Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Cavigelli concernent l'assicuranza dals custs da tgira a favur da las abitantas e dals abitants da chasas da tgira sco er da gruppas da tgira en il chantun Grischun

Sessiun: 13.06.2007

Per in'abitanta u per in abitant d'ina chasa da tgira u d'ina gruppa da tgira resultan principalmain d'ina vart ils custs da pensiun e d'assistenza e da l'autra vart sch'ella u sch'el basegna tgira ils custs da tgira. Tenor la concepziun da la lescha federala davart l'assicuranza da malsauns (LAM) stuessan ils custs da tgira vegnir surpigliads da l'assicuranza da malsauns, precisamain uschia sco ch'ella surpiglia ils custs da pazientas e da pazients ch'èn dependents da tgira e che sa chattan en in ospital. Uschia resorta quai da la missiva tar la LAM da lezzas uras. Il cussegl federal ha alura però definì autramain e restrenschì uschia las prestaziuns da tgira da la LAM (art. 7 da l'ordinaziun davart las prestaziuns per la tgira da malsauns, OPM). Ultra da quai ha el concludì che las uschenumnadas tariffas generalas na dastgian betg vegnir surpassadas, e quai uschè ditg, fin che las chasas da persunas attempadas e da tgira e las assicuranzas da malsauns hajan chattà ina basa cuminaivla per calcular ils custs (art. 9a al. 2 OPM). L'elavuraziun d'ina tala basa per calcular ils custs ha dentant fatg naufragi, perquai che las assicuranzas n'èn betg stadas prontas avunda da cooperar. Per il 1. da schaner 2003 ha il cussegl federal pervia da quai decretà d'uffizi las precisaziuns davart la basa per calcular ils custs che mancavan dapi l'entrada en vigur da la LAM (ordinaziun davart il calcul dals custs e la registraziun da las prestaziuns tras ils ospitals e las chasas da tgira en l'assicuranza da malsauns, OCPre). Questas directivas chaschunan dapi lura ch'ils custs en il sectur dals ospitals e da las chasas vegnan eruids sin basa d'ina metoda unitara. Ellas chaschunan dentant la fin finala er che las chasas da persunas attempadas e da tgira dastgan surpassar las tariffas da basa.

Sin plaun federal è la situaziun politica però puspè sa midada en il fratemp. En il rom d'ina revisiun da la LAM vegni discutà actualmain ch'ils quints da las instituziuns dastgan cuntegnair mo ina contribuziun pauschala fixa per ils custs da tgira da la LAM per las abitantas e per ils abitants, e quai er sch'igl exista ina transparenza dals custs. Uscheditg che questa revisiun n'entra betg en vigur, dastgassan las tariffas generalas actualas restar bloccadas vinavant. Pervia da quai n'han las stentas da cuntanscher sin la via d'ina procedura tariffas dals custs cumplains per prestaziuns da tgira tenor la LAM naginas schanzas da success, e quai malgrà ch'igl exista ina transparenza dals custs. La consequenza è che las contribuziuns da las assicuranzas sa drizzan ad interim tenor il maximum da las tariffas generalas e che las assicuranzas vegnan ad avair da pajar ad interim mo ina contribuziun als custs da tgira, sch'ina abitanta u sch'in abitant d'ina chasa da tgira u d'ina gruppa da tgira chaschuna custs da tgira tenor la LAM, perquai ch'ella u el è daventà in cas da tgira. Questa contribuziun importa actualmain graduada tenor la dependenza da tgira maximalmain 80 francs per di (contract tariffar dal Grischun 2007/2008). Tut il rest dals custs da tgira tenor la LAM che resultan per las abitantas e per ils abitants ston questas e quest surpigliar sezs ultra dal custs da pensiun ed ultra dals custs da tgira.

Sa basond sin la lescha chantunala per promover la tgira da persunas malsaunas (art. 21b al. 1 LTM) relascha la regenza uschenumnadas tariffas maximalas ch'èn graduadas tenor la dependenza da tgira; sin il stgalim da tgira il pli aut (SCRA 4c) importa la tariffa maximala actualmain 190 francs per di. En il rom da questas tariffas maximalas dastgan las chasas e las gruppas da tgira incassar taxas correspundentas da lur abitantas e da lur abitants, d'ina vart per las prestaziuns da pensiun e d'assistenza ch'ellas han fatg e da l'autra vart per las prestaziuns da tgira che ston vegnir fatgas, e quai suenter avair deducì la contribuziun als custs da tgira da maximalmain 80 francs per di da tgira che las assicuranzas da malsauns ston pajar. Uschia pon vegnir impedids d'uffizi che las instituziuns pretendan pretschs surfatgs.

