Navigation

Inhaltsbereich

Postulat Cathomas concernent la finanziaziun d'ulteriurs parcs en il Grischun

Sessiun: 25.03.2003
Durant l'onn 2002 ha la confederaziun instradà la consultaziun tar la revisiun parziala da la lescha federala davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP). La revisiun prevesida pertutga en spezial la nova regulaziun en il sectur dals parcs natirals e regiunals d'impurtanza naziunala. La lescha prevesa da nov l'engrondiment da las categorias da parcs che vegnan divididas en parcs naziunals, regiunals e natirals. Areguard la rolla ch'il chantun ha per far e manar novs parcs è la regenza s'exprimida per mauns da la confederaziun. En quest connex èn er vegnidas resguardadas fermamain las posiziuns da la gruppa d'experientscha regio.
Per ils projects previs en il plan directiv chantunal, ils quals vegnan elavurads il mument, il parc naziunal Adula ed ils dus parcs regiunals Parc Ela Grischun central e Parc Muntogna da Schons è la realisaziun immediata da fitg grond'impurtanza. Quai suenter l'entrada en vigur dals decrets e programs federals correspundents ch'èn previs per l'onn 2005. Sin fundament dal plan directiv chantunal ha er l'associaziun grischuna per la planisaziun dal territori (AGP) pretendì che dal puntg da vista dal svilup da spazi vegnian sper la protecziun da la natira e la protecziun da la patria er integrads en moda equivalenta ils intents da l'economia regiunala ed ils intents socials.
Per che la realisaziun da quests projects na possia betg vegnir retardada u schizunt periclitada a basa da la legislaziun adesiva chantunala da quel temp, la quala manca anc previsiblamain, è indispensabla per quai ina strategia effectiva da l'entir chantun per proceder concretamain. Areguard la grond'impurtanza da quests projects da parcs per l'economia regiunala na pon ins suenter l'approvaziun dals decrets federals correspundents - betg suspender la realisaziun pervia da mancanza da la legislaziun chantunala.
Perquai dumondan las postulantas ed ils postulants la regenza:
1.da garantir la confinanziaziun da las lavurs da projects currentas enfin tar l'approvaziun dals decrets federals correspundents.
2.d'elavurar ina reglamentaziun transitoria che pussibilitescha ina realisaziun senza interrupziun dals projects da parc suenter il decret da la lescha federala. La participaziun finanziala dal chantun a la realisaziun ed al manaschi dal parc duai perquai gia esser garantida avant l'approvaziun da la legislaziun adesiva.

Cuira, ils 25 da mars 2003

Name: Cathomas, Brüesch, Hess, Ambühl, Augustin, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Biancotti, Büsser, Capaul, Casanova (Vignogn), Cathomas, Cavegn, Caviezel (Cuira), Caviezel (Pitasch), Cavigelli, Crapp, Dalbert, Dermont, Frigg, Gross, Hardegger, Jäger, Keller, Kessler, Lardi (Le Prese), Lardi (Puschlav), Locher, Loepfe, Luzio, Maissen, Märchy, Montalta, Noi, Parpan, Patt, Peretti, Pfenninger, Plozza, Portner, Quinter, Righetti, Rizzi, Sax, Schmid (Sedrun), Schmid (Val S. Pieder), Schütz, Thöny, Trachsel, Trepp, Tuor (Mustér), Tuor (Trun), Valsecchi, Zanolari, Zindel

Session: 25.03.2003
Vorstoss: rg Postulat


Resposta da la regenza

La lescha federala davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP) dal 1. da fanadur 1966 vegn il mument revedida parzialmain. Cun in nov chapitel duai vegnir stgaffida ina basa legala per parcs naziunals sco er per parcs da la natira e da la cuntrada d'impurtanza naziunala che duain purtar avantatgs tant per la natira e la cuntrada sco er per la populaziun e l'economia regiunala. Actualmain vegn evaluada la consultaziun. La legislaziun futura concernent parcs n'è perquai betg anc enconuschenta en detagl, particularmain èsi anc avert en tge dimensiun che la confederaziun vegn a sa participar a la constituziun, al manaschi ed al mantegniment da parcs. La coordinaziun tranter ils purtaders dal project, ils uffizis chantunals e la confederaziun è garantida.

