Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 13.06.2019

En connex cun il stadi d'urgenza smanatschant en la tgira èn dumandadas tut las persunas ch'èn participadas als fatgs da sana­dad. Dapi onns discutan las persunas participadas a la «maisa radunda» cun l'intent da cumbatter cunter la mancanza smana­tschanta da persunal. Actualmain avain nus la situaziun che dapli candidatas e candidats adattads vulan far il studi SSS-tgira en il Grischun che quai ch'i stattan a disposiziun plazzas da praticum en il sectur acut. Ils ospitals n'èn betg pli en cas da por­scher plazzas supplementaras da scolaziun e da praticum. En ils secturs da la tgira da lunga durada e da la spitex avessi dentant anc avunda plazzas da scolaziun e da praticum. Quellas na vegnan dentant betg occupadas, perquai che l'attractivitad / la valur da la tgira da lunga durada manca subjectivamain per ils praticums finals. Facticamain correspunda quai ad in numerus clausus e cuntrafa a tut las stentas da scolar dapli persunal da tgira qualifitgà.

La situaziun actuala è fitg nuncuntentaivla, perquai che intginas persunas che vulan far in studi na survegnan nagina pussai­vladad da scolaziun en il Grischun, cumbain ch'ellas adempleschan ils criteris d'admissiun al studi SSS-tgira. Ina soluziun pussaivla pudess esser l'engaschament direct tras manaschis grischuns, analogamain a la furmaziun fundamentala da speziali­sta / spezialist da sanadad, ch'è vegnida realisada cun success en il Grischun. Las studentas ed ils students vegnan engaschads tenor il basegn en ils differents secturs da provediment. Uschia sto la branscha da provediment da la sanadad surpigliar respon­sabladad. Quai pussibilitass er ina planisaziun pli flexibla dals praticums ed uschia l'utilisaziun da l'entir potenzial da candida­tas e candidats adattads e da plazzas da scolaziun. Quai augmenta er l'attractivitad en il sectur da lunga durada e da la spitex, perquai che nus spetgain gist en quests secturs in pli grond basegn da tgira e d'assistenza pervia dal svilup demografic.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la regenza:

La regenza procura ch'i possian vegnir messas a disposiziun avunda plazzas da scolaziun e da praticum en manaschis grischuns per in dumber maximal da persunas che vulan far in studi e che adempleschan ils criteris d'admissiun per il studi SSS-tgira.

Ultra da quai procura la regenza ch'il studi SSS-tgira saja en l'avegnir equivalent en il sectur acut, en il sectur da la spitex ed en il sectur da lunga durada.

Puntraschigna, ils 13 da zercladur 2019

Holzinger-Loretz, Hardegger, Florin-Caluori, Alig, Atanes, Berther, Berweger, Bettinaglio, Bigliel, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Casty, Casutt-Derungs, Caviezel (Tavau Clavadel), Censi, Clalüna, Danuser, Della Cà, Deplazes (Rabius), Derungs, Dürler, Ellemunter, Engler, Fasani, Felix, Flütsch, Gasser, Giacomelli, Gort, Grass, Gugelmann, Hartmann-Conrad, Hefti, Hitz-Rusch, Hofmann, Horrer, Jenny, Jochum, Kasper, Kienz, Kohler, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Kuoni, Lamprecht, Locher Benguerel, Loepfe, Märchy-Caduff, Marti, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Mittner, Müller (Susch), Müller (Favugn), Natter, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pfäffli, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Rüegg, Rutishauser, Schmid, Schwärzel, Stiffler, Tanner, Thomann-Frank, Thöny, Thür-Suter, Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Valär, von Ballmoos, Waidacher, Weber, Weidmann, Wellig, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Wieland, Wilhelm, Zanetti (Sent), Pajic, Renkel

Resposta da la regenza

La regenza oblighescha gia dapi plirs onns ils ospitals, las chasas da persunas attempadas e da tgira sco er ils servetschs da spitex da metter a disposiziun ina pur­schida da plazzas da scolaziun ch'è accordada cun lur basegn da persunal. Quai na vala betg mo per la scolaziun da spezialista u spezialist da sanadad, mabain er per metter a disposiziun plazzas da praticum a studentas e students da la scola spezia­lisada superiura (SSS) (cf. art. 11, 19 e 22 da l'ordinaziun tar la lescha da sanadad [OtLSan; DG 500.010]). Displaschaivlamain n'han las plazzas da praticum en ils ospitals betg pudì vegnir exauridas ils ultims onns, ed en las chasas da tgira e tar ils servetschs da spitex n'han las plazzas da praticum per il solit insumma betg pudì vegnir occupadas.

