Dumonda Pfenninger concernent l'urden d'undada da las ovras electricas grischunas
Sessiun: 08.12.2003
En connex cun far defluir l'aua en furma d'undada tras las ovras electricas existan er en il chantun Grischun difficultads considerablas tant areguard il privel da persunas sco er areguard ils differents problems ecologics. Dus eveniments da questa stad (Vallais e Son Gagl) han mussà la problematica dal privel da persunas a moda dramatica. L'eveniment dal Vallais ha deplorablamain gì per consequenza in cas mortal. Ils problems ecologics, spezalmain tar ils spazis da viver dals peschs èn dentant medemamain gravants.
Damai che sper la regulaziun da l'aua restanta tenor la lescha federala davart la protecziun da las auas ha er l'uschenumnà urden d'undada ina grond'impurtanza sa tschentan las suandantas dumondas:
1. Co giuditgescha la regenza la situaziun areguard ils urdens d'undada ed il privel da persunas en il chantun Grischun?
2. L'attractivitad e l'impurtanza d'uals e da flums natirals è da gronda muntada er per il turissem. Quant fitg vegn resguardada cun las schliaziuns pussaivlas er l'utilisaziun dals spazis da flums e d'uals tras ils "giasts"? (il mument e la coordinaziun da l'undada giogan qua ina rolla impurtanta)
3. Pli grondas difficultads cun l'undada datti evidentamain er en connex cun il concept da svilup "Alpenrhein". Co pudessan sa preschentar propostas da soluziuns en quest reguard?
4. È in meglra coordinaziun tranter las ovras electricas tar las undadas en vista ed èn previsas er mesiras da construcziun u mesiras tecnicas?
5. Èsi eventualmain previs d'aspirar ina soluziun cumbinada en connex cun l'uschenumnada sanaziun da las auas restantas?
6. È il problem da l'undada resguardà en il rapport da sanaziun (aua restanta) avisà per l'onn 2004?
Cuira, ils 8 da december 2003
Name: Pfenninger, Schütz, Bucher-Brini, Arquint, Baselgia-Brunner, Frigg-Walt, Jaag, Jäger, Meyer Persili (Cuira), Noi, Peyer, Pfiffner, Trepp, Caviezel (Cuira), Gartmann
Session: 8.12.2003
Vorstoss: rg Anfrage
Resposta da la regenza
Tar la dumonda 1: Tenor nossas enconuschientschas n'han ins per fortuna stuì registrar en noss chantun fin oz nagins eveniments d'undada che han periclità grevamain persunas u perfin chaschunà cas mortals. Quest fatg pon ins tranter auter interpretar uschia, che las persunas che sa trategnan en ils letgs da las auas èn en general conscientas dal privel potenzial e sa cumportan er correspundentamain.
Las interpresas d'ovras electricas prendan fitg serius dumondas da segirezza en general, ma er spezialmain dumondas areguard l'augment andetg dal livel da l'aua en las auas publicas. I vegn er tegnì quint regularmain e cun differentas mesiras dals privels che resultan da quai. Sa cumprovadas èn tranter auter las uschenumnadas auas d'admoniziun sco precursuras da l'undada per propi, l'augment da la quantitad d'aua durant la notg, tablas d'admoniziun unifitgadas, signals acustics ed optics, la surveglianza da las tschiffadas d'aua cun cameras da video, mesiras da construcziun vi da las tschiffadas d'aua, fegls d'infurmaziun generals, dispositivs d'alarm, infurmaziuns en las medias u en l'internet sco er infurmaziuns sistematicas en il rom d'occurrenzas (p.ex. canyoning, riverrafting).
Tuttina èsi indispensabel ch'er las persunas che sa trategnan en il spazi dals letgs da las auas cun effect d'undada surpiglian lur atgna responsabladad e daventian conscientas dal privel.
Tar la dumonda 2: Durant il mez onn da stad, cur ch'ils letgs dals flums vegnan duvrads er per il turissem, elavureschan las ovras electricas ils volumens da deflussiun che resultan per regla cun pli pauca fluctuaziun. Ultra da quai èn, tar la deflussiun da basa ch'è la stad per bainquant pli auta, las midadas momentanas chaschunadas da las ovras electricas durant la fasa da producziun bler main pregnantas che l'enviern. En ils mais d'enviern perencunter van er plitost pli paucas persunas en ils letgs da l'aua, siond che quels èn per part er grevs da cuntanscher.
Tar las dumondas 3 e 4: La cumissiun internaziunala da las regenzas “Rain alpin” (CIRRA) s'occupa en emprima lingia da la protecziun cunter auas grondas, da l'aua sutterrana, da l'ecologia e da l'utilisaziun da la forza idraulica al Rain alpin. Igl è cler che las undadas artifizialas chaschunadas regularmain en il Rain per gronda part chanalisà tranter La Punt ed il Lai da Constanza èn problematicas da la vista ecologica. La CIRRA s'occupa perquai en il rom dal project “concept da svilup per il Rain alpin” cun las mesiras pussaivlas che duain moderar questas undadas. Resultats concrets n'èn anc betg avant maun.
Tar las dumondas 5 e 6: Malgrà che las mesiras da sanaziun n'han tenor la lescha federala davart la protecziun da las auas betg l'incumbensa da minimar las undadas, vegn la regenza en connex cun il rapport da sanaziun menziunà er ad examinar las pussaivladads per meglierar la situaziun ecologica da las auas pertutgadas.
Datum: 3 da favrer 2004