Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent l'ordinaziun federala davart la planisaziun dal territori

Sessiun: 30.05.2000
L'october da l'onn 1998 han il pievel ed ils chantuns acceptà la lescha davart la planisaziun dal territori. Els han obtgnì in sustegn spezial dals purs. Sut in tschert aspect sa sentivan quels favurisads ed avantagiads tras la pussaivladad da pudair construir edifizis accessoris parallelamain al manaschi da famiglia. Quests edifizis pon cuntegnair in lavuratori mecanic per reparar las maschinas agriculas, ina pitschna scrinaria per preparar il material destinà per engrondir il manaschi ed er magari per renovar in rustico en la vischinanza dal manaschi. Rusticos renovads mantegnan uschia la caracteristica purila da la cuntrada e dattan la pussaivladad da laschar pernottar famiglias da turists da passadi che consumeschan ils products dal manaschi e promovan er la vendita da quels. Uschia vegn augmentà l'agroturissem che recuperescha parzialmain las perditas dal guadagn en consequenza da la concurrenza sin il martgà. Ina recumpensa zunt giustifitgada.
Ma sco ch'ins intervegn dals circuls federals, pudess l'ordinaziun executiva vegnir modifitgada sin il squitsch dals protecturs da l'ambient che n'han betg tema d'imponer lur finamiras.
Nus essan conscients che la confederaziun na fa betg ina differenza tranter las zonas planivas e quellas muntagnardas. En las zonas muntagnardas datti bainquantas malempernaivladads concernent la cultivaziun dal territori. Mintg'onn sa midan hectaras da terren productiv en in guaud betg cultivà. L'abandun da la lavur da pur cun la vegliadetgna da 65 onns, la vegliadetgna nua che las subvenziuns statalas per la cultivaziun e las unitads na vegnan betg pli concedidas, ans para memia dischavantagiusa, er pervia da la mancanza da substituziun e da cuntinuità tras ils giuvens. La tgira da la cuntrada è periclitada. Il martgà liber dals products declassifitgescha nossa economia ch'è pli e pli smanatschada da la concurrenza e da la producziun estra da quellas naziuns, da las qualas la rendita è bler pli pitschna che nossa ed è schizunt catastrofala.
Ils davos onns è sa sbassà il pretsch da la producziun da latg per 30% e sin fundament da las previstas vegn el a sa diminuir ils proxims ons per 40%. L'entira rendita dal manaschi è sa diminuida enormamain ed a moda ch'ella fa quitads; en il chantun pon ins constatar mintg'onn l'abandun da numerus manaschis; sche nus na chattain betg bunas soluziun per il sustegn da la classa purila, alura vegnin nus a scuntrar problems considerabels e da gronda muntada. Las perditgas en scrit davart la tematica agricula e las consequenzas dal futur intschert na laschan betg far bunas speranzas, perquai èsi d'agir cun franchezza.
Nus dumandain la regenza:
- En vista a las modificaziuns che vegnan fatgas en l'ordinaziun executiva èsi da respunder al cussegl federal a moda ch'el duai renconuscher la necessitad dal tractament differenzià da las regiuns e spezialmain da las regiuns da muntogna?
- Na pari betg a la regenza ch'ina autonomia pli gronda da las regiuns saja giustifitgada? Na la pari betg ch'il pitschen gudogn cuntanschì en las regiuns duess vegnir recuperà per part tras levgiaments sancziunads en ils artitgels da lescha respectivs che favurisassan ina tscherta libertad controllada per las construcziuns accessorias?
- Na la pari betg necessari da garantir las contribuziuns per la cultivaziun dal territori e dal manaschi da famiglia, ina producziun che sa stenta da producir er products biologics, dals quals il martgà ed ils pretschs vegnan fixads d'ina cumissiun federala e betg dals gronds negozis Migros e Coop ch'èn bain disposts envers la producziun biologica, ma che mettan a disposiziun al martgà spezialmain ina producziun estra e memia bunmartgada e fixan uschia els il pretsch a moda che la producziun indigena vegn declassada anc ina giada pertutgant sia valur e ses pretsch?

