Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 15.02.2016

«Els vulan lavur, betg agid social», sa cloma il titel d'in rapport davart fugitivs en il Beobachter 25/2015. Tenor in rapport da la Südostschweiz dals 23 da december 2015 èn dentant mo gist 28,6% dals fugitivs renconuschids e 40% dals fugitivs admess provisoricamain, integrads professiunalmain en il Grischun. Er sch'il Grischun occupa uschia la meglra plazza en la cumparegliaziun naziunala, dastgassan las perspectivas esser inquietantas: Tenor il palpiri da discussiun «Lavur empè d'agid social» da la conferenza svizra da l'agid social COSAS èn 55% dals requirents d'asil, ch'èn arrivads l'onn 2014 en Svizra, pli giuvens che 25 onns. Sin fundament da l'augment dal dumber da fugitivs fa la COSAS quint che las expensas dals chantuns e da las vischnancas per l'agid social sajan suttamessas ad in augment dals custs da 4% per onn unicamain pervia da quest svilup.

 

En consequenza da la midada demografica è l'economia exponida a medem temp ad ina mancanza da persunas spezialisadas che s'augmenta anc vinavant. Er en il Grischun èn adina dapli plazzas d'emprendissadi nunoccupadas (2014: 566; 2015: 583). Perquai che la quota d'activitad da gudogn da persunas senza furmaziun professiunala è tenor la COSAS gia oz bassa, na pari er betg dad esser ina perspectiva d'attribuir en general fugitivs renconuschids e fugitivs admess provisoricamain sco forzas auxiliaras al martgà da lavur. Igl è ina necessitad dal temp da trair a niz en moda consequenta ils potenzials entaifer il pajais per l'economia grischuna.

 

Ord ponderaziuns da l'economia publica, ma er da la politica sociala e da la politica da segirezza èsi – per ils motivs preschentads – evident da far tut per qualifitgar ils fugitivs renconuschids ed ils fugitivs admess provisoricamain da maniera uschè duraivla sco pussaivel e d'als integrar en il martgà da lavur.

 

La COSAS pretenda ch'i stoppia vegnir fatg tut en il sectur d'asil, per che scolaziuns existentas da fugitivs possian vegnir renconuschidas e per che lur resursas possian vegnir tratgas a niz. Ultra da quai ston els pudair rimnar experientschas da lavur ed emprender las linguas naziunalas – quai uschè baud sco pussaivel ed a medem temp. En collavuraziun cun l'economia dovri programs da qualificaziun spezials che na tegnan betg mo quint da las sfidas linguisticas, mabain er da las sfidas interculturalas.

 

Per che l'integraziun professiunala reusseschia, dovri sveltas decisiuns d'asil, ina cussegliaziun professiunala, curs per persunas ch'entran en il mund da lavur inclusiv curs da lingua integrads e pratica professiunala integrada, ed igl è necessari da cumenzar uschè svelt sco pussaivel cun in'activitad da gudogn u da midar en la furmaziun professiunala. I sto er esser pussaivel da fixar obligaziuns davart la qualificaziun professiunala. Ina participaziun activa da l'economia, la reducziun d'obstachels administrativs sco er ina coordinaziun optimala dals sforzs da la confederaziun, dal chantun e da las vischnancas èn necessarias.

 

La fracziun da la PS incumbensescha la regenza da daventar activa en moda engaschada e consequenta en il senn qua survart e d'instradar las mesiras necessarias en stretga collavuraziun cun la confederaziun, cun las vischnancas e cun l'economia.

 

Cuira, ils 15 da favrer 2016

 

Perl, Atanes, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp (Vaz sut), Caviezel (Cuira), Deplazes, Gartmann-Albin, Jaag, Locher Benguerel, Monigatti, Noi-Togni, Peyer, Pfenninger, Pult, Thöny

Resposta da la regenza

Colonnas da fugitivs permanentamain grondas muntan ina sfida speziala per tut l'Europa. La serrada da l'uschenumnada "ruta dal Balcan" sur la Tirchia en direcziun da l'Europa dal nordvest chaschuna eventualmain in spustament dal moviment dals fugitivs vers la "ruta da la Mar mediterrana". Quai lascha spetgar che las dumondas d'asil en Svizra s'augmentian. Cun quai è colliada l'incumbensa er per il chantun Grischun da prender si e d'integrar in dumber pli grond da fugitivas e fugitivs. Ina integraziun cun success po vegnir realisada betg sco ultim er cun cumenzar in'activitad da gudogn e cun vegnir integrà persistentamain en il martgà da lavur.

