Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 19.06.2020

Tras la scola vegnan ils giuvenils preparads bain per la midada da la scola obligatorica a la scola professiunala resp. al gimnasi. Mo paucs giuvenils n'han nagina soluziun da cuntinuaziun suenter il temp da scola. Durant la fasa da questa midada ed er suenter na datti betg pli quest accumpagnament usità tras la scola. A partir da là perdan er autras purschidas impurtantas da las scolas (tranter auter lavur sociala da scola, pedagogia curativa) lur cumpetenza, uschia che purschidas da sustegn impurtantas crodan davent en il mintgadi dals giuvenils. La midada da la scola obligatorica ad in emprendissadi terminà u ad ina scola da cun­ti­nua­ziun frequentada cun success na gartegia betg a tut ils giuvenils. Tenor studis naziunals n'arrivan fin a 10% da las persunas giuvnas creschidas betg da terminar cun success in emprendissadi u ina scola da cuntinuaziun.

En in mund digitalisà, nua che la furmaziun è anc pli impurtanta che pli baud, è la mancanza d'ina emprima scolaziun ina ristga da povradad. La grevezza augmentada pervia da midadas da plazza, la precarisaziun dal martgà da lavur sco er facturs da ristga psichics, sco temas existenzialas, augmentan la ristga da donns da sanadad consecutivs.

L'onn 2018 n'aveva passa la mesadad (52,4%) da las persunas che retiran agid social en la citad da Cuira (cumparegliaziun dals indicaturs 2018 davart l'agid social en 14 citads svizras) betg ina scolaziun professiunala (quai en cumparegliaziun cun 5,7% tar las persunas cun ina scolaziun spezialisada universitara / superiura).

Il rapport da basa da l'Uffizi federal da sanadad publica (UFSP), ch'è cumparì l'avrigl 2020, formulescha mesiras che gidan ad augmentar l'egualitad da las schanzas sin il martgà da lavur. En quest rapport vegn il tema «scolaziun» tractà sco factur essenzial.

L'october passà ha la citad da Turitg prendì per mauns questa problematica ed ha elavurà ina strategia da furmaziun per persunas pauc qualifitgadas. Tras la promoziun da scolaziuns e da furmaziuns supplementaras duain persunas entaifer ed ordaifer il martgà da lavur vegnir qualifitgadas d'augmentar lur abilitad sin il martgà da lavur. Ultra da persunas che retiran agid social duai ina furmaziun supplementara vegnir pussibilitada da nov er a persunas che sa chattan bain anc en il mund professiunal, che han dentant ina plazza da lavur che vala en l'avegnir sco periclitada.

Per quest motiv tschentan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders las suandantas dumondas a la Regenza:

  1. Quant gronda è la part da persunas giuvnas creschidas che fan il pass en la vita professiunala senza emprima scolaziun en il chantun Grischun e co è sa sviluppà ses dumber ils onns passads?
  2. Tge consequenzas han (emprimas) scolaziuns betg terminadas per l'abilitad da persunas giuvnas creschidas sin il martgà da lavur, per lur sanadad e per il cumportament social?
  3. Co pon giuvenils vulnerabels vegnir accumpagnads en moda pli lianta, sch'els interrumpan (u ston interrumper) lur em­pren­dissadi u lur scolaziun e n'arrivan betg da returnar svelt en in auter emprendissadi u en ina nova scolaziun?
  4. È la Regenza pronta – en vista al rapport da basa dal UFSP sco er en vista a l'offensiva naziunala da furmaziun supplementara «Lavur grazia a furmaziun» da la Conferenza svizra da l'agid social (COSAS) – d'elavurar ina strategia chantunala da furmaziun per persunas pauc qualifitgadas, sumegliantamain a quella da la citad da Turitg?

Cuira, ils 19 da zercladur 2020

Rettich, Tanner, Casutt-Derungs, Baselgia-Brunner, Brandenburger, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Cavegn, Deplazes (Cuira), Deplazes (Rabius), Föhn, Gartmann-Albin, Gasser, Geisseler, Gugelmann, Hardegger, Hartmann-Conrad, Hofmann, Holzinger-Loretz, Horrer, Kohler, Maissen, Märchy-Caduff, Michael (Castasegna), Müller (Favugn), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Perl, Preisig, Rutishauser, Schmid, Schwärzel, Thöny, von Ballmoos, Widmer (Favugn), Wilhelm, Zanetti (Landquart), Pajic

Resposta da la regenza

Tar la dumonda 1: Per il chantun Grischun n'existan naginas retschertgas che quan­tifitgeschan il grad da qualificaziun da persunas che fan l'emprim pass en la vita pro­fessiunala. 

