Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent la chatscha d'atun

Sessiun: 29.11.2000
La chatscha d'atun, numnada pli baud chatscha speziala, chaschuna mintg'onn puspè discussiuns e criticas envers la regenza, la cumissiun da cussegliaziun da chatscha, l'inspecturat da chatscha ed envers ils chatschaders. Quai è stà il cas er quest atun. Igl è chapaivel che la critica vegn pronunziada pli dad aut, pli auta che la cuverta da naiv daventa. La chatscha d'atun divida er ils chatschaders en adversaris ed aderents, ed er tar ils aderents na sent'ins betg grond entusiassem per questa chatscha. Persunas che na van betg a chatscha crititgeschan la chatscha d'atun surtut sch'ellas vesan ch'i vegn fatg chatscha suenter che l'enviern ha entschavì. Adina puspè vegn fatga la dumonda, cur ch'ins possia anc far chatscha ed a partir da tge autezza da naiv che questa chatscha d'atun duai vegnir interrutta.
Ils interpellants beneventan la chatscha d'atun sin tschiervs e chavriels e renconuschan la necessitad da questa chatscha per cuntanscher ils plans da reducziun e per adattar tras quai l'effectiv da selvaschina al spazi da viver. Malgrà tut vulessan nus supplitgar la regenza da respunder las sequentas dumondas.
1. È la regenza pronta d'examinar tut las mesiras ch'èn pussaivlas tenor la lescha da chatscha per augmentar il butin durant la chatscha ordinaria? (p. ex. schluppettar vadels, acziuns da disturbi en asils da selvaschina e.u.v.)
2. La chatscha d'atun u chatscha speziala è vegnida realisada en noss chantun dapi la fin dals onns 70. Latiers han ins adattà e cumplettà pliras giadas las prescripziuns da chatscha. Uschia han ils guardiaselvaschina ed ils survegliaders da chatscha organisà e manà durant plirs onns la chatscha speziala tenor las directivas da l'inspecturat da chatscha. Tras quest'organisaziun e direcziun ha la chatscha d'atun pudì vegnir realisada a moda pli calma ed effizienta che oz. Perquai ston ins far la dumonda, sch'ins na stoppia betg turnar enavos tar questas directivas e tar l'organisaziun da la chatscha speziala.
3. Tras quest'organisaziun e direcziun pudess la chatscha d'atun vegnir concepida a moda pli flexibla. È la regenza er da l'avis dals interpellants che la chatscha possia vegnir interrutta a pli curt termin en cas da navadas intensivas e nunspetgadas?
4. A partir da tge autezza da naiv sto tenor l'opiniun da la regenza vegnir interrutta la chatscha d'atun? L'inspecturat da chatscha e pestga surlascha questa decisiun e la responsabladad als chatschaders (charta dals 2-11-2000). Sut las premissas actualas, nua che bleras gruppas da chatschaders van a chatscha en territoris "esters", na vegn deplorablamain betg ademplida questa responsabladad dals chatschaders.
5. Chatschaders ch'han schluppettà dus vadels da tschierv han oz il dretg da far chatscha sin in taur da tschierv, schebain che la chatscha sin ils taurs è pli intensiva durant la chatscha regulara. Cun questa mesira vul ins senza dubi promover la chatscha sin vadels, quai ch'è er gist. È la regenza er da l'avis dals interpellants ch'i fiss da cuntanscher in dumber pli aut da vadels schluppettads tras differenzas pli grondas dals pretschs per vadels e vatgas da tschierv schluppettads e surtut per animals cun funcziun da manader e betg tras la remuneraziun cun in taur da tschierv?

Cuira, ils 29 da november 2000

Namen: Thomann, Schmid (Spleia), Giacometti, Bachmann, Bär, Battaglia, Berther (Sedrun), Bischoff, Bisculm, Büsser, Butzerin, Capaul, Carisch, Casanova (Cuira), Casanova (Vignogn), Catrina, Cattaneo, Caviezel (Pitasch), Claus, Crapp, Farrér, Hanimann, Jenny, Joos, Juon, Kehl, Kessler, Luzio, Möhr, Parpan, Patt, Righetti, Rizzi, Robustelli, Roffler, Schmid (Sedrun), Stiffler, Telli, Tuor (Trun), Walther, Zarro

