Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent l'avegnir da la politica regiunala

Sessiun: 29.11.2000
Tar la nova orientaziun da la politica regiunala da la confederaziun che datescha da l'onn 1995 ves'ins che l'instrumentari vegn duvrà adina dapli per rinforzar la cumpetitivitad da las regiuns e per promover ils potenzials regiunals, e ch'i vegn desistì da realisar sulettamain ina redistribuziun. Il medem mument han ins envidà las regiuns d'elavurar lur concepts da svilup e d'adattar quels a las novas sfidas ed als novs ideals. Cun questas duas mesiras vul ins promover e rinforzar il svilup persistent en las regiuns da muntogna.
A basa dal svilup actual sa mussan dentant tendenzas smanatschantas per parts dal territori rural e surtut da las regiuns da muntogna. Ins senta ina ferma centralisaziun sin il sectur privat e public, da quai resulta ina reducziun considerabla da plazzas da lavur. I sa tracta qua dal transferiment da centers da cumpetenza d'interpresas en las aglomeraziuns da la Bassa o a l'exteriur e da la reducziun da plazzas da lavur tar la confederaziun, la posta e la Swisscom sco er da la centralisaziun da structuras pervia da mesiras da spargn. Quests svilups cuntegnan ina reducziun smanatschanta dal provediment da basa e stattan en cuntradicziun cun las finamiras surordinadas concernent la politica da la planificaziun dal territori. I para che la confederaziun veglia prender cumià da la politica regiunala e dals territoris da muntogna, malgrà ch'ella ha ina incumbensa evidenta (art. 50 CF). Ins na sa er betg, co che la realisaziun dals contracts bilaterals, la nova gulivaziun da finanzas previsa ed ils resultats da la proxima runda da la WTO vegnan ad influenzar la politica regiunala.
Temas e preoccupaziuns da la populaziun pertutgada èn da prender serius. Il territori rural ha d'ademplir numerusas incumbensas ed è da gronda valur per l'identitad dal chantun Grischun.
En quest connex vulessan nus far las sequentas dumondas a la regenza:
1. Co taxescha la regenza quest svilup en vista a ses effects a media vista ed a lunga vista sin il territori rural e surtut sin las regiuns da muntogna e periferas?
2. È la regenza er da l'avis che la confederaziun ha da purtar ina gronda responsabladad en la politica regiunala, ed è ella pronta d'admonir la confederaziun pli insistentamain en questa chaussa?
3. È la regenza er da l'avis che la politica regiunala futura sto gidar ad egualisar ils dischavantatgs natirals dal lieu ed ad evitar differenzas regiunalas en il svilup economic?
4. È ella pronta da drizzar sia attenziun speziala al giavisch d'in svilup persistent dal territori rural en connex cun l'elavuraziun dal plan directiv chantunal 2000?
5. Tge pass concrets pon ins interprender sin il plaun chantunal per pudair garantir er en il futur in provediment da basa sin l'entir territori chantunal?

Cuira, ils 29 da november 2000

Namen: Patt, Cathomas, Roffler, Barandun, Battaglia, Berther (Sedrun), Biancotti, Bischoff, Brüesch, Büsser, Butzerin, Carisch, Casanova (Vignogn) Catrina, Cattaneo, Cavegn, Christ, Christoffel, Crapp, Dalbert, Giovannini, Giuliani, Göpfert, Gross, Hardegger, Heinz, Hess, Hübscher, Jeker, Jenny, Joos, Kessler, Koch, Lardi, Lemm, Loepfe, Luzi, Luzio, Maissen, Märchy, Marti, Montalta, Parolini, Patt, Pedrini, Quinter, Ratti, Righetti, Robustelli, Roffler, Sax, Schmid (Sedrun), Stiffler, Thöny, Tremp, Tuor (Mustér), Tuor (Trun), Valsecchi, Vetsch, Wettstein, Zanolari, Zarro, Zegg

