Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent la reducziun da las prestaziuns d'assicuranza sin donn e cust dal chantun

Sessiun: 08.10.2002
Il parlament federal ha decidì pegiuraments rigurus tar la lescha davart l'assicuranza da dischoccupads. La reduplicaziun dal temp minimal da contribuziun e la reducziun dal sustegn da schurnada na vegn betg a restar senza consequenzas per l'agid social. La lescha, cunter la quala igl è vegnì prendì il referendum, vegn en votaziun il november 2002.

Tar l'emprima dischoccupaziun vegn auzà l'impediment per retrair schurnadas da dischoccupads: da nov sto ina persuna durant ils dus onns avant l'entschatta da la dischoccupaziun esser stada almain 12 empè da 6 mais cun activitad da gudogn dependenta per insumma retschaiver indeminsaziuns als dischoccupads. La reduplicaziun dal temp minimal da contribuziun da 6 sin 12 mais avant l'emprima dischoccupaziun tutga en emprima lingia persunas che han cumenzà da nov in'activitad da gudogn dependenta, p. ex. giuvens absolvents d'ina scola (auta), persunas che returnan en la professiun, anteriuras persunas cun activitad da gudogn independenta che han pir dacurt stuì entschaiver in'activitad dependenta.

Per tut las persunas sut 55 onns vegn il sustegn da schurnada reducì da maximal 520 (= 2 onns) sin 400 dis (1 ½ onns). La reducziun dal sustegn da schurnada maximalmain pussaivel da 520 sin 400 dis va a cust dals dischoccupads tranter 40 e 54 onns. Uschia exista il privel che mintga tschintgavla persuna en questa vegliadetgna perda anticipadamain la protecziun da l'assicuaranza da dischoccupads. Sin dumonda d'in chantun po la confederaziun en cas d'ina dischoccupaziun pli intensiva bain puspè auzar la durada da retratga sin maximalmain 520 dis -limità sin il pli lung 6 mais- premess ch'il chantun sa participescha cun 20% als custs.

Questas disposiziuns vegnan a manar ad ina grevezza supplementara dal budget chantunal, (entras la participaziun dal chantun cun 20%), la quala sa resulta or da la prolungaziun dal sustegn da schurnada. Er las vischnancas vegnan a stuair far ina correctura dal post da budget „agid social“.

En quest connex vegnan fatgas suandantas dumondas:

1. È il chantun pront da sa participar cun 20% als custs en cas d'ina dischoccupaziun pli intensiva per prolungar il sustegn da schurnada? Quant aut stima il chantun quests custs supplementars?

2. È il chantun pront d'introducir l'agid per ils dischoccupads u autras mesiras, las qualas eviteschan che persunas daventan retschavidras/ders d'agid social pervia da las novas disposiziuns en la lescha? Quant aut stima il chantun quests custs?

3. È il chantun pront d'introducir ulteriuras mesiras, las qualas impedeschan che tschertas gruppas da persunas daventan retschavidras/ders d'agid social?

4. Quant aut stima il chantun ils custs ch'el ha eventualmain da purtar perquai che a basa da las novas disposiziuns en la lescha daventassan ulteriuras gruppas da persunas dependentas da l'agid social?


Cuira, ils 8 d'october 2002

Name: Schütz, Schmutz, Pfenninger, Arquint, Bucher, Caviezel (Cuira), Demarmels, Frigg, Jäger, Locher, Looser, Meyer, Noi, Pfiffner, Trepp, Zindel