Quest sistem è oz independentamain da ses avantatgs incontestabels daventà insuffizient, uschenavant ch'el chatscha de lege lata quasi la mesadad da las abitantas e dals abitants da las chasas da persunas attempadas e da tgira sco er da las gruppas da tgira dal Grischun en la situaziun pauc degna da stuair dumandar prestaziuns supplementaras da l'assicuranza per vegls e survivents. Sin basa da la revisiun parziala da la lescha chantunala per promover la tgira da persunas malsaunas (contribuziuns chantunalas d'investiziun a chasas da persunas attempadas e da tgira) ch'è vegnida dumandada cun la missiva dal carnet nr. 22/2006-2007, p. 2291 ss., ston las tariffas maximalas vegnir dauzadas previsiblamain per ulteriurs 8 francs per di. Correspundentamain s'augmenta uschia er la part da las abitantas e dals abitants ch'è vegnan ad esser dependents da prestaziuns supplementaras. Tenor la missiva (p. 2347) chaschuna quest augment da las tariffas maximalas per 8 francs per di che 20 pertschient da las abitantas e dals abitants che na retiran fin ussa naginas prestaziuns supplementaras vegnan da nov er ad esser dependents da questas prestaziuns. La part da las abitantas e dals abitants en chasas ed en gruppas da tgira che retiran prestaziuns supplementaras da l'assicuranza per vegls e survivents dastgass alura bainbaud importar ca. dus terzs.

La nova finanziaziun che s'orientescha vi da l'object ch'il chantun applitgescha per chasas e per gruppas da tgira accentuescha la problematica da l'impovriment cuntinuà, dentant inevitabel, svelt e definitiv d'ina persuna attempada che entra en ina chasa u en ina gruppa da tgira. En quest connex èsi spezialmain deplorabel che quest impovriment da persunas veglias pertutga en il fratemp ultra dals umans attempads che n'èn betg uschè bainstants er gia daditg tut la classa mesauna. Tenor l'opiniun da las sutsegnadas e dals sutsegnads è quai politicamain insupportabel e na dastga betg vegnir acceptà a lunga vista.

Il problem pudess vegnir schlià adequatamain sco gia menziunà en l'introducziun cun ina revisiun da la lescha federala davart l'assicuranza da malsauns (LAM). Davart la moda e maniera da las soluziuns pussaivlas sa dispitan quellas e quels a Berna en il fratemp però gia dapi onns. Ed ina fin n'è betg en vista. Er ina "assicuranza da tgira" u insatge sumegliant vegn pia a restar pendent anc in pèr onns.

En vista a questa situaziun resultan da vart da las sutsegnadas e da vart dals sutsegnads las suandantas dumondas:

1. Enconuscha la regenza la part d'abitantas e d'abitants da chasas da persunas attempadas e da tgira che dependa da prestaziuns supplementaras cumplainas u parzialas da l'assicuranza per vegls e survivents? Constattan las stimaziuns da la federaziun grischuna "chasas ed ospitals", tenor las qualas i sa tracta de lege lata d'ina quota da stgars la mesadad e de lege ferenda (missiva, carnet nr. 22/2006-2007) d'ina quota da bainbaud quasi dus terzs?

2. Ha la regenza ina idea, co che questas quotas sa midan en il proxim futur tranter auter en vista al trend normativ ch'è vegnì descrit en l'introducziun, en vista al fatg ch'igl entran en chasas da persunas attempadas e da tgira adina pli savens mo pli persunas ch'èn autamain dependentas da tgira (stgalims SCRA 3 e 4) ed en vista al fatg ch'igl entran en questas chasas proximamain cuntrari a las persunas ch'èn actualmain pli veglias che 80 onns pli savens persunas che han ina renta d'ina cassa da pensiun?

3. Ha la regenza l'intenziun da cumbatter il svilup, tenor il qual l'entrada en ina chasa u en ina gruppa da tgira chaschuna in impovriment cuntinuà, dentant inevitabel, svelt e definitiv da la persuna attempada che entra en questa instituziun?
Sche gea: Tge strategia concreta ha la regenza en quest connex?
Sche gea: Tge mesiras concretas ha ella gia prendì per realisar las finamiras da questa strategia e tge experientschas ha ella fatg cun quai? Examinescha ella ulteriuras mesiras? Sche gea: Tge cuntegn han quellas e cura vegnan ellas realisadas?

4. En spezial: Ha la regenza gia examinà pli detagliadamain l'introducziun d'in gener d'assicuranza da tgira per las abitantas e per ils abitants da chasas grischunas? Sche gea: Tge conclusiuns ha ella tratg da questa examinaziun areguard la concepziun, areguard l'efficacitad ed areguard la realisabladad d'in gener d'assicuranza da tgira?