Session: 29.11.2000
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

1. La nova orientaziun da la politica regiunala da la confederaziun, las tendenzas da centralisaziun tar interpresas publicas e privatas sco er la liberalisaziun da secturs impurtants èn colliads cun grondas sfidas ed er cun problems per las regiuns da muntogna e periferas e cun quai per il Grischun. La confederaziun vul s'engaschar pli pauc en la politica regiunala pli stretga e transferir dapli responsabladad als chantuns. Per pudair subsister en questa situaziun stuain nus utilisar nossas forzas a moda optimala ed egualisar noss dischavantatgs tenor pussaivladad - er cun l'agid da la confederaziun.
2. La regenza è er da l'avis che la confederaziun ha da purtar ina gronda responsabladad en la politica regiunala. Ella è perquai pronta d'intimar la confederaziun er en il futur d'ademplir las obligaziuns che resultan da questa responbabladad. Nus avain da represchentar cun insistenza noss interess en collavuraziun cun ils auters chantuns da muntogna e cun la gruppa svizra per las regiuns da muntogna (SAB). Las prestaziuns che noss chantun fa en l'interess da l'entir pajais - spazi da recreaziun, colliaziuns da traffic, provediment d'energia e.u.v. - èn da resguardar commensuradamain.
Da la confederaziun spetgain nus ch'ella metta a disposiziun instruments adattads a la politica regiunala ed ils meds finanzials necessaris per il diever da quels. Cun quai - e cun mesiras cumplementaras dal chantun - è dentant creada pir la basa per ina politica regiunala ch'ha success. Decisiv è finalmain ch'i vegnian sviluppads e realisads iniziativas e projects en las regiuns. Be uschia po la politica regiunala cuntanscher sias finamiras.
3. La confederaziun ha l'intenziun che la politica regiunala rinforza pli fitg la concurrenza cun explotar ils potenzials existents. Ils instruments respectivs ston resguardar ils basegns specifics da las regiuns periferas e da muntogna. Per reducir las disparitads duai vegnir utilisà en il futur surtut la nova gulivaziun da finanzas tranter la confederaziun ed ils chantuns. Fin che quella funcziuna a moda satisfacenta, ston ils instruments da la politica regiunala servir er en l'avegnir a la reducziun da las disparitads. Per mitigiar las consequenzas da la restructuraziun da la Swisscom, da la posta e da las VFF ha il cussegl federal suttamess al parlament in pachet da mesiras accumpagnantas en favur da las regiuns spezialmain pertutgadas, a las qualas appartegna er il Grischun. En la gruppa da lavur che prepara ed accumpogna il diever da questas mesiras è represchentà noss chantun.
4. Cun il plan directiv chantunal vegn creada ina basa per il svilup ordinà dal chantun e per in'utilisaziun da lunga durada da noss potenzials ch'ha success. Essend che parts essenzialas èn situadas en il territori rural sa chapescha quai da sasez ch'ils giavischs da questas regiuns èn da resguardar commensuradamain.
En la consultaziun imminenta dal plan directiv han las regiuns l'occaziun da represchentar lur interess. Ellas pon sa basar sin lur concepts da svilup regiunals, cun ils quals il plan directiv sto vegnir coordinà. Ellas pon er influenzar ch'il plan directiv sa restrenscha sin cuntegns essenzials e desista da reglamentaziuns memia detagliadas.
5. La confederaziun vul garantir il provediment da basa en tut las parts dal pajais, per che quella na daventia betg il factur che limitescha il svilup regiunal. La regenza vegn a s'engaschar per che la definiziun dal provediment da basa correspundia a noss basegns. La meglra pussaivladad da garantir il provediment da basa er sut cundiziuns da concurrenza è da rinforzar il lieu da viver ed economic. Cun il model directiv da l'economia, cun crear il marketing dal lieu e da la marca Grischun documentescha il chantun ch'el è pront da s'engaschar dapli en quest sectur. Ultra da quai èn dumandadas las vischnancas e las regiuns pli fitg che fin uss da dar l'attenziun necessaria al rinforzament da l'economia en lur secturs da cumpetenza.

Cuira, ils 29 da november 2000