Navigation

Inhaltsbereich

Postulat Meyer concernent la participaziun da dunnas a cumissiuns chantunalas

Sessiun: 25.03.2003
La perioda d'uffizi actuala per far part a cumissiuns chantunalas dura dal 1. da fanadur 2000 fin ils 30 da zercladur 2004. L'avust 2003 vegn l'uffizi chantunal da persunal e d'organisaziun a dumandar tut ils departaments e la chanzlia chantunala d'inoltrar las propostas electoralas per la proxima perioda d'uffizi. La conclusiun electorala da la regenza stuess alura succeder il schaner 2004. La balla per las novas tschernas è uschia l'emprim tar ils departaments.
Ina cumposiziun da la part da dunnas/umens en las cumissiuns chantunalas mussa che a 30 da var 70 cumissiuns na fa part nagina dunna. Ultra da quai vegnan da questas 70 cumissiuns mo gist 14 presidiadas da dunnas. En las ulteriuras cumissiuns è la represchentaziun da las dunnas, cun in pèr excepziuns, fitg pitschna.
Tar la reoccupaziun da las cumissiuns chantunalas per la perioda d'uffizi dal 1. da fanadur 2004 enfin ils 30 da zercladur 2008 ston ins en mintga cas lavurar encunter questa situaziun nunpussaivla ed auzar la quota da dunnas. Sco post da coordinaziun maina il biro chantunal d'egualitad ina banca da datas cun dunnas ch'èn prontas da s'engaschar en cumissiuns u.s. Uschia duai vegnir cuntanschida ina represchentaziun da dunnas en gremis politics. En quest pool da dunnas èn arcunads ils nums da 150 dunnas interessadas, quai mintgamai cun l'indicaziun dal champ d'activitad pussaivel.
Ultra da quai pon ins adina s'infurmar tar organisaziuns da dunnas. I fissan pia avunda dunnas interessadas avant maun per ils pli differents temas.
La regenza vegn envidada da resguardar en moda commensurada quest giavisch tar l'elecziun en cumissiuns chantunalas per la perioda d'uffizi dal 1. da fanadur 2004 enfin ils 30 da zercladur 2008.

Cuira, ils 25 da mars 2003

Name: Meyer, Christ, Cahannes, Arquint, Barandun, Battaglia, Biancotti, Brasser, Bucher, Bühler, Cavegn, Caviezel (Cuira), Christoffel, Dermont, Farrér, Feltscher, Frigg, Geisseler, Gross, Hardegger, Hess, Jäger, Joos, Kessler, Koch, Lardi (Puschlav), Locher, Looser, Luzio, Maissen, Noi, Pfenninger, Pfiffner, Plozza, Portner, Righetti, Robustelli, Scharplatz, Schmutz, Schütz, Suenderhauf, Suter, Trepp, Wettstein, Zanolari, Zarro, Zindel

Session: 25.03.2003
Vorstoss: rg Postulat


Resposta da la regenza

Per la perioda electorala 2000-2004 ha l'uffizi dal persunal e d'organisaziun recumandà a tut ils departaments da l'administraziun chantunala da recurrer tar la reoccupaziun dals mandats da cumissiuns al “pool da dunnas” (datoteca d'expertas) dal post da stab per dumondas d'egualitad. Da lez temp han ins gì d'occupar 67 mandats novs. Ils departaments han proponì per questa perioda electorala 20 dunnas e 147 umens per l'elecziun.

