Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Quinter concernent la garanzia dal provediment medicinal da basa e spezialmain dal servetsch medicinal d'urgenza en il chantun Grischun

Sessiun: 19.04.2005
Al chantun Grischun pudess prosperar en paucs onns ina mancanza seriusa da medias/medis da chasa. Dapi in pèr onns han spezialmain valladas pli periferas difficultads adina pli grondas da remplazzar medias/medis da chasa che vegnan pensiunads u che van davent. Numerusas medis/numerus medis da chasa vegnan pensiunads en tschintg fin diesch onns, ed il pli tard alura smanatscha ina mancanza da medias/medis acuta en las regiuns pertutgadas. Ils motivs per quest svilup èn multifars: Els tanschan d'ina mancanza da stimuls finanzials (suenter il Vallais è il Grischun il chantun cun la valur dals puncts da taxa la pli bassa, nagina indemnisaziun per il servetsch d'urgenza e.a.p.) sur ina chargia da lavur memia gronda (savens servetsch da pichet: media/medi da champagna circa 140 dis per onn, media/medi da citad mo circa 10 fin 14 dis per onn) fin tar il svilup general da la societad (effect d'attracziun dals centers).

Sco consequenza na po il provediment medicinal da basa ed uschia er il servetsch medicinal d'urgenza betg pli vegnir garantì en las valladas il proxim temp en il senn d'in service public u po vegnir garantì mo en moda insuffizienta. Ils problems che resultan da quai èn preprogrammads. Ultra da quai vegn a sa reducir l'attractivitad da las valladas periferas per las abitantas e per ils abitants permanents, dentant er per ils giasts da vacanzas. Destinaziuns da vacanzas senza in servetsch d'urgenza che funcziunescha bain subeschan ina perdita da reputaziun.

Per il 1. da schaner 2000 è entrada en vigur la cunvegna tranter il chantun Grischun, represchentà dal departament da giustia, polizia e sanitad, e l'uniun grischuna da medias/medis concernent la garanzia dal servetsch medicinal d'urgenza en il chantun Grischun. En la cifra 6 da la cunvegna vegn fixà, che differents puncts, sco indemnisaziun dal servetsch da pichet, indemnisaziun per incunvegnientschas per las medias/ils medis per cas d'urgenza en regiuns cun ina dotaziun pitschna da medias/medis per cas d'urgenza, collavuraziun tranter las medias/ils medis per cas d'urgenza ed ils ospitals regiunals e.u.v. na sajan betg vegnids tractads en la cunvegna. Las parts contrahentas èn sa decleradas prontas l'onn 2000 da cumenzar suenter la terminaziun da questa cunvegna cun tractativas davart ils puncts averts cun la finamira d'adattar correspundentamain la cunvegna. Fin ussa n'èn questas pendenzas però anc adina betg vegnidas liquidadas.

En quest connex envidain nus la regenza da respunder las suandantas dumondas:

1. È il provediment medicinal da basa actualmain anc garantì en tut las valladas dal chantun Grischun?

2. Co duai en il futur vegnir garantì il provediment medicinal da basa en las valladas dal chantun Grischun resp. tge pussaivladads vesa la regenza per impedir in sutprovediment smanatschant?

3. Co duai en il futur vegnir garantì il servetsch medicinal d'urgenza en tut il chantun?

4. Cura vegn reglada l'indemnisaziun dal servetsch da pichet resp. l'indemnisaziun per incunvegnientschas en regiuns cun ina dotaziun pitschna da medias/medis per cas d'urgenza?

Cuira, ils 19 d'avrigl 2005

Name: Quinter, Tramèr, Hardegger, Beck, Berther (Sedrun), Büsser, Cahannes, Casanova (Vignogn), Cavegn, Cavigelli, Christ, Christoffel, Crapp, Dermont, Donatsch, Farrér, Fasani, Fleischhauer, Hübscher, Jaag, Jäger, Jeker, Keller, Kessler, Kleis-Kümin, Krättli-Lori, Lemm, Luzio, Märchy-Michel, Meyer Persili (Cuira), Parpan, Pedrini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pfiffner, Pfister, Plozza, Portner, Righetti, Schütz, Stiffler, Stoffel, Tomaschett, Tremp, Trepp, Wettstein, Zanetti, Zanolari, Zarn, Zegg, Zindel, Bezzola, Buchli, Campell, Caviezel (Cuira), Florin-Caluori, Foffa, Gubelmann, Hartmann (Cuira), Nay, Zehnder

Session: 19.04.2005
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

En las regiuns dal chantun Grischun cun gronda populaziun è il provediment medicinal da basa sco er il servetsch medicinal d'urgenza garantì. Auter sa preschenta la situaziun en las regiuns periferas e spezialmain en las regiuns, en las qualas mo ina media u in medi surpiglia il provediment da l'entira vallada. En quest reguard sto vegnir constatà che la problematica ch'i na pon betg vegnir chattads avunda medias u medis svizzers che fissan pronts da surpigliar u d'avrir ina pratica da medi en las valladas periferas n'è betg nova.

