Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da fracziun da la PS Bucher-Brini concernent la midada da la basa legala per las relaziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun a la scola populara

Sessiun: 30.08.2006
Tenor l'art. 34 da la lescha da scola (DG 421.000) èn las persunas d'instrucziun emploiadas da las instituziuns ch'èn responsablas per la scola. L'engaschament sa drizza tenor las disposiziuns da questas instituziuns. Las disposiziuns dal dretg chantunal dal persunal vegnan applitgadas mo subsidiarmain. L'ordinaziun davart la salarisaziun da las persunas d'instrucziun da la scola populara e da la scolina en il chantun Grischun (DG 421.080) cuntegna fin ussa principalmain mo il temp da scola resp. da scolina per onn, il dumber da lecziuns per emna per in pensum cumplain, las tariffas da salarisaziun minimalas liantas sco er disposiziuns davart il congedi da perfecziunament da las persunas d'instrucziun e davart il subvenziunament da las instituziuns ch'èn responsablas per la scola.

Sin basa da questa situaziun da partenza datti en il Grischun dapi decennis fitg grondas differenzas tar las cundiziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun da la scola populara. En consequenza da singulas mesiras dal pachet per sanar las finanzas dal chantun, ch'il cussegl grond aveva concludì la stad 2003, èn questas differenzas vegnidas anc pli grondas. Cunzunt tar la realisaziun da la mesira C176 (tariffas che cuvran ils custs per la furmaziun supplementara voluntara da las persunas d'instrucziun) applitgeschan las instituziuns ch'èn responsablas per la scola oz praticas fitg differentas. Entant ch'ina part da las vischnancas surpiglia pli u main tut ils custs supplementars dal perfecziunament da lur persunas d'instrucziun (il perfecziunament è fitg impurtant per ina concepziun actuala da l'instrucziun), adossescha l'autra part da las instituziuns ch'èn responsablas per la scola cumplainamain a lur persunas d'instrucziun ils custs ch'èn vegnids chaschunads da nov tras las mesiras da spargn dal chantun. En la dumonda Butzerin concernent curs da perfecziunament voluntars per persunas d'instrucziun dal stgalim da la scola populara en il chantun Grischun (PCG 2005/2006, pagina 21) è gia vegnì renvià cleramain a questa problematica. Las diversas praticas che las instituziuns ch'èn responsablas per la scola applitgeschan en connex cun la surpigliada da custs da perfecziunament mussan consequenzas evidentas. Persunas d'instrucziun ch'èn emploiadas tar instituziuns ch'èn responsablas per la scola pli "generusas" frequentan per regla vinavant regularmain curs da perfecziunament, per part schizunt cleramain dapli ch'il minimum obligatoric. Tar autras instituziuns ch'èn responsablas per la scola sa mussa la reducziun da la frequentaziun regulara da curs da perfecziunament tras las persunas d'instrucziun evidentamain en moda tant pli extrema.

Las differenzas areguard las cundiziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun (e la summa da questas differenzas è propi gronda) resp. las consequenzas che resultan da quai vegnan a media fin a lunga vista segiramain ad avair consequenzas per la qualitad da l'instrucziun. Sin basa da la nova pratica da subvenziunament dal chantun ed en colliaziun cun il svilup demografic vegn dal rest il squitsch dals custs a s'augmentar cuntinuadamain er ils proxims onns per instituziuns ch'èn responsablas per la scola pli pitschnas. Tenor l'avis da las sutsegnadras e dals sutsegnaders na dastgi dentant betg esser che las differenzas areguard las cundiziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun differenzas ch'èn gia oz memia grondas s'augmentan uschia cun gronda probabladad anc ina giada. Quest svilup vegn numnadamain la finala ad avair inevitablamain er consequenzas per la qualitad da la scola, ed el cuntradi uschia cleramain tant al princip da l'egualitad da las schanzas dals uffants da scola sco er al princip ch'i vegnia pajà il medem salari per la medema lavur.

En auters chantuns regla la legislaziun chantunala bler pli detagliadamain las relaziuns da lavur da las persunas d'instrucziun da la scolina e da la scola populara. En blers chantuns è suttamessa la relaziun da lavur da las persunas d'instrucziun da tut la scola populara per gronda part al dretg chantunal, ma er là han per regla las vischnancas (las instituziuns ch'èn responsablas per la scola) la cumpetenza d'engaschar persunas d'instrucziun.

La regenza vegn envidada da concepir en il dretg chantunal las relaziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun a la scola populara, e quai en moda per gronda part unitara en il rom da la proxima revisiun. Las persunas d'instrucziun duain dentant restar vinavant emploiadas da las instituziuns ch'èn responsablas per la scola.

