Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Frigg concernent l'introducziun dal stgalim fundamental u dal stgalim da basa en il Grischun

Sessiun: 26.08.2004
Situaziun da partenza: Las persunas spezialisadas en fatgs da la furmaziun discussiunan dapi in temp las dumondas davart la scolarisaziun e davart in'eventuala anticipaziun dal cumenzament da la scola. Blers uffants san gia leger e scriver cur ch'els cumenzan ad ir a scola, da l'autra vart datti dentant er blers uffants che n'han betg las abilitads fundamentalas en il sectur da la motorica e da la percepziun. Quai vul dir ch'il cumenzament da scola ha lieu ubain memia baud ubain memia tard per bunamain la mesadad da tut ils uffants. Per il futur dovri ina soluziun flexibla areguard la scolarisaziun. Uschia è naschida l'idea dal stgalim da basa. Mintga uffant emprenda en ses agen tempo e po s'acquistar las abilitads il dretg mument. Uschia po in uffant percurrer il stgalim da basa en trais, quatter u tschintg onns.

Las caracteristicas dal stgalim da basa:

- el è in stgalim d'in nov gener entaifer il sistem da furmaziun obligatori;
- el è previs per uffants en la vegliadetgna tranter quatter ed otg onns;
- el cumpiglia classas cun differentas vegliadetgnas e cunzunt er cun differents basegns;
- la vegliadetgna d'admissiun a la scola primara è flexibla ed adattada individualmain (adattaziun dal cumenzament da scola a las grondas differenzas dal svilup, promoziun d'uffants cun duns extraordinaris, nagina exclusiun tempriva, mabain integraziun d'uffants main talentads);
- promoziun tempriva da las tecnicas culturalas, continuitad pedagogica da l'emprender tras il gieu a l'emprender sistematic, ambient d'emprender stimulant (en spezial er per uffants cun dischavantatgs socials);
- innovaziuns didacticas: instrucziun individualisanta cun metodas correspundentas, differenziaziun da las premissas d'emprender e da las vias d'emprender;
- las persunas d'instrucziun collavuran en in team e furman relaziuns collegialas cun ils geniturs.
Las cundiziuns generalas dal stgalim da basa:
- il cumenzament da l'obligaziun d'ir a scola vegn anticipà;
- ils lieus da scuntrada e las directivas per singuls secturs sco per exempel la matematica a la fin dal segund onn da la scola primara vegnan sche pussaivel fixads per l'entira Svizra.
Al cumenzament da l'onn da scola 2004/2005 èn sco ins auda 56 classas d'experiment sa participadas al project da pilot 4 fin 8 da la CDEP-ost. Plirs chantuns porschan gia oz almain la scolaziun cumbinada per la scolina / per il stgalim bass, quai che promova essenzialmain la libra circulaziun da las persunas d'instrucziun.

I resultan las suandantas dumondas a la regenza:

1. Pertge na sa participescha il chantun Grischun betg al project da pilot?

2. Tge mesiras stuessan vegnir prendidas sin il stgalim da la lescha u da la federaziun per lantschar il stgalim fundamental u il stgalim da basa en il Grischun?

3. Quant vegnan ils custs probablamain ad importar en cas ch'il stgalim da basa u il stgalim fundamental vegn introducì cumplettamain?

4. Datti in urari per l'introducziun en il Grischun?

5. Cura vegn noss chantun a cumenzar cun la scolaziun e cun la qualificaziun posteriura da las persunas d'instrucziun per il stgalim da basa?

Cuira, ils 26 d'avust 2004

Name: Frigg, Pfiffner, Baselgia-Brunner, Arquint, Bucher-Brini, Jaag, Jäger, Meyer Persili (Cuira), Noi, Peyer, Pfenninger, Schütz, Trepp, Zindel, Caviezel (Cuira), Gartmann

Session: 26.08.2004
Vorstoss: rg Auftrag


Resposta da la regenza

La regenza parta l'opiniun che furma la basa da la dumonda ch'i sa tracta tar il stgalim fundamental (2 onns scolina + 1. classa primara) e tar il stgalim da basa (2 onns scolina + 2 onns scola primara) da concepts che sch'els vegnissan introducids avessan per consequenza midadas radicalas tant per la scolina e per la scola primara sco er per il passadi d'in a l'auter da quests stgalims da scolaziun. Per ella èsi perquai impurtant da sclerir detagliadamain en il rom dals experiments da la CDEP ost che curran actualmain tut las dumondas che stattan en connex cun ina tala novaziun, e quai avant sia eventuala introducziun. Sch'ils resultats èn positivs, ston ins far quint tenor urari il pli baud a partir da l'onn 2012 cun ina introducziun da stgalims fundamentals resp. da basa en grondas parts da la Svizra orientala.

