Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Trepp concernent la convenziun dals dretgs da l'uffant

Sessiun: 12.06.2007
La Svizra festivescha l'onn 2007 in giubileum spezial: 10 onns ratificaziun da la cunvegna da la ONU davart ils dretgs da l'uffant da l'onn 1989. Cun questa ratificaziun è la Svizra s'obligada d'observar ils dretgs ch'èn fixads en la convenziun dals dretgs da l'uffant e d'als garantir senza discriminaziun a mintga uffant che suttastat a sia pussanza da suveranitad. Ultra da quai sto la Svizra sco stadi contrahent prender tenor l'art. 4 tut las mesiras legislativas, administrativas e tut las autras mesiras che gidan a realisar ils dretgs ch'èn renconuschids en la convenziun dals dretgs da l'uffant (CDU). La lescha d'asil revedida e la lescha federala davart la dimora ed il domicil dals esters (LDDE) sco er la nova lescha federala davart las persunas estras (LEst) stattan dentant en in champ da tensiun, sche betg per part schizunt en cuntradicziun cun la CDU.
La realisaziun da numerus dretgs da l'uffant tutga tar la cumpetenza dals chantuns. Uschia per exempel:

l'art. 12 (dretg da tadlar e da respectar l'opiniun), l'art. 15 (dretg d'uniuns e da reuniuns libras tscherts chantuns scumondan anc adina ad uffants l'appartegnientscha ad uniuns da persunas creschidas), ils art. 18, 23, 24 (medems dretgs davart l'access a servetschs da sanadad), ils art. 26/27, 28/29 (egualitad da las schanzas en il sectur da furmaziun) ed ils art. 19, 33-36, 39 e 40.

Ils puncts centrals dals deficits ch'ins po spetgar e che ston vegnir controllads èn l'observaziun da la CDU en quai che reguarda la dimora, las mesiras repressivas sco er la scola e la furmaziun.

Sa basond sin las explicaziuns fatgas qua survart vulessan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders drizzar las suandantas dumondas a la regenza:

1. En tge secturs datti anc largias tar la realisaziun da la convenziun dals dretgs da l'uffant sin plaun chantunal e tge mesiras fa la regenza quint da prender per stuppar questas largias?

2. Pertge ha la regenza violà sapientivamain la convenziun dals dretgs da l'uffant en il cas da Wiesen? (Avant l'expulsiun è ella vegnida rendida attenta a la violaziun da divers artitgels dals dretgs da l'uffant.)

3. Tge bains giuridics ha ella resguardà sco pli impurtants ch'il bain da l'uffant en il cas da Wiesen? L'art. 9 al. 1 statuescha: Ils stadis contrahents garanteschan ch'in uffant na vegnia betg separà da ses geniturs cunter lur veglia. L'art. 10 al. 1: En correspundenza cun l'obligaziun dals stadis contrahents tenor l'art. 1 vegnan las dumondas per pudair entrar en in stadi contrahent che vegnan fatgas d'in uffant u da ses geniturs e che han l'intent da reunir la famiglia tractadas en moda bainvulenta, umana e speditiva dals stadis contrahents. L'art. 18 al. 1: Ils stadis contrahents sa stentan tenor meglier savair e pudair da garantir la renconuschientscha dal princip che tuts dus geniturs èn responsabels per l'educaziun e per il svilup da l'uffant.

4. Tge pussaivladads vesa la regenza ch'il bain da l'uffant vegnia respectà sco princip surordinà, en spezial er envers migrantas e migrants che n'han betg in dretg da dimora fix?

5. Cuntrari ad auters chantuns n'ha il chantun Grischun betg ina persuna chantunala ch'è incumbensada per dumondas da giuvenils. I na dat betg in post che s'engascha en il sectur dals uffants e dals giuvenils e che survegn contribuziuns dal chantun. Cuntrari a la pro senectute ed a la pro infirmis che han ina basa legala tras la AVS resp. tras la AI e che survegnan pervia da quai contribuziuns dal chantun resp. da la confederaziun n'ha tut il sectur da la lavur da giuvenils betg ina basa legala che permettess da survegnir contribuziuns. È la regenza pronta da daventar activa en quest sectur e da serrar las largias ch'èn avant maun (lescha davart la lavur cun giuvenils, persuna ch'è incumbensada per dumondas da giuvenils)?

6. Per la fin da l'onn è planisà il segund rapport da la Svizra davart la realisaziun da la convenziun dals dretgs da l'uffant per mauns da la giunta responsabla da la UN. En quest connex duain er vegnir integrads ils chantuns. È la regenza pronta da mussar en quest rapport ils deficits en noss chantun, e quai senza retegnientschas? È ella er pronta d'integrar e da tadlar l'opiniun d'organisaziuns nunguvernamentalas che s'engaschan per ils dretgs da l'uffant, en cas ch'ella redigia quest rapport?