Ina evaluaziun da la cumposiziun da las cumissiuns chantunalas mussa il suandant resultat:
- il mument èn activas 78 cumissiuns chantunalas.
- questas 78 cumissiuns han totalmain 609 commembras e commembers.
- da questas commembras e da quests commembers èn 105 dunnas. Quai èn 17,2%.
- 15 cumissiuns vegnan presidiadas da dunnas. Quai èn 19,2%.
- 34 cumissiuns n'han naginas commembras. Quai èn 43,6%.
- 5 cumissiuns han ina pluralitad da dunnas. Quai èn 6,4 %.
- Quellas cumissiuns, en las qualas las dunnas èn en la pluralitad, sa fatschentan u da dumondas specificas da dunnas u tutgan “tradiziunalmain” tar temas, en ils quals dunnas èn represchentadas bain: cumissiuns d'educaziun, servetschs psicologics da scola, scolaziun da las dunnas, cumissiun da bibliotecas, cumissiun d'accumpagnament e d'impuls per dumondas d'egualitad.
- la cumissiun da gestiun dal cussegl grond vegn presidiada actualmain d'ina dunna.

Questa survista mussa cleramain che las dunnas èn sutrepreschentadas.
Ils motivs persuenter èn cumplexs. Las consequenzas sa mussan en in connex da l'entira politica perquai che las dunnas èn er sutrepreschentadas sin ils plauns politics, en la vischnanca ed en il chantun. Quai munta ch'il puntg da vista da las dunnas ed il fund d'experientscha da dunnas sa mussa memia pauc en tut ils gremis.

Il giavisch che vegn fatg valair cun il postulat - da resguardar quest fatg commensuradamain tar las elecziuns en cumissiuns chantunalas è giustifitgà.

En la cumposiziun da cumissiuns chantunalas duai la structura politica sociala e culturala dal chantun vegnir reflectada commensuradamain. Perquai vegnan resguardadas las linguas, las regiuns e las partidas tar l'elecziun. I na dat nagina giustificaziun pertge che dunnas na duessan betg er avair il dretg d'ina represchentaziun commensurada.
La tscherna da candidatas pussaivlas e da candidats pussaivels per ina cumissiun chantunala succeda en la pratica en in rom plitost informal. Uschia è necessaria ina sensibilisaziun per che er dunnas vegnan proponidas. Questa sensibilisaziun sto succeder en las cumissiuns sezzas, tar lur presidentas e presidents, en ils departaments e tar las partidas.
In dals resultats dal studi-Meta dal biro d'egualitad dal Grischun (davart la participaziun politica da dunnas en la politica communala) è che dunnas giavischan ch'ellas vegnan dumandas en moda la pli concreta pussaivla ed en tutta seriusadad cun ina descripziun exacta da l'activitad, dal temp ch'ha da vegnir impundì e.u.v. Quai ston ins resguradar, sch'ins vul animar dunnas per la lavur da cumissiun.

La regenza sa dat fadia da dauzar la quota da dunas en las cumissiuns chantunalas. Il puntg da vista ed il fund d'experientscha da dunnas ston vegnir resguardads pli savens. A quest giavisch duai vegnir tegnì quint en spezial per la perioda electorala 2004-2008. Ils departaments ed ils uffizis vegnan intimads en quest senn er da proponer candidatas adattadas per la lavur da cumissiun.

La regenza fa expressivamain attent ils departaments, las cumissiuns e lur presidentas e presidents a la datoteca d'expertas “pool da dunnas” che stat a disposiziun en il post da stab per dumondas d'egualitad. En spezial ston ins contactar il post da stab, sche betg avunda candidatas stattan a disposiziun. Cun ses knowhow e sia rait (p.ex. cun organisaziuns da dunnas) po el gidar activamain tar la tschertga da dunnas adattadas.

Ultra da quai vegn la regenza en l'avegnir a laschar giugar tar las elecziuns en cumissiuns chantunalas anc pli savens l'uschenumnada regla da preferenza, q.v.d. tar qualificaziuns cumparablas vegn dà la preferenza a la dunna.

Cumissiuns che vegnan actualmain mo menziunadas en la furma masculina vegnan adattadas linguisticamain: perfecziunament da magistras e magisters, advocatas ed advocats, presidentas e presidents da las cumissiuns d'urari, expertas ed experts da stimaziun, veterinarias uffizialas e veterinaris uffizials, guidas da muntogna e guids da muntogna.

En quest senn è la regenza pronta d'acceptar il postulat.

Datum: 29 d'avrigl 2003