Session: 8.10.2002
Vorstoss: rg Interpellation


Resposta da la regenza

Al cumenzament èsi da constatar che las/ils scolar(a)s èn deliberad(a)s d'ademplir la perioda da contribuziun, q. v. d. els pon pretender prestaziuns d'assicuranza senza avair pajà avant contribuziuns. Il medem vala per la dischoccupaziun suenter ina malsogna pli lunga, accidents u maternitad sco er per persunas ch'èn sfurzadas da cumenzar ina lavur causa da divorzi sco er d'invaliditad u da la mort dal conjugal.
Cun prolungar la perioda da contribuziun da 6 sin 12 mais s'adatta la Svizra a la regulaziun che vala per ils blers stadis da la UE/AECL. Questa prolungaziun duai evitar il turissem d'assicuranza sociala.
Enfin l'onn 1993 era la durada da retratga dependenta da la perioda da contribuziun. Per ina durada da contribuziun da 6 mais vegnivan pajadas da lez temp 85 schurnadas, per 12 mais erani 170 schurnadas e per 24 mais erani 250 schurnadas. A partir da l'avrigl 1993 vegnivan pajadas 400 schurnadas per ina perioda da contribuziun da 24 mais. Cun la revisiun da la lescha davart l'assicuranza da dischoccupads l'onn 1995 è la durada d'assicuranza vegnida auzada sin 520 schurnadas per ina perioda da contribuziun da 6 mais. Dapi alura èsi vegnì cumprovà en Svizra ed a l'exteriur cun differentas retschertgas scientificas ch'ina prolungaziun da la durada maximala da retratga maina regularmain ad ina prolungaziun da la durada en media da la dischoccupaziun.

1. En cumparaziun cun la media da l'entira Svizra mussa il chantun Grischun dapi onns ina bassa quota da dischoccupads. Il settember era la quota da dischoccupads 1,5 %, sin plaun naziunal 2,8 %. Mez october èn vegnids dumbrads mo 20 assicurads cun 400 e dapli dis da retratga. En vista da las experientschas dals davos onns pon ins quintar che la situaziun da dischoccupaziun en il chantun Grischun vegn a sa sviluppar en cumparegliaziun er en l'avegnir en furma moderada. I na vegn strusch ad esser necessari d'auzar puspè la durada maximala da retratga sin 520 schurnadas. Insaqualas stimaziuns dals custs n'èn betg pussaivlas cunquai ch'il auzament da la durada maximala da retratga duai mo succeder en situaziuns extraordinarias.


2. Sco menziunà a l'entschatta effectuescha in auzament da la durada maximala da contribuziun ina prolungaziun da la durada en media da la dischoccupaziun. Il medem effect pon ins constatar, sch'igl exista la pussaivladad da pretender l'agid als dischoccupads suenter la privaziun dal dretg da schurnada. Resguardond quest connex sco er las consequenzas finanzialas n'ha la regenza betg l'intenziun d'introducir en il chantun Grischun l'agid als dischoccupads. Quai vala tant dapli che l'agid social en il chantun Grischun è organisà fitg bain e che la chargia da las vischnancas sa mova entras la gulivaziun da las grevezzas en in bun rom.

3. L'uffizi chantunal per industria, mastergn e lavur (UCIML) realisescha ensemen cun l'uffizi dal servetsch social differents programs ch'han l'intent d'integrar en il martgà da lavur persunas che tschertgan lavur. En favur d'ina pli sperta e meglra coordinaziun da l'assistenza als pertutgads vegnan ils andaments da la procedura accordads meglier - ed uschia er accelerads - tranter il UCIML, l'institut d'assicuranza sociala e l'uffizi dal servetsch social, e quai en il rom dal project „collavuraziun tranter las instituziuns (CTI)„. Natiralmain vegnan en cas da basegn er organisadas novas mesiras.

4. Ina stimaziun dals custs n'è betg pussaivla. Entras la reducziun da la durada da retratga vegn ina part dals dischoccupads a vegnir integrada pli baud en il martgà da lavur. Examinaziuns dal seco mussan che da l'entira Svizra pretendan strusch 20 % da las persunas privadas dal dretg da schurnada agid social. Tar 228 privaziuns dal dretg da schurnada l'onn 2001 èsi damai da quintar tenor statistica cun 46 retschavidras/-ders d'agid social. Cumpareglià cun normalmain 1'500 enfin 1'700 retschavidras/-ders d'agid social en il chantun n'è quest dumber betg da grond'impurtanza. Tar questas ponderaziuns statisticas na dastgan ins però betg emblidar che davos mintga cas stat ina sort umana.

Datum: 29 d'october 2002