Navigation

Inhaltsbereich

Postulat concernent edifizis chantunals publics senza fim

Sessiun: 31.05.2001

L'uman n'è betg naschì per respirar fim; quai para d'esser cler a mintgin, e tuttina moran en Svizra mintga di 20 umans perquai ch'els han fimà. La gronda part na mora betg da cancer dals pulmuns, mabain en consequenza da malsognas dal cor e da la circulaziun. Il potenzial da dependenza dal nicotin è sumegliant a quel dal cocain u heroin, e las quotas da recidiva èn tuttina autas.

Mintga segunda fimadra e mintga segund fimader vulessan chalar da fimar; mintga quart fin tschintgavel è er abel da far quai.

Igl è dentant generalmain conuschent ch'er il fimar passiv fa donn. Mintga patrun ha tenor lescha l'obligaziun (art. 19 da l'ordinaziun dal cussegl federal davart la lescha da lavur) da proteger tenor pussaivladad ses lavurants e sias lavurantas cunter immissiuns donnegiantas. Plazzas da lavur senza fim chaschunan ina reducziun dal consum da cigarettas che sa lascha cumprovar, quai vul dir ch'i dat pli paucas malsognas e pli paucs custs pervia da malsognas.

Economicamain èsi vegnì mussà en in studi en ils Stadis unids da l'America il sequent:
Manaschis nua ch'i vegn generalmain betg fimà, che possedan dentant "inslas da fimar", han blers avantatgs, betg sulettamain per la sanadad: il temp da nettegiar sa reducescha, pli pauc privel d'accidents e d'incendis, il material vegn schanegià ed auter pli. Sulettamain per nettegiar e per ils donns da material ston ins impunder annualmain 250 dollars dapli per plazzas da lavur da fimaders.

Fin uss existan sulettamain en ils chantuns Genevra, Fribourg e Tessin ordinaziuns davart il fimar en edifizis publics. Igl è impurtant da proceder en ina maniera betg discriminanta. Fimadras e fimaders duain avair la pussaivladad da cuntentar lur basegn da nicotin en lieus reservads spezialmain per quest intent (uschenumndads locals u entgarnas da fimar).

Oz, al di d'acziun cunter il fimar, supplitgan las postulantas ed ils postulants la regenza d'elavurar in concept cun questa finamira e da realisar quel entaifer in onn.

Cuira, ils 31 da matg 2001

Namen: Trepp, Lemm, Capaul, Ambühl, Augustin, Biancotti, Bucher, Bühler, Casanova (Cuira), Catrina, Farrér, Frigg, Gross, Hardegger, Hartmann, Hess, Jäger, Jenny, Joos, Kehl, Koch, Kollegger, Lardi, Locher, Looser, Luzio, Meyer, Nick, Noi, Parolini, Pfenninger, Pfiffner, Portner, Ratti, Righetti, Robustelli, Schmid (Sedrun), Schmutz, Schütz, Wettstein, Zanolari, Zarro, Zindel.

Session: 31.05.2001
Vorstoss: rg Postulat


Resposta da la regenza

La qualitad dal clima en las localitads d'in edifizi n'è betg sulettamain dependenta dals materials da construcziun ch'ins ha duvrà per la decoraziun interna ed il mobigliament, mabain er da l'occupaziun e l'utilisaziun da las localitads sco er dal cumportament dals utilisaders. Il fimar è in dals pregiudicaments ils pli impurtants dal clima en in local. Betg be il fimar sco tal periclitescha la sanadad, mabain er l'exposiziun al fim che succeda savens sfurzadamain, l'uschenumnà tubachissem passiv. Pli ditg ch'ina persuna è exponida passivamain al fim e pli auta daventa la ristga da sviluppar sintoms respiratoris. L'entira problematica è vegnida examinada tranter auter en in studi elavurà en Svizra davart la contaminaziun da l'aria e las malsognas da las vias respiratorias tar creschids (SAPALDIA). Ins ha pudì cumprovar in connex tranter il fimar passiv ed in augment da las malsognas dals pulmuns e da las vias respiratorias sco asma, bronchitis e dispnoe (grondas difficultads da respirar).

1999 ha l'uffizi federal da sanadad laschà far in'ulteriur studi che ha examinà la si-tuaziun da la prevenziun cunter il tubac tar las administraziuns chantunalas (Demierre-Orduz). Tscherts chantuns disponan da prescripziuns, ordinaziuns u directivas per proteger ils nunfimaders en l'administraziun resp. els prendan mesiras che sa basan sin cunvegnas internas a bucca. L'uffizi chantunal da construcziun auta ha dumandà la documentaziun respectiva tar differents chantuns. Entant ch'il chantun Friburg ha relaschà 1996 ina directiva "per proteger ils nunfimaders en l'administraziun chantunala", prova il chantun Genevra da render attent ils collavuraturs da l'administraziun als problems dals nunfimaders e fimaders cun agid d'in fegl en stil da comics cun il titel "sans fumée, mais pas sans fumeurs".

Per nossa administraziun chantunala na datti nagina reglamentaziun concernent il fimar resp. betg fimar al post da lavur u en edifizis publics. Perquai che blers collavuraturs disponan da biros singuls e ch'i vegn resguardà en auters cas sche pussaivel gia tar l'occupaziun dals biros sche intgin è fimader u nunfimader, n'è il basegn per zonas senza fim resp. entgarnas da fimar fin uss strusch vegnì articulà. I succeda dentant che pliras persunas, tranter las qualas i dat singuls fimaders, ston lavurar en in biro communabel, magari sin basa da la purschida d'occupaziun a temp parzial. En tals cas èn sa cumprovads savens la toleranza, il prender resguard e la restric-
ziun dals fimaders concernent lur basegn. En paucas excepziuns nua ch'ina cunvegnientscha tranter ils collavuraturs n'è betg stada pussaivla han ins mintgamai pudì reglar u eliminar las differenzas cun agid da mesiras directivas adattadas.

Sumeglianta è la situaziun en las localitads, ils corridors ed ils stabiliments da spurtegls ch'èn accessibels a la populaziun. Fin uss n'han ins betg pudì constatar che visitadras e visitaders d'edifizis publics avessan chaschunà mulestas u reclamaziuns da terzas persunas pervia da lur fimar en quests edifizis.

Malgrà quests resultats plitost positivs renconuscha la regenza l'impurtanza d'in concept che intenziunescha ils edifizis chantunals publics senza fim e che porscha ina reglamentaziun per fimaders. Ella considerescha sco adequat da dar l'incumbensa d'elavurar in tal concept al team da coordinaziun, il qual è stà nominà per realisar la directiva 6508 da la cumissiun federala da coordinaziun per la segirezza a la plazza da lavur (CFSL) en l'administraziun chantunala. Quai è giustifitgà surtut perquai che la realisaziun da las directivas CFSL na permetta betg sulettamain d'evitar accidents e malsognas professiunalas, mabain er da promover la sanadad al post da lavur. Il concept sto dentant partir da l'intenziun da garantir sin basa voluntaria in'administraziun chantunala "senza fim" senza discriminar ils fimaders.

L'urari per realisar il concept dependa dal basegn supplementar da localitads per zonas da fimaders e dals meds finanzials per las mesiras architectonicas correspundentas.