En il Grischun vegnan il mument elavurads projects per differents parcs: il pli avanzà è il project “parc Ela” en la regiun dal Grischun central. La finanziaziun da la planisaziun è garantida tras contribuziuns da la confederaziun (program d'impuls per sustegnair la midada da structura en il territori rural, regio plus) e dal chantun (promoziun da l'economia). Per il “parc naziunal Adula” è terminà il studi da realisabladad fasa 1. La confinanziaziun è succedida a basa da la legislaziun davart la protecziun da la natira e da la patria tras contribuziuns da la confederaziun e dals chantuns Grischun e Tessin. Plinavant daventa il “reservat da biosfera UNESCO Val Müstair” part d'ina dumonda da regio plus a la confederaziun.

Ils dus projects “parc Muntogna da Schons” en la regio Viamala ed il parc da la cuntrada Partenz/Rätikon n'adempleschan actualmain betg las premissas d'in project da regio plus. En connex cun il project parc Muntogna da Schons èsi da resguardar, tenor ils conclus anteriurs, ch'i duai vegnir sclerì l'emprim en il rom d'ina vista cumplessiva entaifer la regiun, tge investiziuns e projects ch'èn necessaris per cuntanscher las finamiras. Il project “monument natiral Ruinaulta”, sco attracziun inscenada e betg sco parc, pudess obtegnair in sustegn finanzial dal chantun en il rom d'in concept regiunal.

Cun concepir in parc regiunal ston ins - sper ils aspects natira, cuntrada e cultura - er mussar co che l'economia regiunala pudess vegnir rinforzada, la dumonda turistica promovida e co ch'ulteriuras cooperativas ch'èn sche pussaivel interdisciplinaras, pudessan vegnir integradas. Parcs pon esser ina schanza per regiuns. Ozendi partan ins dal fatg ch'en Svizra vegnan stgaffids circa dus fin trais parcs naziunals novs e maximalmain quindesch parcs regiunals (parcs da la natira e da la cuntrada).

La regenza beneventescha vinavant la realisaziun da parcs en il senn dal plan directiv 2000. Las experientschas che vegnan fatgas cun il project “parc Ela” servan ad ella sco basa per sustegnair ulteriurs parcs. Per la confinanziaziun da parcs (projectaziun sco er realisaziun e manaschi) datti en il chantun Grischun gia ina basa legala. Uschia prevesa l'art. 5 da la lescha per promover la protecziun da la natira e da la patria en il chantun Grischun (LNPGR) dals 24 d'october 1965 ch'il chantun promova la protecziun da la natira e da la cuntrada sco er il mantegniment e la protecziun da las bellezzas particularas da la natira. Tenor l'art. 8 da la LNPGR fixescha il cussegl grond en il preventiv il credit per mesiras da la protecziun da la natira e da la cuntrada. Sche suenter la revisiun da la LNP daventa necessaria ina revisiun da la LNPGR, sto vegnir examinà da quel temp.

Davart las dumondas concretas s'exprima la regenza pia sco suonda:
1. Las lavurs currentas per projectar ulteriurs parcs pon vegnir sustegnidas mo en il senn da las explicaziuns surmenziunadas. Ins sto spetgar ils resultats dals projects (Ela, Adula, biosfera Val Müstair).
2. L'elavuraziun d'ina reglamentaziun transitoria na considerescha la regenza betg sco necessaria, essend che la basa legala existenta tanscha.
Sa basond sin questas explicaziuns propona la regenza, d'acceptar parzialmain la dumonda 1 dal postulat e da refusar la dumonda 2.

Datum: 6 da matg 2003