La citad da Cuira ademplescha tant sco chapitala dal chantun sco er sco lieu central da la regiun en differents reguards ina funcziun da center. Pervi da quai sto ella per part er purtar chargias spezialas. En quest connex sa tschenta la dumonda d'ina gulivaziun da grevezzas equilibrada dals custs e da las grevezzas. Questa dumonda sa lascha però mo respunder a moda correspundenta sch'i vegnan resguardads suffizientamain er ils avantatgs particulars da Cuira sco chapitala dal chantun, si'atgna productivitad, las grevezzas cumparegliablas d'auters centers regiunals en il chantun e la situaziun da las ulteriuras 207 vischnancas grischunas.

Cuntrari a la citad da Turitg ha la citad da Cuira en la cumparaziun interchantunala ina forza fiscala relativa bler pli gronda, insatge che sa mussa er tar il pe da taglia bass. Ella dat perquai er alloschi als "buns pajataglias". Ultra da quai vivan passa in terz da tut ils emploiads dal chantun en la citad da Cuira. Plinavant è la prelevaziun da resursas en il rom da la gulivaziun da finanzas modesta cumpareglià cun auters chantuns.

En il project per ina cumpensaziun da las grevezzas per la citad da Turitg èn vegnidas eliminadas tut quellas expensas che n'han betg cuntanschì almain 200 pertschient da la media da las grevezzas da las ulteriuras vischnancas. La cumpensaziun sa restrenscha perquai sin ils secturs polizia, cultura ed agid social. En il cas da l'agid social ha il chantun Grischun anc avant Turitg prestà lavur da pionier cun la lescha dals 12 da zercladur 1994 davart la gulivaziun da grevezzas per prestaziuns socialas determinadas. Da là survegn la citad da Cuira mintg'onn considerabels pajaments da gulivaziun (2002: 1.88 milliuns francs). La grevezza restanta da la citad da Cuira vegn cun quai sbassada a 180 pertschient da la media da las ulteriuras vischnancas. Tar la citad da Turitg chaschuna la gulivaziun in sbassament a 230 pertschient. Tar l'agid social è perquai la cumpensaziun da las grevezzas concepida anc meglier ch'en la citad da Turitg.

En il sectur da la cultura vegnan gulivadas a Turitg mo grevezzas che cuntanschan 300 pertschient da la media da las expensas da las ulteriuras vischnancas. A questa limita na riva la citad da Cuira lunschor betg sin basa d'ina evaluaziun approximativa da las cifras da la statistica da las finanzas da las vischnancas.

Per il sectur da la polizia è ina cumparegliaziun credibla in pau pli difficila. Las expensas per la polizia da la citad dastgassan surpassar ils 200 pertschient da las expensas per la polizia da las ulteriuras vischnancas. A Turitg na vegnan però resguardadas per la calculaziun da la contribuziun da cumpensaziun betg mo las expensas nettas da las vischnancas, mabain er las expensas per la polizia dal chantun. Ultra da quai na vegnan tscherts tips d'expensas sco p.ex. la polizia criminala betg quintadas vitiers.

Sa basond sin questas explicaziuns respunda la regenza las dumondas sco suonda:

1. Sch'ins applitgescha ils medems parameters sco en il chantun Turitg alura vess il chantun Grischun da pajar plitost main sco fin ussa en il rom da la lescha vertenta davart la gulivaziun da grevezzas per prestaziuns socialas determinadas.

Ina nova regulaziun da la lescha davart la gulivaziun da las grevezzas po succeder sur ina nova lescha u tras ina revisiun dals decrets vertents (lescha davart la gulivaziun da las grevezzas, lescha davart la gulivaziun da finanzas).

Datum: 9 d'avrigl 2003