Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Degiacomi concernent talents cun obligaziuns da famiglia per in'economia ferma

Sessiun: 09.12.2015

Igl è enconuschent bain avunda ch'i mancan al martgà da lavur – pervia da la midada demografica – adina dapli persunas spezialisadas qualifitgadas. En il Grischun sa reducescha per exempel il dumber da relaziuns d'emprendissadi concludidas gia dapi l'onn 2008. In sguard en il register da las naschientschas mussa plinavant ch'il dumber da naschientschas è sa reducì per 37% tranter l'onn 1992 e 2005. Gia oz na pon bleras plazzas d'emprendissadi betg pli vegnir occupadas en manaschis grischuns. En intginas branschas, sco per exempel en il sectur da furmaziun e da sanadad, discurran ins gia d'ina mancanza da persunas spezialisadas. Tenor il secretariat da stadi per l'economia SECO vegnan a mancar al martgà da lavur anc circa fin l'onn 2050 er pli e pli autras forzas da lavur qualifitgadas. Sco consequenzas negativas enumerescha el:
• sin plaun naziunal: la productivitad da nossa economia publica e nossas ovras socialas
• sin plaun da las interpresas: la recrutaziun ed il mantegniment da forzas da lavur qualifitgadas e
• sin plaun individual: la flexibilitad e la cumpatibilitad cun il martgà da lavur

 

Fin ussa èn las consequenzas da la midada demografica vegnidas mitigiadas per gronda part tras l'immigraziun da persunas spezialisadas dal spazi europeic. Quai n'ha dentant betg bastà per ina cumpensaziun en tut las branschas, ed i sa mussa che l'avertadad da las votantas e dals votants svizzers n'è betg illimitada envers questa immigraziun.

 

Uschia stat il Grischun en in cumbat per talents, che vegn ad esser anc pli dira en l'avegnir. Ina via da success empermettenta dastgass esser quella da procurar per cundiziuns generalas che motiveschan forzas da lavur svizras qualifitgadas da sa participar al process da lavur. Bleras dunnas e blers umens bain scolads, che han obligaziuns da famiglia, na chattan betg talas cundiziuns. Per els na cunvegni per exempel simplamain betg da lavurar u d'augmentar lur pensum da lavur, u els na chattan naginas purschidas da la tgira d'uffants durant las vacanzas da scola.

 

L'iniziativa per dapli persunal qualifitgà da la confederaziun e da la CdC (conferenza da las regenzas chantunalas) cuntegna tranter auter sco punct central la promoziun d'ina meglra cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia. Blers chantuns realiseschan las mesiras recumandadas u fan – sco Basilea (spazi economic favuraivel per famiglias) u Lucerna – anc in ulteriur pass. Ils chantuns Turitg e Basilea han plinavant fatg studis ed han per exempel concludì mesiras per eliminar fauss impuls tar las taglias, tar las prestaziuns socialas dependentas dal basegn sco er tar ils sistems tariffars da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia ed a la scola. En il chantun Berna per exempel subvenziunescha il chantun la tgira d'uffants cun 80%. En il chantun Grischun percunter vegnan circa 60% dals custs totals da la tgira d'uffants finanziads dals geniturs sur las tariffas.

 

Sco lieu economic ha il Grischun dischavantatgs envers auters spazis economics svizzers. Mo sch'il Grischun ha ina plazza a la testa en la concurrenza economica per talents cun obligaziuns da famiglia, avain nus ina schanza da metter a disposiziun a nossa economia quellas forzas da lavur ch'ella dovra per avair in success duraivel.

 

La regenza vegn incumbensada d'elavurar in pachet da mesiras che promova en moda effizienta la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia, uschia ch'il Grischun dispona en quest reguard da cundiziuns excellentas en la cumparegliaziun interchantunala.

 

Cuira, ils 9 da december 2015

 

Degiacomi, Stiffler (Cuira), Casty, Atanes, Baselgia-Brunner, Blumenthal, Bucher-Brini, Caduff, Cahenzli-Philipp, Casutt-Derungs, Caviezel (Cuira), Darms-Landolt, Deplazes, Gartmann-Albin, Jaag, Joos, Locher Benguerel, Monigatti, Niederer, Noi-Togni, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Steck-Rauch, Tenchio, Thomann-Frank, Thöny, Tomaschett (Breil), von Ballmoos, Widmer-Spreiter

Resposta da la regenza

Da la mancanza smanatschanta da persunas spezialisadas èn l'economia e la politica conscientas gia daditg. Il cussegl grond ha relaschà gia l'onn 2003 ina lescha davart la promoziun da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. Gia quella giada eri evident ch'il dumber da persunas spezialisadas vegnia a sa sbassar en consequenza dal svilup demografic.