Cuira, ils 13 da zercladur 2007

Name: Cavigelli, Nick, Märchy, Bachmann, Berther (Sedrun), Bischoff, Blumenthal, Brandenburger, Brüesch, Bundi, Caduff, Castelberg-Fleischhauer, Casty, Christoffel-Casty, Dermont, Dudli, Fallet, Feltscher, Geisseler, Giovanoli, Hardegger, Keller, Kessler, Kleis-Kümin, Mani-Heldstab, Meyer-Grass (Claustra), Parolini, Parpan, Pedrini (Roveredo), Pfister, Plozza, Ragettli, Righetti, Sax, Stiffler, Thomann, Thurner-Steier, Tuor, Wettstein, Zanetti, Joos

Session: 13.06.2007
Vorstoss: rg Anfrage



Resposta da la regenza

Prestaziuns supplementaras (PS) tar l'assicuranza per vegls e survivents (AVS) u tar l'assicuranza d'invaliditad (AI) pon vegnir dumandadas, sche las rentas e sche las entradas na cuvran betg ils custs minimals da la vita. PS n'èn betg prestaziuns d'assistenza u agid social. Per PS na datti naginas pretensiuns giuridicas. I na dat er betg in'obligaziun da las restituir. Pia tutgan las PS tar il fundament social da noss stadi. Confurm a quai n'è la regenza er betg da l'avis che persunas che retiran PS sa chattian en ina "posiziun pauc degna".

La regenza respunda las dumondas sco suonda:

1. La part da las abitantas e dals abitants da chasas da persunas attempadas e da tgira che han retratg prestaziuns supplementaras (PS) tar la AVS importavan ils ultims onns tranter 45 e 48 pertschient. Quai correspunda a stgars 1000 persunas. Pervia da l'augment da las taxas ch'è daventà necessari en tschertas chasas da tgira per il 1. da schaner 2007 dastgass il dumber d'abitantas e d'abitants da chasas che han il dretg da survegnir PS s'augmentar per 200 fin 250 persunas. La part da las persunas che retiran PS en chasas da tgira ed en gruppas da tgira vegn pia a s'augmentar a 60 pertschient a partir dal mument che la nova concepziun da la finanziaziun da las chasas da tgira, ch'è vegnida concludida en la sessiun da zercladur, entra en vigur. Las stimaziuns da la federaziun grischuna "chasas ed ospitals" vegnan pia ad esser circa correctas.

2. Quant enavant che la quota da persunas che retiran PS vegn a sa midar a vista mesauna, dependa en spezial dal resultat da la nova regulaziun da la finanziaziun da la tgira sin plaun federal. In ulteriur augment da la part da las abitantas e dals abitants da chasas che han il dretg da survegnir PS para dentant d'esser plitgunsch pauc probabel. Ultra da las rentas da la AVS vegnan en il futur er las rentas da la cassa da pensiun a giugar ina rolla pli impurtanta. Evaluaziuns dal cumissariat da taglia dal Grischun mussan ultra da quai che la mesadad da la populaziun attempada (65 onns e dapli) dispona d'ina facultad suttamessa a la taglia da 200'000 francs e dapli.

3. Ord vista da la regenza na po in'entrada en ina chasa u en ina gruppa da tgira betg vegnir messa a pèr cun in impovriment svelt e definitiv da la persuna attempada che entra en questa instituziun. Tenor ils indicaturs 2005 da las chasas da persunas attempadas e da tgira sco er da las gruppas da tgira en il chantun Grischun èn sa trategnids circa 63 pertschient da las abitantas e dals abitants main che in onn, 18 pertschient tranter in e trais onns e mo 19 pertschient pli ditg che trais onns en ina chasa da persunas attempadas e da tgira u en ina gruppa da tgira. En il senn da la supposiziun che furma la basa per la dumonda po quai esser in problem mo per abitantas e per abitants da chasas da tgira che sa trategnan pli ditg en ina chasa da persunas attempadas e da tgira u en ina gruppa da tgira. Per questa gruppa da persunas ha il cussegl grond reducì en la sessiun da zercladur da quest onn sin proposta da la regenza e quai en il senn d'ina realisaziun da la nova concepziun da la finanziaziun da las chasas da tgira che tegna quint da la classa mesauna il consum annual da la facultad da 20 pertschient a 10 pertschient da la facultad imputabla, e quai a partir dal segund onn da retratga da PS. La regenza è da l'avis che questa mesira dal legislatur chantunal saja in'emprima mesira adequata cunter il "impovriment smanatschant" e na planisescha ussa en quest connex naginas ulteriuras mesiras.
I sto vegnir resguardà en quest connex ch'ina reordinaziun da la finanziaziun da la tgira è anc pendenta sin plaun federal. Tenor il conclus dal cussegl naziunal dals 21 da zercladur 2007 duain, per evitar in engrevgiament surdimensiunà da las pazientas e dals pazients, ils custs che ston vegnir pajads da las persunas che basegnan tgira vegnir limitads a maximalmain 20 pertschient dals custs che na vegnan betg cuvrids da las assicuranzas. Plinavant duai il cunfin da las entradas vegnir augmentà cleramain tar las PS. Per il cas ch'ina conjugala u ch'in conjugal viva en ina chasa da tgira e l'auter u l'autra a chasa ha il cussegl naziunal concludì in import liber da 300'000 francs per la proprietad d'abitar che vegn utilisada sez.

4. Pervia dals numerus parameters ch'èn anc averts areguard la concepziun definitiva da la finanziaziun da la tgira sin plaun federal n'ha la regenza anc betg fatg enfin ussa in'examinaziun pli profunda e pli detagliada d'ina assicuranza chantunala da tgira.

Datum: 3 da settember 2007