in basegn da tgira egual – main che la mesadad dals custs da la chasa da tgira la pli chara. Sur l'instituziun responsabla han las vischnancas la pussaivladad d'influenzar l'organisaziun dals manaschis ed uschia er ils custs, p.ex. cun s'engaschar per la fusiun da manaschis u da parts da manaschis (p.ex. la contabilitad).
Las vischnancas pon er influenzar en moda favuraivla il svilup dals custs en il sectur da las chasas da tgira cun metter a disposiziun purschidas ambulantas attractivas, purschidas per distgargiar confamigliaras e confamigliars che tgiran sco er furmas alternativas d'abitar e d'assistenza. En regiuns da planisaziun cun ina purschida ambulanta attractiva e cun ina dumonda respectiva da prestaziuns da la spitex sa chatta la quota da tgira staziunara sut la media. Uschia ha la regiun da planisaziun Tavau gì l'onn 2007 ina quota da tgira ambulanta sur la media (13.0% da la populaziun residenta da 65 onns e dapli; media dal chantun Grischun: 10.8%) ed ina quota da tgira staziunara sut la media (5.6% da la populaziun residenta da 65 onns e dapli; media dal chantun Grischun: 7.1%). Cuntrari a quai ha la regiun da planisaziun Cadi gì ina quota da tgira ambulanta sut la media (7.9%) ed ina quota da tgira staziunara sur la media (10.1%).
En appreziaziun da questa situaziun da partenza prevesa la regenza da fixar fin l'onn 2025 a maximalmain 22 pertschient la valur directiva dal basegn da letgs da tgira da 25 pertschient en la planisaziun generala chantunala. Tras questa reducziun a maximalmain 22 pertschient po vegnir smesà il basegn supplementar da letgs da tgira. Sche la valur directiva actuala dal basegn da 25 pertschient vegniss mantegnida fin l'onn 2025, stuessan vegnir mess a disposiziun almain 800 letgs da tgira supplementars. Cun ina valur directiva reducida dal basegn da maximalmain 22 pertschient resulta percunter in basegn supplementar da mo circa 400 letgs da tgira. Cun ina media da custs da 320'000 francs per letg da tgira sa laschan evitar ils proxims 15 onns mo tras questa mesira custs d'investiziun da 128 milliuns francs per il chantun e per las vischnancas.
La reducziun da la valur directiva dal basegn da letgs da tgira è mo realisabla, sch'ils servetschs da la spitex offran purschidas suffizientas en il sectur ambulant e sch'il chantun e las vischnancas mettan a disposiziun ils meds finanzials ch'èn necessaris per finanziar quellas.
Il svilup dals custs po la finala er vegnir influenzà en moda favuraivla tant tras il chantun sco er tras las vischnancas cun ina promoziun sistematica da la sanadad e cun prevenziun, p.ex. cun realisar programs e projects che sa basan sin fatgs, ma er tras tuttas e tras tuts cun in cumportament saun. Tras mesiras pre-ventivas cumplessivas pudessan vegnir spargnads – tenor in studi – custs da var 20 milliardas francs per onn en Svizra en tut ils secturs. En il chantun Grischun correspunda quai ad ina summa da 500 milliuns francs per onn. En quest senn ha il program d'acziun "Pais saun", ch'è vegnì inizià dal chantun, l'intent da reducir ils custs da tractament ed ils custs macroeconomics da var 68 milliuns francs che resultan mintga onn en il chantun Grischun en connex cun il surpais.
18 d'october 2010