Sco l'emprima sutsegnadra è er la regenza da l'avis che questa situaziun, ma er il fatg che interessentas ed interessents per il studi SSS-tgira dal center da furmaziun per la sanadad ed ils fatgs socials (CSS) n'han survegnì la primavaira 2019 per l'em­prima giada nagina pussaivladad da scolaziun, cumbain ch'els ademplivan ils criteris d'admissiun al studi, hajan er in connex cun il sistem d'engaschament tras la scola: Per l'attribuziun da las studentas e dals students a las plazzas da praticum disponi­blas è – abstrahà da singuls engaschaments directs tras ils manaschis – responsa­bel il CSS. Displaschaivlamain n'èsi betg reussì al CSS da svegliar l'interess da las studentas e dals students per las purschidas da praticum existentas en las chasas da persunas attempadas e da tgira e tar ils servetschs da spitex. Però han er las instituziuns sezzas fatg memia pauc en il passà per sa preschentar sco manaschis d'emprendissadi attractivs. Perquai che las plazzas da scolaziun n'èn regularmain betg vegnidas occupadas ils ultims onns, han intgins purschiders schizunt reducì u insumma stritgà las plazzas da praticum. Sch'ils manaschis porschan plazzas da praticum, ma sche quellas na vegnan betg occupadas dal CSS, n'ha l'autoritad da surveglianza nagina pussaivladad d'influenzar ils manaschis en moda rectifitganta. La situaziun po vegnir meglierada mo, sch'ils manaschis che porschan plazzas da praticum èn er sezs responsabels per la recrutaziun da las persunas che fan la sco­laziun SSS-tgira. Uschia fissan ils manaschis obligads d'ademplir lur obligaziuns da scolaziun, perquai ch'els vegnissan uschiglio sancziunads e las contribuziuns chan­tunalas vegnissan reducidas. Il sistem da l'engaschament direct tras ils manaschis è sa cumprovà en numerus auters chantuns. La federaziun grischuna "chasas ed ospi­tals", la federaziun grischuna da spitex sco er las organisaziuns dal mund da lavur dal Grischun (OdML) sustegnan correspundentamain in'adattaziun dal sistem d'en­ga­schament. La CSS n'è betg d'accord cun ina tala adattaziun.

Il departament da giustia, segirezza e sanadad (DGSS) ha l'intenziun da nominar ina gruppa da lavur cun tut las gruppas d'interess relevantas (instituziuns, CSS, OdML, associaziuns da persunal e.u.v.). Questa gruppa da lavur sto prender las mesiras necessarias per elavurar in'adattaziun dal sistem d'engaschament, cun midar da l'engaschament tras la scola a l'engaschament direct tras ils manaschis. A medem temp vali d'examinar flexibilisaziuns tar la planisaziun dals praticums e da la scola­ziun (p.ex. fixar en moda cunvegnenta las datas dals praticums durant l'onn, tegnair quint dals basegns stagiunals dals manaschis, laschar cumenzar dus studis per onn). Als manaschis permettess quai tranter auter da fixar en moda pli flexibla coopera­ziuns cunvegnentas cun auters manaschis, er cun tals d'auters secturs da provedi­ment, ed uschia da porscher plazzas da scolaziun pli interessantas.

La scolaziun SSS-tgira vegn reglamentada sin nivel naziunal tras las prescripziuns minimalas da la confederaziun (OPM-SSS) e tras il plan d'instrucziun general federal (PIG). Il PIG prevesa la pussaivladad d'approfundaziuns praticas. En concordanza cun las prescripziuns na vegnan questas approfundaziuns dentant preschentadas ni en il diplom ni en l'attestat final. La scolaziun ha in'orientaziun explicitamain generali­stica. Correspundentamain è il diplom SSS-tgira gia oz dal tuttafatg equivalent, inde­pendentamain dal champ da lavur, en il qual l'approfundaziun è vegnida fatga (sectur acut, sectur da la spitex u sectur da lunga durada). Uschia è gia ademplida questa part da l'incumbensa.

Sin basa da questas explicaziuns propona la regenza al cussegl grond d'approvar l'incumbensa qua avant maun concernent in dumber suffizient da plazzas da scolaziun e da praticum en manaschis grischuns e da la refusar concernent l'equivalenza dal sectur acut, dal sectur da la spitex e dal sectur da lunga durada.

28 d'avust 2019