Tar la dumonda 2: Senza ina (emprima) scolaziun terminada po la garanzia da l'exi­stenza esser periclitada. La consequenza è savens ina mancanza da pussaivladads da gudogn e consequentamain ina ristga da povradad pli gronda. Persunas en ina posiziun sociala bassa han cumprovadamain in'aspectativa da vita pli pitschna e pateschan pli savens da disturbis corporals u psichics (cf. Scola auta spezialisada bernaisa per mauns da l'Uffizi federal da sanadad publica, Daten zur Gesundheit von Sozialhilfebeziehenden – Machbarkeitsanalyse, 2019). Cunzunt la dischoccupaziun da lunga durada po avair differentas consequenzas, sco per exempel problems psi­cologics e problems da sanadad, isolaziun culturala e sociala (stigmatisaziun) ubain tensiuns e conflicts en famiglia (cf. SECO, Bericht Langzeitarbeitslosigkeit, 2018).

Tar la dumonda 3: Cun enquistas a la fin dal temp da scola obligatoric e cun solu­ziuns transitoricas eruescha il Management da cas Furmaziun professiunala (MCFP) da l'Uffizi per la furmaziun professiunala (UCFP) quels giuvenils che n'han nagina so­luziun da cuntinuaziun. Quests giuvenils, ma er persunas che n'han nagina solu­ziun da cuntinuaziun suenter ina interrupziun da l'emprendissadi, survegnan ina brev dal MCFP e pon trair a niz voluntarmain l'accumpagnament dal MCFP. L'introducziun d'ina obligaziun correspundenta per cuntanscher in'obligaziun pli ferma n'è betg pre­visa en il sectur da la furmaziun professiunala, er betg per l'accumpagnament dal MCFP, e na correspundess betg al sistem. En connex cun l'execuziun da la Lescha davart l'assicuranza cunter la dischoccupaziun datti differentas pussaivladads per accumpagnar giuvenils dischoccupads. In augment da la purschida da mesiras per giuvenils ch'èn annunziads tar l'assicuranza cunter la dischoccupaziun, na para ac­tualmain betg necessaria. En il sectur da las mesiras per il martgà da lavur dispona il chantun dal program da giuventetgna spezialisà Funtauna a Cuira. Quest program da l'Uffizi per industria, mastergn e lavur accumpogna giuvenils dischoccupads tar la tscherna da professiun, tar la tschertga d'ina plazza d'emprendissadi e tar la concep­ziun dal mintgadi. En il rom da l'agid social han las vischnancas la pussaivladad da disponer cundiziuns en il sectur da l'integraziun professiunala. Sche giuvenils na re­tiran ni prestaziuns da la cassa da dischoccupaziun ni prestaziuns da l'agid social suenter il temp da scola obligatoric, n'existan naginas obligaziuns.

Tar la dumonda 4: Sin fundament da la Lescha federala davart il perfecziunament (LFPerf; CS 419.1) s'engascha la Confederaziun, ensemen cun ils chantuns, per che persunas creschidas mantegnian las cumpetenzas fundamentalas e possian ac­qui­star cumpetenzas mancantas. Durant la perioda da promoziun 2017 fin 2020 vegn fatga en il Grischun ina retschertga davart tut la purschida existenta cun l'intent da pudair eruir il basegn ed identifitgar eventualas purschidas mancantas. Sin basa da quai duai vegnir concludì sin plaun chantunal davart la participaziun durant la perioda da promoziun 2021 fin 2024. La fin d'october 2019 ha il Departament social da la citad da Turitg lantschà in project da pilot davart novas strategias da furmaziun per persu­nas pauc qualifitgadas. La finamira è quella da meglierar – cun scolaziuns e cun fur­maziuns supplementaras – las schanzas sin il martgà da lavur en spezial per persu­nas pauc qualifitgadas. Ultra da persunas che retiran agid social vegnan sustegnidas er quellas Turitgaisas e quels Turitgais che sa chattan oz bain en la vita professiu­nala, che han dentant ina plazza ch'è periclitada en il proxim futur. In sustegn ed in accumpagnament sistematic e stretg datti er per giuvenils da 16 onns e dapli che han gronda fadia da midar da la scola en la vita professiunala. Per la Regenza n'èsi actualmain betg necessari d'elavurar ina strategia chantunala da furmaziun per per­sunas pauc qualifitgadas, sumeglianta a quella dal Departament social da la citad da Turitg.

28 d'avust 2020