Cuira, ils 30 d'avust 2006

Name: Bucher-Brini, Arquint, Baselgia-Brunner, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Jäger, Menge, Meyer Persili (Cuira), Peyer, Pfenninger, Pfiffner-Bearth, Thöny, Trepp

Session: 30.08.2006
Vorstoss: rg Aufrag


Resposta da la regenza

Ils cuntegns dals relaschs giuridics chantunals davart la scola populara èn per differents motivs adina puspè in tema da discussiun en il cussegl grond. En il center stattan savens las relaziuns d'engaschament da las persunas d'instrucziun. Ils ultims onns ha la regenza adina puspè fatg attent ch'i stoppia vegnir dada la libertad d'agir necessaria a las vischnancas sco instituziuns ch'èn responsablas per la scola e tras quai sco patrunas da las persunas d'instrucziun sin il stgalim da la scola populara. Ellas duain pudair adattar en atgna responsabladad las cundiziuns d'engaschament, cunzunt la salarisaziun, als basegns ed a las relaziuns localas. Uschia vegni tegnì quint dal fatg che la scola è da princip chaussa da las vischnancas e che las persunas d'instrucziun vegnan consequentamain elegidas da las vischnancas resp. da las instituziuns ch'èn responsablas per la scola. Ellas èn lur emploiadas. Quests princips ha il cussegl grond confermà pliras giadas ils ultims onns, uschia a chaschun da las revisiuns da la constituziun chantunala e da la lescha da vischnancas, cunzunt dentant a chaschun da las revisiuns parzialas da la lescha da scolina, da la lescha da scola e da l'ordinaziun davart la salarisaziun da las persunas d'instrucziun da la scola populara e da la scolina en il chantun Grischun (OSP) en la sessiun d'october 2004. La concepziun da la OSP sco ordinaziun davart la salarisaziun minimala han ins mantegnì en quest connex per differentas ponderaziuns (cf. missivas 5/2004-2005. p. 940 s.). Quai è stà incontestà en il cussegl grond.

Tenor l'artitgel 54 da la lescha chantunala da scola paja il chantun a scolas primaras, realas e secundaras sco er a classas pitschnas contribuziuns da 20 fin 55 pertschient da las summas pauschalas ch'èn vegnidas fixadas dal cussegl grond en la OSP. Sch'il chantun influenzass pli fitg la concepziun da las cundiziuns d'engaschament da las persunas d'instrucziun sin il stgalim da la scola populara, pretendessan las vischnancas ina cunfinanziaziun pli gronda da vart dal chantun. In'ulteriura debatta davart l'attribuziun da la responsabladad e davart la repartiziun dals custs tranter il chantun e las vischnancas na para betg inditgada per il mument.

L'incumbensa da fracziun parta dal fatg che las differenzas d'ina vischnanca a l'autra tar las cundiziuns da lavur e d'engaschament da las persunas d'instrucziun da la scola populara creschian er vinavant, quai che cuntradia tranter auter "al princip ch'i vegnia pajà il medem salari per la medema lavur". A quai sto vegnir opponì ch'ins ha attribuì ina gronda impurtanza a quest princip giuridic fundamental tar l'ultima fixaziun dal rom da salarisaziun en la OSP avant circa dus onns. I sto er vegnir menziunà che la disposiziun da la constituziun federala davart il dretg sin il medem salari per ina lavur equivalenta vala mo en cas da la medema patruna u dal medem patrun. Igl è alura er tuttavia admissibel che las differentas vischnancas salariseschan las persunas d'instrucziun en moda differenta. La singula vischnanca sto dentant resguardar che las singulas funcziuns dal persunal communal vegnian salarisadas en moda gista en proporziun ina cun l'autra. Latiers tutga er la salarisaziun da las persunas d'instrucziun. Las differenzas tar la salarisaziun da las persunas d'instrucziun en noss chantun èn pia ina consequenza da las differentas relaziuns regiunalas ch'existan sin il martgà da lavur ed en l'economia e che ston vegnir resguardadas correspundentamain.

En vista a la situaziun generala da mintga singula scola (scolaziun, cumposiziun da las persunas d'instrucziun e.u.v.) datti er in basegn specific tar la furmaziun supplementara. Per ch'ins possia tractar quest basegn confurm a la situaziun, èsi impurtant che la purschida da furmaziun supplementara possia vegnir planisada e controllada uschè datiers da la scola sco pussaivel, q.v.d. tras l'instituziun responsabla, e quai tant per la singula persuna d'instrucziun sco er per tut las persunas d'instrucziun (occurrenzas per il perfecziunament da persunas d'instrucziun entaifer la scola e.u.v.). Ina influenza pli gronda (organisatorica, finanziala, da controlla) dal chantun sin la furmaziun supplementara na fiss betg mo cumbinada cun fitg gronds custs, mabain avess er in effect da restricziun per tut las persunas participadas.

Sin basa da questas explicaziuns propona la regenza da refusar l'incumbensa.

Datum: 6 d'october 2006