Cuira, ils 30 da matg 2000

Namen: Peretti, Keller, Zarro, Battaglia, Beck, Giovannini, Gross, Heinz, Lardi, Lemm, Noi, Patt, Ratti, Righetti, Valsecchi, Zinsli

Session: 30.05.2000
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

Pertutgant las dumondas 1 e 2
L'agricultura è suttamessa gia dapi in tschert temp al squitsch d'ina midada da structura cuntinuanta sco er d'in martgà agrar liberalisà. En il rom da la revisiun parziala da la lescha federala davart la planisaziun dal territori ch'il pievel ha acceptà ils 7 da favrer 1999, èn vegnidas creadas diversas facilitaziuns en favur da l'agricultura, e quai areguard las pussaivladads da construir novs edifizis sco er d'utilisar ils edifizis existents. La finamira è stada quella, da porscher a l'agricultura libertads supplementaras per augmentar l'atgna iniziativa interprendidra e per mantegnair la cumpetitivitad. En il center stattan ina circumscripziun pli generusa da la conformitad a la zona per novs edifizis e stabiliments en la zona d'agricultura (art. 16a LPT) sco er la pussaivladad d'ademplir activitads industrialas betg agriculas en edifizis e stabiliments purils existents (art. 24b LPT).
La pussaivladad d'ademplir activitads industrialas betg agriculas en edifizis e stabiliments purils existents che vegn menziunada en questa interpellaziun na preveseva en il sboz per l'ordinaziun federala davart la planisaziun dal territori (OPT) naginas restricziuns, e quai cuntrariamain a l'art. 24b correspundent da la lescha. Plitost è s'orientà il sboz en quest punct (ed er en auters secturs da regulaziun) essenzialmain al rom da la lescha. Las temas e supposiziuns cuntrarias dals interpellants n'èn betg da chapir. Per quest sectur n'existeva or da vista da la regenza pia nagina chaschun da prender intervenziuns specificas tar il cussegl federal en il senn da l'intenziun dals interpellants. En il fratemp, numnadamain l'entschatta da fanadur 2000, ha il cussegl federal concludì definitivamain l'ordinaziun ed ella va en vigur il 1. da settember 2000 ensemen cun la revisiun da la lescha. Quant ch'ins po resguardar premissas e fatgs regiunals divergents, vegn ins a stuair examinar en il rom da l'execuziun. Las libertads d'agir dastgessan dentant esser pitschnas, perquai che las pussaivladads per activitads industrialas betg agriculas en edifizis purils existents vegnan regladas a moda definitiva dal dretg federal.
Pertutgant la dumonda 3
Ils interpellants vulessan ina garanzia ch'ils pajaments directs vegnissan mantegnids, per ch'ils manaschis da famiglia pudessian ademplir er vinavant lur funcziuns sco producents da vivondas e sco cultivaturs da la cuntrada. Garanzias na datti betg pli en la politica d'agricultura. Tuttina èn ils pajaments directs segirads per gronda part. Per ils onns 2000 fin 2003 ha il parlament federal gia concludì il rom finanzial. En il palpiri da strategia „Orizont 2010“ prevesa l'uffizi federal d'agricultura bain da furmar ils pajaments directs a moda in pau pli confurma a la concurrenza e pli neutrala a la structura, dentant da cuntinuar en la dimensiun da fin uss. Uschia pon ins partir dal fatg ch'ils pajaments directs èn per gronda part segirads per ils manaschis da famiglia.
Ultra da quai giavischan ils interpellants ch'ina cumissiun federala fixeschia ils pretschs dal martgà, per ch'ils pretschs dals products naziunals na sa sbassian betg, sche products d'import arrivan sin il martgà svizzer. In tal giavisch da la regenza n'avess nagina schanza tar la confederaziun. In dals puncts centrals da la politica agrara è quel, che la confederaziun vul porscher in agid fundamental tras ils pajaments directs, ma ch'ella sa retiria dal martgà. Ils pretschs duain vegnir fixads mo dal martgà. Cun ils pajaments directs existents e cun la protecziun da la duana pussaivla en il rom da la WTO sto nossa agricultura esser abla da concurrer. Las experientschas da fin uss mussan ch'ella è er abla da concurrer. En il rom da la legislaziun chantunala d'agricultura è la regenza pronta da gidar a meglierar la cumpetitivitad, sche quai è necessari ed util.

Cuira, 15 d'avust 2000