Per lur renunzia da surpigliar ina pratica da media u da medi da vallada inditgeschan persunas interessadas spezialmain il grond temp da preschientscha, il gudogn "modest", la mancanza da las pussaivladads per far carriera e per sa perfecziunar, las lungas distanzas tar ils centers sco Turitg u Son Gagl, la mancanza d'ina purschida culturala, la mancanza da la prontezza da la partenaria resp. dal partenari da vita da viver en las muntognas ed il grond pretsch per surpigliar ina pratica existenta.

Per il fatg che adina damain medias e medis lavuran sco provedituras e proveditrus da basa datti plirs motivs. Uschia absolveschan main persunas in studi da medischina dapi l'introducziun dal numerus clausus l'onn 1998. Er restan medias e medis adina pli savens en ils ospitals sur il temp da perfecziunament prescrit. Il titel da media spezialista u da medi spezialist per la medischina generala vegn acquistà adina pli pauc. Las medias ed ils medis prefereschan d'acquistar auters titels da media spezialista u da medi spezialist. La finala surpiglian oravant tut dunnas savens mo in pensum parzial.

Respostas a las dumondas

1. A la populaziun dal chantun Grischun stat anc adina a disposiziun in provediment medicinal da basa suffizient. En il fratemp èsi reussì d'occupar er las praticas da medi a Mesauc, a Spligia, a St. Peter ed a Casti. I sto vegnir constatà che en valladas periferas medias e medis esters dumondan savens ina permissiun dal departament.

2. Tenor l'art. 12 al. 1 da la lescha davart ils fatgs da sanadad dal chantun Grischun è la cumpetenza per la tgira da la sanadad publica locala ed uschia la garanzia dal provediment medicinal ambulant da la populaziun chaussa da las vischnancas. Las vischnancas adempleschan questas incumbensas per regla en il rom d'ina corporaziun da vischnancas.
Sco contribuziun a la soluziun da la problematica po il chantun examinar la concepziun dal servetsch medicinal d'urgenza e conceder en il rom da l'applicaziun dal stop d'admissiun admissiuns temporaras. Las medias ed ils medis, la confederaziun e las universitads èn dumandadas da render pli attractiva la scolaziun da la media u dal medi general resp. ses champ d'applicaziun e las perspectivas, uschia che las studentas e ch'ils students che termineschan lur studi s'interessan dapli per quella activitad. Quellas medias e quels medis che vulan sa laschar pensiunar ston reducir per forza lur aspectativas en quai che concerna il retgav che resulta da la vendita da la pratica. Plinavant è dumandada la confederaziun d'abolir uschè svelt sco pussaivel il stop d'admissiun per ch'in martgà pli liber possia giugar areguard la surpigliada resp. la nova avertura d'ina pratica da media u da medi. Il medem mument ston ils assicuraders esser pronts da pajar a las medias ed als medis en la periferia ina valur dals puncts da taxa pli auta cumpareglià cun oz e cun las aglomeraziuns urbanas per che questa activitad daventia pli attractiva.

3. In servetsch medicinal d'urgenza per l'entir chantun, tras medias e tras medis che pratitgeschan en moda libra, fiss bain giavischabel or da l'optica da la regenza, dentant betg l'unica varianta da soluziun pussaivla. Pensabel fiss er ch'ils ospitals regiunals e las medias ed ils medis che lavuran en l'ospital surpigliassan questa incumbensa. En bleras regiuns d'ospital periferas è quai gia oz il cas. En las regiuns d'ospital da la Val Müstair, dal Puschlav, da la Bregaglia e dal Surses vegn oz garantì il provediment da basa sco er il provediment en cas d'urgenza per gronda part da las medias e dals medis che lavuran en l'ospital. I stuess er vegnir examinà sche talas prestaziuns na pon betg er vegnir ademplidas als lieus pli savens d'ina tgirunza en il senn d'ina triascha.

4. Perquai che las contribuziuns dal chantun ad assegns d'indemnisaziun da las medias e dals medis ed a chasas da medias e da medis èn vegnidas stritgadas cun il conclus dal pievel dals 30 da november 2003 en il rom da la realisaziun da las mesiras da l'examinaziun da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun, èsi chaussa da las vischnancas da pajar indemnisaziuns per il servetsch da pichet u per assegns d'indemnisaziun en regiuns cun ina dotaziun pitschna da medias u da medis per cas d'urgenza. Al lieu po er vegnir decidì il meglier co ch'il servetsch medicinal d'urgenza respectivamain il provediment medicinal po vegnir garantì en moda adequata.

Datum: 6 da fanadur 2005