Cuira, ils 12 da zercladur 2007

Name: Trepp, Meyer Persili (Cuira), Jäger, Arquint, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Menge, Noi-Togni, Peyer, Pfenninger, Pfiffner-Bearth, Thöny, Pedrini

Session: 12.06.2007
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

La regenza ha ina tenuta positiva envers la cunvegna davart ils dretgs dals uffants (convenziun dals dretgs da l'uffant). En ina tala vesa ella ina basa impurtanta per ina meglieraziun globala da la situaziun da viver da tut ils uffants. Sin fundament da questas ponderaziuns po la regenza prender posiziun sco suonda davart las dumondas concretas:

1. La regenza parta dal fatg ch'il dretg grischun correspundia a las pretensiuns da la convenziun dals dretgs da l'uffant e ch'el vegnia applitgà correspundentamain (per exempel en il rom da la procedura da divorzi, sch'i sa tracta da repartir la tgira genituriala). Largias concretas na vesa la regenza naginas.

2. En il cas da Wiesen n'è la convenziun dals dretgs da l'uffant betg vegnida violada. D'ina vart han tant la dretgira administrativa sco er il tribunal federal resguardà las decisiuns da l'administraziun sco legalas. Da l'autra vart ha il tribunal federal punctuà cleramain en il rom d'ina decisiun l'onn 1998 (cf. DTF 124 II 364) ch'il dretg dals stadis da concepir sezs lur lescha d'immigraziun na vegnia betg restrenschi da la convenziun dals dretgs da l'uffant. Areguard la convenziun dals dretgs da l'uffant ha la Svizra ultra da quai fatg ina resalva areguard la polizia da persunas estras en quai che concerna l'arriv successiv da la famiglia. Plinavant prevesa l'art. 9 al. 4 da la convenziun dals dretgs da l'uffant explicitamain ina separaziun dals uffants e dals geniturs tras expulsiun.

3. Il chantun Grischun sto sco tut ils auters chantuns applitgar las leschas che vegnan relaschadas dal parlament federal ed exequir decisiuns giudizialas che han vigur legala.

4. Tenor ina decisiun dal tribunal federal (DTF 126 II 392) na po ni la convenziun dals dretgs da l'uffant ni il dretg dals uffants e dals giuvenils sin ina protecziun (cf. la constituziun federala, art. 11 al. 1) dar il dretg da conceder resp. da prolungar lur permissiun da dimora. Schi sa tracta da consolidar il dretg da dimora ch'exista potenzialmain tenor l'art. 8 da la convenziun europeica dals dretgs umans (CEDU), ston las normas en dumonda dentant vegnir consultadas e resguardadas en il rom da la consideraziun dals interess (cf. DTF 2A.563/2002 dals 23 da matg 2003). Il bain da l'uffant na po dentant betg vegnir resguardà sco motivaziun autonoma per conceder in dretg da dimora.

5. En il senn da l'ordinaziun davart la collavuraziun e davart la coordinaziun en l'agid per la giuventetgna dals 15 d'avust 2006 vegnan surdadas al chantun mo quellas incumbensas che las vischnancas e che las organisaziuns privatas n'èn betg en cas d'ademplir (princip da la subsidiaritad).
Per lur cussegliaziun individuala stattan a disposiziun als giuvenils differents posts spezialisads che vegnan finanziads u subvenziunads dal chantun. Tranter auter èn quai ils servetschs socials regiunals, il post spezialisà per la protecziun da l'uffant dal Grischun, il servetsch psicologic da scola, la cussegliaziun professiunala sco er il post grischun da cussegliaziun per planisaziun da famiglia, sexualitad, gravidanza e partenadi.
Las incumbensas en il sectur da la lavur cun giuvenils e da la promoziun da la giuventetgna vegnan actualmain ademplidas per gronda part d'organisaziuns e da gruppas d'interess privatas (pro juventute, ovra da giuventetgna "Rätia", uniuns da sport, gruppas da giuvenils e.u.v.). Sche questas purschidas na bastan betg, è la cumpetenza da stgaffir u d'inizialisar novas purschidas correspundentas sin basa dal princip da la subsidiaritad chaussa da las vischnancas.
En quest connex stoi vegnir punctuà ch'il chantun sustegna cun meds finanzials d'utilitad publica numerusas purschidas che sa drizzan a giuvenils, spezialmain en ils secturs da la cultura, da la furmaziun, da la prevenziun e dal sport.

6. Sch'ils chantuns vegnan integrads la fin da l'onn 2007 en connex cun il rapport da la Svizra davart il stadi da la realisaziun da la convenziun dals dretgs da l'uffant, è la regenza senza auter pronta da collavurar en il rom da sias pussaivladads. Però na vesa la regenza actualmain nagins deficits, che stuessan vegnir mussads en quest connex "senza retegnientschas".

Datum: 7 da settember 2007