L'onn 2007 èn vegnidas preschentadas e priorisadas en il rom dal rapport grischun da famiglia (missiva carnet nr. 15 2006-2007) differentas mesiras da la politica da famiglia (p.ex. augment da la tariffa da contribuziun per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia, calculaziun dals custs normads, directivas per concepir las tariffas, introducziun d'instrucziun en bloc, purschidas da structuras dal di, tgira durant las uras marginalas, distgargias fiscalas e.u.v.). Uschenavant ch'ellas tutgan al champ da cumpetenza dal chantun, èn ellas vegnidas realisadas. En il sectur da las taglias èn p.ex. las deducziuns per uffants vegnidas auzadas massivamain (onn 2006: 2400 francs; oz: 6000 francs per uffants da la vegliadetgna prescolara, 9000 francs per uffants minorens u per uffants en scolaziun resp. 18 000 francs per uffants en scolaziun ordaifer). Plinavant è vegnida introducida ina deducziun per la tgira d'uffants: Per uffants fin a la cumplenida dal 14. onn da vegliadetgna pon vegnir deducids custs da tgira tras terzas persunas fin 10 000 francs. Tar ils conjugals evitescha l'uschenumnà splitting parzial ch'i resultia ina chargia fiscala pli gronda cumpareglià cun pèrs en concubinat. Ina clera extensiun da la purschida da tgira per uffants obligads d'ir a scola hai dà a partir da l'onn da scola 2013/14 tras la revisiun totala da la lescha da scola cun l'introducziun da l'instrucziun en bloc sco er da structuras dal di per la tgira. L'onn da scola 2014/15 han 54 instituziuns responsablas per la scola furnì var 225 971 unitads da tgira. Quellas cumpiglian la tgira d'avantmezdi, da mezdi e da suentermezdi. Per quest intent ha il chantun pajà contribuziuns da 582 971 francs. En collavuraziun cun ils purschiders renconuschids defineschan las vischnancas il basegn da purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. La participaziun dal chantun e da las vischnancas importa 30 pertschient fin 50 pertschient dals custs normads. La regenza fixescha l'autezza dals custs normads e l'autezza da la tariffa da contribuziun. La vischnanca da domicil sto sa participar almain en la medema dimensiun sco il chantun. Quai ha pussibilità d'augmentar il dumber da plazzas da 180 l'onn 2004 a 703 l'onn 2015.

La confederaziun ha lantschà l'onn 2011 ina iniziativa per dapli persunal qualifitgà; en il rom da quella ha il cussegl federal approvà l'onn 2013 in pachet da mesiras. Ultra da la tematica da la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia, che vegn focussada en l'incumbensa, definescha quest pachet trais ulteriurs champs d'acziun: la qualificaziun superiura, l'activitad da gudogn da lavurantas e lavurants pli vegls e la promoziun d'innovaziuns. Potenzials nunduvrads per eliminar la mancanza da persunas spezialisadas e per trair a niz meglier il potenzial da forzas da lavur svizras na vegnan betg mo localisads tar las dunnas, mabain er tar ils giuvenils, tar las persunas pli veglias e tar las persunas cun impediments. Il chantun sustegna questa iniziativa tras quai ch'el pussibilitescha a persunas cun experientscha professiunala, ma senza emprim diplom professiunal, da sa qualifitgar professiunalmain ordaifer las vias da scolaziun regularas. El surpiglia er ina gronda part dals custs da questas qualificaziuns posteriuras. Plinavant sustegna la confederaziun la creaziun da novas purschidas tras agids finanzials per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia ed a la scola. Quellas scadan previsiblamain l'onn 2019. En il rom d'ina basa legala da durada limitada planisescha la confederaziun da stgaffir impuls, per ch'ils chantuns, las vischnancas ed eventualmain ils patruns investeschian dapli en la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia, per uschia promover vinavant la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia. En sia resposta da consultaziun ha la regenza beneventà da princip la proposta dal cussegl federal. Ella è dentant da l'avis ch'ina finanziaziun d'impuls da durada limitada na possia purtar nagin effect duraivel. Perquai duess la confederaziun sa participar er vinavant cun ina tariffa da contribuziun fixa als custs per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia.

La regenza renconuscha l'impurtanza da la cumpatibilitad da la professiun cun la famiglia sco er il return facilità en la vita professiunala, en spezial per motivs da l'attractivitad dal lieu sco spazi d'abitar, da lavurar e da viver e pervia dal basegn da persunal qualifitgà. In pachet da mesiras separà n'è betg necessari ord vista da la regenza, meglieraziuns duain vegnir fatgas en singuls puncts. Il program da la regenza 2017-2020 cuntegna in punct central da svilup che prevesa d'examinar in subvenziunament da las purschidas en il sectur da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia e da definir il basegn d'agir e las opziuns d'agir en il sectur da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia per il mument che las subvenziuns federalas crodan eventualmain davent a partir dal 2019. En vista al fatg ch'ils meds finanzials chantunals èn disponibels mo limitadamain, duain els – tenor l'avis da la regenza – vegnir impundids tras las vischnancas a norma da la renconuschientscha dal basegn, mettend il focus sin in'ulteriura extensiun da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. Plinavant vesa la regenza in basegn da meglieraziun en la tgira d'uffants là, nua che la cumpatibilitad da gudogn da las purschidas da tgira è restrenschida. Quai pertutga spezialmain la tgira mancanta durant las vacanzas da scola e la dependenza dal basegn da las purschidas da structuras dal di tenor la lescha da scola.

La regenza è pronta da coordinar er en l'avegnir las mesiras chantunalas cun las mesiras federalas. Da l'elavuraziun d'in pachet chantunal da mesiras separà duai vegnir desistì. La regenza propona perquai al cussegl grond da refusar questa incumbensa.

 3 da mars 2016