Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 27.08.2003
En il rom da l'examinaziun da la structura e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun ha il cussegl grond decidì cun la mesira A 31 da producir ils meds d'instrucziun rumantschs a partir da l'onn 2005 mo pli en rumantsch grischun. Consequentamain sto vegnir quintà ch'il rumantsch grischun vegnia introducì en curt en l'instrucziun da scola. Sco gia explitgà detagliadamain en la debatta parlamentara, tegna questa intenziun avert bleras dumondas il mument actual. Las sutsegnadas ed ils sutsegnads pretendan perquai da la regenza d'elavurar in concept detaglià areguard la moda da proceder. Essenzialmain duai quest concept tematisar las suandantas dumondas e prioritads:

- Tge procedura è prevesida per l'introducziun? (cumplessiva, parziala, stgalim bass u superiur etc.)
- Co e cura duain las persunas d'instrucziun vegnir scoladas?
- Poi vegnir quintà cun in accumpagnament didactic per las persunas d'instrucziun?
- Pon vegnir realisads projects da pilot?
- Cura sto vegnir quintà ch'il rumantsch grischun vegnia introducì en l'instrucziun da scola?
- Tgi decida davart l'introducziun?
- È prevesida ina controlla da qualitad?
- Co vegn finanzià il project?
- Sin tge ponderaziuns politicas, socialas e pedagogicas sa basa il project?
- Tge meds d'instrucziun pon vegnir empermess?

Cuira, ils 27 d'avust 2003

Name: Farrér, Arquint, Giacometti, Augustin, Baselgia-Brunner, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bischoff, Bundi, Butzerin, Capaul, Casanova (Vignogn), Cathomas, Cavegn-Kaiser, Caviezel (Pitasch), Cavigelli, Christoffel-Casty, Conrad, Dermont, Fallet, Hanimann, Hartmann, Janom Steiner, Lemm, Luzio, Maissen, Montalta, Parolini, Parpan, Perl, Pfister, Portner, Ratti, Schmid, Thomann, Tomaschett, Tramèr, Tuor, Zanolari, Zegg, Capeder, Martschitsch, Vetsch, Capell, Caviezel (Cuira)

Session: 27.08.2003
Vorstoss: rg Auftrag



Resposta da la regenza

En connex cun il rumantsch grischun han dapi l'onn 1982 differents gremis prendì decisiuns che vulan introducir, duvrar e rinforzar il rumantsch grischun:

1986 Rumantsch grischun sco lingua uffiziala da la confederaziun.

1992 La regenza grischuna dat l'incumbensa da far ina retschertga scientifica concernent l'acceptanza dal rumantsch grischun.

1996 Publicaziun dals resultats da la retschertga scientifica. Sin basa da quests resultats prenda la regenza grischuna ina decisiun da princip: ella di gea al rumantsch grischun. Ultra da quai incumbensescha ella ina gruppa da lavur d'elavurar in concept per l'introducziun dal rumantsch grischun en scola.

1999 La gruppa da lavur preschenta recumandaziuns che vegnan consideradas sco concept da basa per introducir il rumantsch grischun sin ils differents stgalims da scola. Sa basond sin las recumandaziuns cuntegnidas en il concept da basa incumbensescha la regenza il departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient da far l'ulteriura planisaziun per introducir il rumantsch grischun en scola.

2001 Il pievel grischun accepta la revisiun da l'art. 23 da la lescha davart il diever dals dretgs politics en il chantun Grischun. Là sa tracti tranter auter dal rumantsch grischun sco lingua uffiziala dal chantun.

2003 Decisiun dal cussegl grond d'edir ils meds d'instrucziun rumantschs a partir da l'onn 2005 mo pli en rumantsch grischun.

a decisiun dal cussegl grond d'elavurar e publitgar ils meds d'instrucziun rumantschs a partir da l'onn 2005 mo pli en rumantsch grischun è la cuntinuaziun logica dals pass d'enfin uss. Questa decisiun è vegnida prendida en il rom da la missiva al cussegl grond concernent l'examinaziun da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun sut la categoria A "accent politic-strategic". Cun questa decisiun è vegnì mess in ulteriur term impurtant. I vala uss da fixar tge che sto vegnir fatg fin l'onn 2005 e tge ulteriurs pass ch'èn necessaris per introducir il rumantsch grischun en scola tenor l'opiniun da la regenza empè dals idioms.

La mesira menziunada na signifitgescha betg ch'i vegnia instruì a partir da l'onn 2005 mo pli rumantsch grischun d'in di a l'auter, dapertut, sin tut ils stgalims ed a moda integrala en tut las scolas rumantschas dal chantun. Senza dubi sto la decisiun però vegnir considerada sco term impurtant sin la via a questa finamira.

Igl è adattà d'elavurar in concept tar las dumondas avertas areguard la procedura e las modalitads da l'implementaziun dal rumantsch grischun en scola, sco quai ch'i vegn pretendì en l'incumbensa Farrér e consutsegnaders. La via e la spertadad, cun las qualas la finamira d'introducir il rumantsch en las scolas duai vegnir cuntanschida, n'èn anc betg fixadas. Il proceder concret duai vegnir tractà en il concept precis; pertge senza dubi sa tracti tar la realisaziun d'in process da blers onns. Quest process sto sa basar sin in concept che vegn a tractar tant las dumondas ed ils accents fatgs en l'incumbensa sco er auters aspects e sto vegnir accumpagnà conscienziusamain.

Igl è planisà d'elavurar in concept general concret per "l'introducziun dal rumantsch grischun en l'instrucziun" en il decurs da l'onn 2004.

La regenza è pia pronta d'acceptar l'incumbensa en il rom skizzà qua survart.


Data: 5 da november 2003