Davart las dumondas concretas prenda la regenza posiziun sco suonda:

1. Il chantun Grischun sa participescha al project da pilot da la CDEP ost. Uschia al stattan a disposiziun da tut temp tut ils resultats per l'ulteriura planisaziun sco er per eventualas lavurs da preparaziun. Ad ina cooperaziun directa al project cun classas d'experiment han ins renunzià per betg engrevgiar la scola dal Grischun anc cun in experiment supplementar. Questa tenuta da spetga correspunda tranter auter er a la discussiun ch'il cussegl grond ha manà en la sessiun da schaner 2000 a chaschun dal tractament da las dumondas Gartmann e Jäger davart questa tematica.

2. Sin il stgalim da la lescha premetta in'eventuala introducziun dal stgalim fundamental resp. da basa ina revisiun da la lescha da scolina e da la lescha da scola. La midada la pli radicala fiss da spustar il temp prescolar resp. il temp da scola obligatori al quart u al tschintgavel onn da vegliadetgna.

3. Ina basa pli fidada per calcular ils custs d'in stgalim fundamental u da basa duai pudair vegnir eruida gist cun il project da pilot da la CDEP ost che curra actualmain.

En il senn d'ina calculaziun approximativa che sa basa sin in fundament anc fitg incumplet avessan ins actualmain da far quint cun custs annuals supplementars da ca. 1,5 2 milliuns francs per il chantun e da ca. 3 4 milliuns francs per las vischnancas sch'ins introducess il stgalim da basa. Questa summa sa basa sin la suandanta supposiziun: L'onn 2003 importavan las contribuziuns dal chantun a las vischnancas per la salarisaziun da las persunas d'instrucziun da la scola populara e da las mussadras ca. 44 milliuns francs. Cun quai èn vegnidas instruidas indesch annadas (duas en la scollina e nov en la scola populara). En media custava in'annada al chantun ca. 4 milliuns francs (1/3) e las vischnancas ca. 8 milliuns francs (2/3). En cas da partiziuns dal stgalim da basa occupadas plainamain quintan ins cun 150 pretschient da plazzas en la discussiun actuala. Quai vul dir: Sche tut las partiziuns da scolina e da scola fissan occupadas plainamain, stuessan ins far quint cun totalmain duas summas annualas supplementaras (4 x 0,5 plazzas) u 8 milliuns francs per las annadas ch'èn cumpigliadas dal stgalim da basa da l'entir chantun. Areguard las numerusas partiziuns da scolina e da scolas pitschnas en il chantun Grischun pon ins partir dal fatg ch'ils ulteriurs 50 pertschient da plazzas vegnian duvrads mo da 20 pertschient da las partiziuns. Tenor questa calculaziun sa reduceschan ils custs supplementars annuals per il chantun a ca. 1,5 2 milliuns francs e per las vischnancas a ca. 3 4 milliuns francs. En questa calculaziun n'èn betg cuntegnids ils custs per las differentas adattaziuns architectonicas che l'introducziun dal stgalim fundamental u da basa pretendess en numerusas vischnancas.

4. Per in'eventuala introducziun dal stgalim fundamental resp. da basa en il chantun Grischun na datti nagin urari. Sin basa da l'urari dals experiments che vegnan fatgs actualmain da la CDEP ost è ina introducziun en l'entira regiun da la Svizra orientala pussaivla il pli baud l'onn 2012.

5. Il cumenzament d'ina eventuala scolaziun u d'ina qualificaziun posteriura da las persunas d'instrucziun per il stgalim fundamental resp. da basa a la scola auta da pedagogia (SAP) dal Grischun sa drizza tenor ils uraris respectivs dals auters chantuns e dals auters lieus da scolaziun da la Svizra orientala. La SAP dal Grischun è da princip en cas d'accelerar las lavurs preparatorias uschenavant ch'ella pudess cumenzar a partir da l'onn 2007 entaifer dus onns cun ina scolaziun e cun ina qualificaziun posteriura per persunas d'instrucziun dal stgalim fundamental e da basa.

Datum: 29 d'october 2004