Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent la tenuta dal chantun pertutgant ils projects da viafier da la confederaziun en connex cun la Viafier retica

Sessiun: 27.11.2001
Enconuschentamain furma la Viafier retica (VR) la basa dal traffic public en noss chantun. Sin ina lunghezza dal trassé da bunamain 400 km fa ella accessibels ils funds da las valladas principalas e cun quai grondas parts da noss chantun. La part da la rait da lingias da la Viafier federala (VFF) en il territori dal chantun Grischun sa restrenscha perencunter be sin 19 km. Quai suttastritga evidentamain l'impurtanza da la Viafier retica sco purtader principal dal traffic e sia impurtanza per il traffic pu-blic da noss chantun.
En connex cun la discussiun da las pajas ed il basegn finanzial per il mantegniment da la substanza da l'infrastructura èsi stà da leger en la pressa quotidiana che l'intschertezza davart la dimensiun da la finanziaziun futura da la Viafier retica entras la confederaziun mainia a difficultads tar la Viafier retica e cun quai er tar ses persunal.
En quest connex èsi d'interess general co il chantun sa cuntegna sco acziunari principal da la Viafier retica en connex cun ils projects da viafier cumenzads. Ils sutsegnads envidan perquai la regenza da prender posiziun tar las dumondas suandantas:
1. Tge interprenda la regenza per represchentar ils interess dal chantun e spezialmain quels da la Viafier retica envers la confederaziun pertutgant ils projects da viafier (viafier 2000, 2. etappa / refurma da la viafier II)?
2. Tge pussaivladads ha la regenza da meglierar las cundiziuns da finanziaziun per la Viafier retica e quai
a) en connex cun il mantegniment da la substanza da l'infrastructura e
b) en connex cun l'assimilaziun parziala da las cundiziuns da paja e d'engaschament per il persunal da la VR a quellas dal persunal da las VFF?

Cuira, ils 27 da november 2001
Name: Tuor (Mustér), Tremp, Nigg, Brüesch, Butzerin, Cahannes, Casanova (Vignogn), Cathomas, Cavegn, Caviezel, Christ, Demarmels, Federspiel, Geisseler, Giuliani, Gubelmann, Hardegger, Hübscher, Jeker, Joos, Keller, Lardi, Lemm, Locher, Loepfe, Luzi, Luzio, Marti, Möhr, Parpan, Patt, Portner, Quinter, Righetti, Robustelli, Sax, Schmid (Sedrun), Schmid (Val S. Pieder), Stiffler, Suenderhauf, Thöny, Trachsel, Tuor (Trun), Vetsch, Wettstein, Zanolari

Session: 27.11.2001
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

La regenza spetga dals projects "VIAFIER 2000 2. etappa" e "Colliaziun da la Svizra orientala ed occidentala a la rait da viafier europeica da gronda prestaziun" in rinforzament dal lieu d'economia e turissem dal Grischun. Il traffic public duai vegnir mess en il cas da dumagnar in traffic supplementar dal e vers il Grischun a moda supportabla per l'ambient. En la resposta a l'interpellaziun Zanolari dals 30 d'october 2001 (protocol nr. 1680) pertutgant il colliament dal Grischun a las citads da la Svizra ed a la rait da gronda prestaziun ha la regenza gia preschentà sias spetgas ed er envià al studi "Zu(g)kunft Graubünden".

En la "conferenza regiunala dal traffic public da la Svizra orientala" han ils set chantuns AI, AR, GL, GR, SG, SH e TG sviluppà ina strategia communabla per la purschida VIAFIER 2000 2. etappa. Concernent la VR è vegnì proponì il concept "NEVA Retica Plus". Quest prevesa reducziuns dal temp da viadi ed il tact da mes'ura per ils temps principals da traffic sin la gronda part da las lingias da la VR. Premissa latiers furman diversas construcziuns d'infrastructura sco inslas a dus binaris en las regiuns da Saas, Claustra, Zuoz e Bever; ultra da quai vegni ad esser necessari da construir in nov trassé FidersKüblis sco er in nov traject SelfrangaTavau (tunnel).Igl è dentant da dir gia oz ch'il basegn da meds finanzials annunzià per l'entira Svizra per "VIAFIER 2000 2. etappa" saja essenzialmain pli grond ch'il rom finanzial che stat a disposiziun.