Ultra da las premissas persunalas savens difficilas (sco p.ex. la sanadad, chargias supplementaras psicosocialas) e da las differenzas socioculturalas engrevgeschan persistentamain enconuschientschas linguisticas insuffizientas, ina scolaziun professiunala formala pitschna resp. nagina scolaziun professiunala formala, pauca experientscha professiunala e la mancanza d'ina rait sociala a fugitivas ed a fugitivs renconuschids sco er a persunas ch'èn admessas provisoricamain da cumenzar in'activitad da gudogn. Ultra da quai na dependa ina integraziun professiunala cun success betg mo da las caracteristicas da la persuna che tschertga ina plazza, mabain er da la capacitad e da la prontezza da recepziun sco er da las caracteristicas dal martgà da lavur. Quel è sa midà en Svizra ils ultims onns uschia che adina dapli activitads simplas e repetitivas svaneschan e che la part d'occupaziuns pretensiusas cun pretensiuns correspundentas envers la qualificaziun creschan ad in crescher.

En il program da la regenza 2017–2020 vegni tegni quint da la situaziun da migràziun actuala e la finamira strategica vegn formulada en il rom dal champ d'acziun 6: "... rinforzar e promover la pussaivladad d'integrar en il process da lavur persunas estras che tschertgan ina plazza e migrantas e migrants qualifitgads." "... Las migrantas ed ils migrants ston vegnir obligads da prestar ina cumprova activa e clera a favur da lur integraziun."

La procedura d'asil è reglada sin plaun federal, correspundentamain n'ha la regenza nagina influenza sin la dumonda, quant svelt che las decisiuns d'asil da la confederàziun èn avant maun. Las stentas integrativas che sa chattan en il sectur da cumpetenzas dal chantun resp. da las vischnancas vegnan realisadas tenor il concept per promover l'integraziun da fugitivas e fugitivs renconuschids sco er da persunas admessas provisoricamain ch'è vegnì deliberà da la regenza ils 19 da matg 2009.

Al post spezialisà per l'integraziun da l'uffizi da migraziun e da dretg civil è vegnida surdada la responsabladad tant da manar e da coordinar las purschidas d'integraziun sco er d'exequir la direcziun operativa da l'acquisiziun da la lingua fin a l'integraziun professiunala sco er da coordinar e da garantir la circulaziun da las infurmaziuns tranter ils posts participads. Il process d'integraziun da fugitivas e da fugitivs renconuschids ch'èn admess provisoricamain sco er da persunas ch'èn admessas provisoricamain vegn fatg tenor in process definì e sa basa sin plans da mesiras fixads individualmain che suondan il princip "promover e pretender". La finamira da la purschìda da curs da lingua che tegna quint da las differentas premissas da furmaziun è quella da meglierar las cumpetenzas linguisticas en vista ad ina promoziun d'ina integraziun professiunala svelta. Cun il sustegn da jobcoachs scolads vegnan persunas adattadas ed ablas da lavurar intermediadas activamain en praticums da 3 fin 6 mais en las branschas las pli differentas, nua ch'ellas pon s'acquistar experientschas professiunalas sin il martgà da lavur e nua ch'ellas pon prender ina decisiun davart ina carriera professiunala cun cumenzar ina tscherta activitad da gudogn. Ils puncts da contact tranter il post spezialisà per l'integraziun e l'intermediaziun da lavur èn vegnidas examinadas da nov l'avrigl 2016 per guardar sch'in potenzial d'optimaziun fiss avant maun. Uschenumnads emprendissadis preliminars duain vegnir purschids pli savens ed i vegnan elavurads standards correspundents per exempel concernent las premissas da vart da la persuna che duai vegnir intermediada, concernent las prestaziuns dal patrun, concernent l'accumpagnament necessari e concernent ils salaris minimals. Gist l'ultim è en general impurtant areguard eventuals engaschaments da lavur: la salarisaziun usitada al lieu sto vegnir garantida er en cas da questa gruppa da persunas.

Ultra da l'agir orientà a process e d'ina buna collavuraziun e d'in entretschament cun l'economia èn en spezial la politica dal martgà da lavur liberala en il chantun, ina procedura da permissiun efficazia sco er in'applicaziun generusa da praticums elements centrals per che questa gruppa da persunas possia vegnir integrada cun success en il martgà da lavur.

En il chantun sa chatta la quota d'activitad da gudogn da fugitivas e da fugitivs e da persunas admessas provisoricamain cleramain sur la media da la Svizra. La regenza declera quai er cun il proceder ch'è vegnì tschernì cun il concept d'integraziun. Ella vegn a mantegnair quel, examinar ulteriuras mesiras e simplificaziuns nua che quai è pussaivel e depositar ils giavischs er tar ils posts federals cumpetents, uschenavant ch'els na sa chattan betg en il champ d'influenza direct dal chantun (p.ex. areguard impediments administrativs existents, concernent la renconuschientscha da diploms esters e concernent la validaziun da prestaziuns da furmaziun e chaussas sumegliantas). Vitiers vegnan las mesiras skizzadas en il rom dals puncts centrals da svilup 11/23 e 12/24, uschenavant ch'ellas concernan fugitivas e fugitivs e persunas admessas provisoricamain. En quest rom general duain p.ex. vegnir examinadas er ulteriuras pussaivladads d'occupaziun u in access pli simpel a fufragnadis.

La regenza è pronta da cuntinuar cun las stentas vertentas e d'acceptar questa incumbensa da fracziun en quest senn.

4 da matg 2016