Navigation

Inhaltsbereich

Postulat concernent la reorganisaziun dals cumissariats da taglia

Sessiun: 29.01.2002
Il december 2001 ha l'administraziun da taglia dal chantun Grischun infurmà las vischnancas, senza consultaziun precedenta, davart la reorganisaziun previsa dals cumissariats da taglia. La reorganisaziun definescha da nov ils differents champs da lavur ed als reparta da nov. I sa tracta d'adattar l'organisaziun da la lavur a la valitaziun postnumerando annuala che va en vigur l'onn 2002.

En intginas regiuns dal chantun Grischun n'ha questa reorganisaziun betg tegnì quint da las situaziuns localas ed ha gì per consequenza che la lavur è vegnida centralisada tar l'administraziun chantunala, enstagl d'amplifitgar ils cumissariats da taglia locals ch'existevan gia sin plaun districtual.

En il Moesano èn per exempel vegnidas repartidas tschertas categorias da pajataglias da las vischnancas da Soazza, Lostallo, Cama, Leggia, Verdabbio, San Vittore, Castaneda e Sta. Maria a trais differents cumissariats cun sedia a l'administraziun chantunala a Cuira. Questa decisiun organisatoria dischavantagescha las vischnancas pertutgadas ed ils pajataglias a moda che:

    - in contact direct tut tenor las necessitads tranter il chanzlist communal ed il cumissari da taglia e tranter il pajataglia ed il cumissari da taglia n'è betg pli pussaivel;
    - i resultan difficultads da communicaziun pervia da la lingua tranter il chanzlist communal ed ils pajataglias d'ina vart ed ils cumissaris da taglia da l'autra vart;
    - las plazzas da lavur vegnan centralisadas a disfavur da las regiuns periferas;
    - l'incumbensa ch'è d'ademplir en pliras linguas vegn concentrada sin in uffizi (l'administraziun da taglia) che è notoriamain sutdotà pertutgant la cumpetenza linguistica (spezialmain pertutgant il talian).

Sin fundament da questas ponderaziuns supplitgeschan ils deputads sutsegnads la regenza:

    1. da reponderar la reorganisaziun da l'administraziun da taglia e da l'adattar resguardond:
a) la pretensiun da rinforzar ils cumissariats districtuals;
b) la pretensiun da las autoritads, dals funcziunaris e dals pajataglias d'avair a disposiziun er en la regiun cumissariats da taglia che dumognan la lingua respectiva;
c) la pretensiun supplementara d'organisar ils cumissariats da taglia tenor pussaivladad segund las regiuns linguisticas (per exempel en il senn d'ina schliaziun unifitgada per il Grischun talian).

    2. da far immediat las midadas giavischadas e da metter en vigur anc per l'onn current in dispositiv da reorganisaziun che correspunda a las pretensiuns surmenziunadas.

Cuira, ils 29 da schaner 2002

Name: Keller, Peretti, Zarro, Battaglia, Beck, Butzerin, Casanova (Vignogn), Cavegn, Cavigelli, Demarmels, Dermont, Giovannini, Giuliani, Gross, Lardi, Lemm, Loi, Looser, Märchy, Möhr, Müller, Noi, Pfenninger, Plozza, Portner, Righetti, Trachsel

Session: 29.01.2002
Vorstoss: rg Postulat

Resposta da la regenza

Cun la midada per la valitaziun postnumerando annuala han stuì vegnir adattadas er las structuras en il chantun ed en las vischnancas per la taxaziun da las persunas natiralas. Cun la midada da la lescha han ins pudì reglar da nov la collavuraziun da las vischnancas en la taxaziun. Las vischnancas pli grondas han pudì giavischar en tge dimensiun ch'ellas vulevan collavurar en la taxaziun. Sin dumonda èsi vegnì dà la pussaivladad a vischnancas pli pitschnas da fusiunar en allianzas communalas e da surprender medemamain lavurs da taxaziun. Questas lavurs da taxaziun da las vischnancas vegnan indemnisadas generusamain dal chantun, q.v.d. las collavuraturas ed ils collavuraturs correspundents en las vischnancas vegnan finanziads quasi dal tuttafatg tras il chantun, schebain ch'els adempleschan er incumbensas da la vischnanca.

Tras las novaziuns menziunadas han ins pudì augmentar il dumber da las vischnancas che coopereschan en la taxaziun da fin uss var 40 vischnancas sin da nov 94 vischnancas. Per quest intent èn s'unidas 54 vischnancas a 7 allianzas da vischnancas ed en questa constellaziun han ellas surpiglià lavurs da taxaziun. Las novaziuns han chaschunà ch'en numerusas regiuns han pudì vegnir creadas novas plazzas da lavur. Singulas regiuns n'han malavita betg fatg diever da questas pussaivladads.

La repartiziun dals cumissaris da taglia a las singulas vischnancas represchenta ina incumbensa che pertutga, tenor l'art. 165 LT, il champ da cumpetenza da l'administraziun chantunala da taglia. A l'administraziun da taglia cumpeta qua ina vasta libertad da concepir ed appreziar. Igl è dentant da constatar che l'administraziun da taglia ha reglà a moda cumpetenta e cumplessiva la collavuraziun cun las vischnancas e la repartiziun dals cumissaris da taglia. L'administraziun da taglia na po betg sa cunvegnir davart la repartiziun dals cumissariats da taglia cun


las 209 vischnancas dal chantun. Ina tala procedura stuess vegnir giuditgada per gronda part sco nunefficazia e sco senza finamira. La regenza na vesa perquai nagina chaschun d'intervegnir en las decisiuns da l'administraziun da taglia.

En il Moesano menziunà dals postulants n'èn betg vegnidas eliminadas plazzas. Perquai che las lavurs supplementaras ch'èn vegnidas chaschunadas da la valita-
ziun postnumerando han gì per consequenza mo in mez pensum da lavur, n'han ins er betg pudì crear ina nova plazza en il cumissariat da taglia da Roveredo.

Cun la midada per la valitaziun postnumerando han ins cuntanschì il rinforz pretendì da las regiuns e da las vischnancas. L'organisaziun da l'administraziun da taglia na sto pia betg vegnir adattada. Ils posts exteriurs da l'administraziun chantunala da taglia na pon betg vegnir rinforzads cun l'effectiv da persunal existent. L'assegnaziun da cumissaris da taglia che discurran la lingua da la regiun è garantida. Ma ins na po betg garantir adina ch'i sa tracta qua da la lingua materna da las referendarias e dals referendaris. Ina schliaziun unifitgada per las vischnancas da lingua taliana na pon ins betg prender en consideraziun per motivs geografics ed organisatoris.

In ulteriur rinforz da las regiuns pon ins cuntanscher mo tras allianzas da vischnancas che surpiglian las lavurs da taxaziun. Per l'onn fiscal 2001 ch'è da taxar actualmain n'exista dentant betg pli questa pussaivladad, e quai per evidents motivs. Ina delegaziun da lavurs da taxaziun po dal rest er succeder be en quella dimensiun ch'i stattan a disposiziun ils meds previs legalmain.

Perencunter pon ins examinar, sche las vischnancas èn prontas da far la taxaziun necessaria, ina schliaziun modifitgada correspundentamain per l'onn 2002.

Per ils motivs menziunads n'exista nagin basegn d'agir da vart dal chantun. Il postulat è pia da refusar.

Datum: 19. favrer 2002