Suenter che la cumpensaziun dals custs da manaschi na cuvrids dal traffic regiunal è vegnida armonisada cun la revisiun da la lescha da viafier 1996, ha l'uffizi federal da traffic (UFT) prendì per maun il pachet refurma da viafier II; ina consultaziun duai avair lieu probablamain l'atun 2002. Ord vista dals chantuns da la Svizra orientala duain primarmain vegnir eliminadas las inegualitads malgistas tranter la VFF e las interpresas da transport concessiunadas (ITC) concernent la finanziaziun d'investiziuns, q.v.d. da vaguns da tren e construcziuns/infrastructuras stablas. Ina finamira sto er esser la sdebitaziun da las ITC, analog a la sdebitaziun succedida 1999 en il rom da la refurma da viafier I, sco er la stuppada da la largia da cuvrida da las cassas da pensiun autonomas da las ITC. Ultra da quai duain empè da bleras cunvegna d'investiziun per objects concrets da confederaziun/chantun/ITC passar "cunvegnas da prestaziun" per plirs onns, analog a quellas da las VFF; meglier duain er vegnir regladas las proceduras da concurrenza e d'offerta.

Examinadas criticamain ston er vegnir las propostas concernt la ierarchia da rait: L'UFT propona ina repartiziun da la responsabladad finanziala da la rait da viafier da la Svizra en ina rait fundamentala (cumpetenza: 100% confederaziun, cun excepziun da "giavischs particulars") ed ina rait cumplementara (chantuns resp. "regiuns dal traffic regiunal", na da sbagliar cun las regiuns dal traffic d'aglomeraziun tenor la finamira da la nova gulivaziun da finanzas.

Essend che la refurma da viafier II va en vigur il pli baud l'onn 2006, è s'engaschà il chantun cun success tar la confederaziun, a basa dal contract statal da 1997, per ina meglieraziun efficazia sin il sectur da las cumpensaziuns ed investiziuns: Tard l'atun 2001 ha l'UFT permess al chantun suenter lungas tractativas empè da la reducziun previsa da 3% in lev augment da la cumpensaziun sco er in augment da la transcha d'investiziun per la VR or dal 8. credit general da 67 milliuns francs. Uschia èsi pussaivel a l'interpresa da conceder al persunal da la VR in'egualisaziun parziala da las cundiziuns da paja e d'engaschament a quellas da la VFF. Cun ils meds augmentads or dal 8. credit general è uss garantì per ils onns 20022005, almain sin in nivel minimal, il mantegniment da la substanza dals stabiliments ferms sco surstructuras, tunnels, punts, indrizs da segirtad, sco er amplificaziuns VIAFIER 2000 1. etappa. Quai pertutga p. ex. l'amplifcaziun da las staziuns da Filisur e Schiers inclusiv da binaris dubels colliants sco er la meglieraziun da las relaziuns da midada da trens VFF/VR a Landquart e la sanaziun dal tschancun da la viafier d'Arosa en la citad da Cuira. Questas mesiras èn ultra da quai la premissa per il nov concept da purschida da la VFF TuritgCuira a partir dal december 2004, cun in IC per ura da mo anc 72 minutas temp da viadi.

La regenza n'è anc adina betg d'accord che la confederaziun na vul betg pli finanziar l'acquist e la renovaziun da vaguns da tren dapi il zercladur 2002 via 8. credit general. Quai chaschuna pli auts custs da chapital, engrevgia supplementarmain il quint current e munta la finala ina inveteraziun na tolerabla dals vehichels e quai tanghescha massivamain la capacitad da concurrer.