Session: 29.11.2000
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

Grazia a la planisaziun da la chatscha han ins pudì mantegnair cun la chatscha da patenta dal Grischun effectivs da selvaschina ch'èn adattads als quartiers d'enviern, sauns, structurads a moda natirala e repartids confurm a la spezia. L'experientscha ha mussà che questas finamiras prescrittas da la lescha da chatscha n'èn betg cuntanschiblas sulettamain cun la chatsch'auta tradiziunala dal settember. Pir cun la chatscha supplementara da l'atun tardiv han ins cuntanschì ch'ils effectivs èn sauns e bain proporziunads ed il butin è s'augmentà, ch'il dumber da selvaschina disgraziada ed ils donns da selvaschina èn sa reducids. La regenza e da l'avis dals interpellants che las finamiras da la planisaziun da la chatscha sco er ils concepts da chatscha e lur realisaziun ston vegnir examinads permanentamain e ston vegnir adattads ad egl en cas da basegn.
Dumonda 1
Ils concepts da chatscha a dus stgalims per tschiervs e chavriels han la finamira da far chatscha sin ils effectivs durant la chatsch'auta tradiziunala dal Grischun durant il settember, sche quai è cuntanschibel e cumpatibel cun las prescripziuns da la planisaziun da la chatscha. Surtut la buna repartiziun confurma a la spezia da la selvaschina stabla durant la stad, ma er las pretaisas da la biologia da selvaschina admoneschan da betg exagerar la pressiun da chatscha durant il settember. Igl è intschert, per quant ch'il butin da la chatsch'auta sa laschass augmentar persistentamain cun auters temps da chatscha durant il mais settember.
Dumondas 2 e 3
La furma severamain organisada da la chatscha speziala è stada colliada cun blera lavur organisatoria ed è vegnida remplazzada 1994 en enclegientscha cun ils chatschaders tras ina furma da la chatscha speziala ch'è adattada a la chatsch'auta. Senza perditas tar l'effizienza ha la furma pli libra da chatscha augmentà l'acceptanza ed è sa cumprovada da princip. In return a la chatscha speziala organisada na po perquai da preschent betg vegnir beneventada da la regenza.
Dumonda 4
La chatscha confurma als princips etics ed a las prescripziuns legalas ch'ha lieu
l'atun tardiv suenter ch'ils tschiervs han retratg ils quartiers d'enviern pussibilitescha d'ademplir las prescripziuns da la planisaziun da la chatscha a moda sistematica ed effizienta. La pressiun da la chatscha è considerablamain pli bassa che durant il settember, perquai ch'ins po ir a chatscha maximalmain durant dus mezs dis consecutivs. Ultra da quai mussa l'experientscha che la naiv po esser senz'auter in avantatg per cuntanscher spert il success da chatscha. Cun l'interrupziun da la chatscha en lieus nua che la quantitad da la naiv cumplitgescha considerablamain il cumportament da fugia da la selvaschina, han ins resguardà gia en il passà las relaziuns extraordinarias da l'aura confurm a la situaziun. La chatscha da selvaschina d'ungla l'atun tardiv, era durant relaziuns d'enviern, n'è ultra da quai betg insatge extraordinari e vegn pratitgada en l'entir territori da las Alps. Problems serius per la selvaschina datti pir, cur ch'ina cuverta da naiv cumpacta restrenscha considerablamain la libertad da sa mover dals animals. La regenza è dentant conscienta dal fatg che la cumbinaziun da naiv e chatscha po provocar emoziuns. En vista a las chatschas spezialas dal futur vegn ella ad examinar e - sche quai fa in senn, a realisar - ulteriuras pussaivladads ultra da las mesiras gia instradadas (averturas parzialas da la chatscha en las regiuns, appel a l'atgna responsabladad dals chatschaders e.u.v.). La populaziun duai dentant anc vegnir infurmada meglier davart questa tematica.
Dumonda 5
Taxas differenziadas per selvaschina schluppettada (fr. 2.-/kg per vadels/fr. 5.-/kg per animals pli vegls) fan daventar pli attractiva ina chatscha natirala e correcta tenor la biologia da selvaschina ed han er success. La pussaivladad da pudair adattar las tariffas vers engiu u vers ensi vegn determinada d'ina vart tras la pretensiun dal titular dal regal e da l'autra vart tras l'acceptanza dals chatschaders. La regenza na s'oppona dentant betg ad in'examinaziun da l'effizienza da tut las attracziuns (taxas e taur da tschierv).

Cuira, ils 29 da november 2000