Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Widmer (Favugn) concernent la realisaziun da la Lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments (TP)

Sessiun: 16.06.2022

Pervia da la Lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments (LImp / CS 151.3) sco er pervia da l'Ordinaziun dal DATEC davart las pretensiuns tecnicas per concepir il traffic public tenor ils basegns da las persunas cun impediments (OPTImp /CS 151.34) ston ils edifizis ed ils implants sco er ils vehichels existents vegnir adattads tenor ils basegns da las persunas cun impediments per ina «chadaina da transport tant sco pussaivel nuninterrutta». L'infrastructura dal traffic public sto esser utilisabla en moda autonoma e spontana per las persunas cun impediments, quai pertutga tant las staziuns ed ils trens sco er las fermadas da bus ed ils vehichels ch'i dovra per quai. Suenter in termin transitoric da 20 onns èn il chantun Grischun ed en spezial las vischnancas obligads da preparar fin ils 31-12-2023 ils access a las fermadas ed als vehichels dal traffic public tenor ils basegns da las persunas cun impediments.

Pia sa tschenta la dumonda, co che la situaziun sa preschenta tar las viafiers ed ils bus areguard la realisaziun en il chantun ed en spezial en las regiuns. Ni è enconuschent en general il stadi da realisaziun en il chantun, ni èsi vesaivel, nua che talas infurmaziuns davart las viafiers ed ils bus pudessan vegnir retratgas.

Nus supplitgain pervia da quai la Regenza da respunder las suandantas dumondas:

  1. Enconuscha la Regenza il stadi actual da la realisaziun, particularmain tar bus e viafiers?
  2. Datti ina survista generala, che dat scleriment davart la realisaziun en l'entir territori e per l'entira purschida? Sche quai n'è betg il cas: È la Regenza pronta da laschar elavurar ina tala survista, per ch'i possian – en cas da basegn – vegnir prendidas mesiras da sustegn adattadas?
  3. Tge prevesa la Regenza per pudair observar las pretensiuns legalas entaifer il termin fixà?

Cuira, ils 16 da zercladur 2022

Widmer (Favugn), Holzinger-Loretz, Sax, Atanes, Brunold, Cahenzli (Sagogn), Cahenzli-Philipp (Vaz Sut), Censi, Crameri, Danuser, Degiacomi, Della Cà, Derungs, Ellemunter, Epp, Felix, Flütsch, Gartmann-Albin, Kunfermann, Lamprecht, Märchy-Caduff, Müller (Favugn), Niggli-Mathis (Grüsch), Padrun-Valentin, Pajic, Ruckstuhl, Tomaschett (Cuira), Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Widmer-Spreiter (Cuira), Zanetti (Landquart)

Resposta da la regenza

Tenor la Lescha federala davart l'eliminaziun dals dischavantatgs envers persunas cun impediments (Lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments, LImp; CS 151.3) ston vegnir adattads da princip tut ils edifizis, implants e vehichels dal traffic public (TP) als basegns da las persunas cun impediments. Il termin per far questas adattaziuns scada ils 31 da december 2023 (art. 22 LImp). Cun la sanaziun tenor ils basegns da las persunas cun impediments vegn d'ina vart garantì l'access autonom a las persunas cun in impediment, da l'autra vart dentant er facilità l'access ad autras passagieras e passagiers dal TP (tranter auter a persunas attempadas, a famiglias cun charrotschas u a turistas e turists cun bagascha). I vegn uschia adem­plì in postulat davart il tractament egual e davart il respect social vicendaivel, quai che sa cunfa gist er bain cun in chantun sco il Grischun ch'è caracterisà dal turissem e da sia ospitalitad. La responsabladad per sanar ils edifizis, ils implants ed ils vehi­chels da la viafier han las interpresas da viafier ch'èn activas en il chantun, particular­main las Viafiers federalas svizras (VFF), La Viafier retica (VR) e la Viafier Matter­horn-Gottard (VMG). La sanaziun da las fermadas da bus è da princip chaussa da las vischnancas. Ensemen cun las organisaziuns da persunas cun impediments porscha il chantun a las vischnancas in sustegn tecnic e finanzial per sanar las fer­madas da bus.

Tar la dumonda 1: Il matg 2022 ha l'Uffizi d'energia e da traffic (UEnTr) fatg in'en­quista tar tut las vischnancas grischunas davart il stadi da realisaziun concernent la renovaziun da las fermadas da bus tenor ils basegns da las persunas cun impedi­ments. En il chantun Grischun datti 1400 fermadas da bus cun passa 2800 urs da perruns. Actualmain èn 12 pertschient da tut las fermadas da bus en il chantun sana­das tenor ils basegns da las persunas cun impediments. Fin l'onn 2023 duai questa valur importar circa 24 pertschient. Las ulteriuras fermadas da bus vegnan adattadas suenter il 2023. Tenor ils resuns vegnan la finala 40 pertschient da tut las fermadas da bus ad esser sanadas tenor ils basegns da las persunas cun impediments. Betg sanadas vegnan las fermadas, per las qualas resultassan custs sproporziunads per la renovaziun. Sco sproporziunadas pon vegnir designadas tranter auter las sana­ziuns da las fermadas che vegnan duvradas exclusivamain da viandantas e vian­dants sco er las sanaziuns da las numerusas fermadas en las regiuns da muntogna che vegnan frequentadas mo pauc.

Las staziuns da las VFF en il chantun èn gia renovadas en il senn da la LImp. En il rom da la renovaziun da la staziun da Landquart vegn la situaziun locala meglierada anc ina giada. 37 pertschient da las staziuns da la VR vegnan ad esser renovadas fin la fin dal 2023. Fin l'onn 2030 vegnan quai ad esser 70 pertschient. Talas cuvran pia 87 pertschient da las frequenzas da passagiers. En las ulteriuras staziuns vegn a star a disposiziun in sistem d'assistenza autonom. Tar la VMG èn renovadas tut las staziuns, cun excepziun da quella da Sedrun. Il retard a Sedrun resulta d'ina nova planisaziun che ha l'intent da chattar ina meglra soluziun generala.

Tar la dumonda 2: Il chantun ha ina survista dal stadi da realisaziun. Quella vegn actualisada en intervals regulars tras l'Uffizi d'energia e da traffic (UEnTr).

Tar la dumonda 3: Il UEnTr ha in stretg barat cun las gestiunarias da l'infrastructura da viafier e cooperescha activamain tar la planisaziun e la realisaziun dals projects. Cun il credit d'impegn da 25 milliuns francs (cf. missiva carnet nr. 6/2019-2020, p. 337 ss.) e cun la finanziaziun speziala Vias ha il chantun plinavant mess la basa per motivar las vischnancas da sanar en moda pli speditiva las fermadas da bus te­nor la LImp (contribuziun chantunala da 60 pertschient als custs imputabels en cas d'ina sanaziun tenor la LImp). Cun paucas excepziuns èn las vischnancas cumpe­tentas per renovar las fermadas da bus entaifer il termin tenor ils basegns da las persunas cun impediments. La responsabladad per sanar las staziuns da tren (senza las fermadas da bus a las staziuns da tren) han las interpresas da viafier ensemen cun la Confederaziun. Sco gia menziunà qua survart, po il chantun cooperar cun porscher sustegn (agid da lavur e da calculaziun, meds finanzials sco er cusseglia­ziun).

24 d'avust 2022