Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Florin-Caluori concernent las consequenzas da las midadas futuras en las scolas grischunas per la professiun da la persuna d'instrucziun

Sessiun: 31.08.2007
En il "program fundamental scola grischuna 2010" declera il departament d'educaziun: "La scola dad oz è ina part d'ina societad multiculturala e cumplexa. En ina tala divergeschan las opiniuns, tge ch'è impurtant e tge ch'è gist concernent l'educaziun da la generaziun giuvna, natiralmain fitg. Questas differentas opiniuns vegnan er reflectadas da circa 160 propostas da refurma e projects da midada ch'èn vegnids preschentads al departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (DECA) ils ultims onns da varts fitg differentas (parlament, regenza, conferenza svizra da las directuras e dals directurs chantunals da l'educaziun publica, federaziuns professiunalas ed associaziuns d'interess e.u.v.) per l'examinaziun u per la realisaziun. Il 'program fundamental scola grischuna 2010' cuntegna propostas per focusar e per coordinar uschè bain sco pussaivel tut quests projects da midada en il champ da furmaziun."

Questa deposiziun n'è betg vegnida messa en dumonda en las reacziuns davart il program fundamental ch'èn vegnidas resumadas en in rapport. E quai è er gist uschia. A tut las persunas participadas dal sectur da furmaziun (betg mo da quellas dal Grischun) èsi cler che la scola stat davant midadas organisatoricas e tematicas. Sco exempels sajan menziunads qua ils projects tar la lescha da scola e tar la lescha davart las scolas medias, HarmoS, l'introducziun da l'englais tempriv, l'installaziun da direcziuns da scola, ils concepts per la scola speziala e.u.v. Noss parlament vegn a pudair tractar e deliberar questas adattaziuns ils proxims onns.

En connex cun las adattaziuns da la scola grischuna ha la professiun da la persuna d'instrucziun ina posiziun centrala. Mintga organisaziun è mo uschè buna sco las persunas che lavuran en ella. Las persunas d'instrucziun èn il factur che ha l'influenza la pli gronda sin la qualitad da la scola.
Pia sto il chantun avair in grond interess da porscher ina scolaziun ed ina furmaziun supplementara qualifitgada per persunas d'instrucziun, per che quellas possian dumagnar las sfidas che creschan ad in crescher.

En quest connex vegn la regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:

1. Tge facturs influenzeschan la qualitad da la professiun da la persuna d'instrucziun?

2. Tge impurtanza han tenor la regenza la scolaziun e la furmaziun supplementara da las persunas d'instrucziun en vista a las midadas en il champ da furmaziun?

3. Tge mesiras prenda la regenza en mira per augmentar l'attractivitad da la professiun da persuna d'instrucziun per umens?

4. Co è la situaziun dals salaris da las persunas d'instrucziun da la scola populara e da las scolas medias dal Grischun en cumparegliaziun cun ils salaris da las persunas d'instrucziun da las autras parts da la Svizra?

5. È la regenza er da l'avis che las dumondas qua survart stuessan vegnir tractadas en in rapport separà en vista al project da la NGF-GR?

Cuira, ils 31 d'avust 2007

Name: lorin-Caluori, Brandenburger, Casparis-Nigg, Arquint, Baselgia-Brunner, Berni, Berther (Sedrun), Blumenthal, Bondolfi, Bucher-Brini, Buchli, Butzerin, Caduff, Cahannes Renggli, Candinas, Casutt (Falera), Caviezel-Sutter (Tusaun), Darms-Landolt, Dermont, Fasani, Jäger, Jenny, Keller, Kessler, Kleis-Kümin, Koch, Loepfe, Mani-Heldstab, Meyer-Grass (Claustra), Nick, Niederer, Noi-Togni, Peer, Peyer, Pfenninger, Portner, Rathgeb, Tenchio, Thöny, Thurner-Steier, Trepp, Tuor, Capeder, Casutt-Derungs (Falera), Clalüna, Patt, Rischatsch

Session: 31.08.2007
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

Cun ils fatgs da furmaziun è er la professiun da la magistra u dal magister suttamess a midadas permanentas. Er tar questa professiun sco tar tut las autras professiuns sa midan las pretensiuns e las cundiziuns generalas permanentamain. Pervia da quai ha la societad in grond interess d'avair oz ed en l'avegnir persunas d'instrucziun bunas e motivadas sin tut ils stgalims da scola dal chantun Grischun.

Savend da l'impurtanza centrala che las persunas d'instrucziun han per la qualitad da la scola sa stenta la regenza d'adattar tant lur scolaziun e lur furmaziun supplementara sco er las cundiziuns generalas correspundentas permanentamain a las pretensiuns. En quest senn vegnan adattaziuns a stuair vegnir examinadas e realisadas adina puspè er en l'avegnir sco ils onns passads.

Las tschintg dumondas concretas da l'intervenziun pon vegnir respundidas sco suonda:

1. La qualitad da la professiun da la magistra u dal magister vegn influenzada tranter auter dals suandants facturs: scolaziun, relaziuns da lavur concretas, pussaivladads da frequentar furmaziuns supplementaras, salari, reputaziun sociala, situaziun generala sin il martgà da lavur.

2. La regenza resguarda la scolaziun e la furmaziun supplementara da las persunas d'instrucziun da tut ils stgalims da scola sco fitg impurtantas. Ina buna instrucziun en scola premetta ina "éducation permanente" da tut las magistras e da tut ils magisters. Questa furmaziun supplementara sistematica e persistenta vegn pussibilitada d'ina ritga purschida da curs obligatorics e facultativs che vegn messa a disposiziun da la scola auta da pedagogia dal Grischun (SAP-GR) e d'autras instituziuns purschidras.
En vista a las proximas midadas en il champ da furmaziun èsi impurtant che las pretensiuns modifitgadas vegnian integradas ordavant en la scolaziun ed en la furmaziun supplementara cun in tschert avantatg da temp per ch'ellas possian vegnir applitgadas uschia da bel principi tar la realisaziun da las novaziuns.

3. La regenza sa stenta da mantegnair l'attractivitad da la professiun da la persuna d'instrucziun tant per umens sco er per dunnas e da la meglierar uschè bain sco pussaivel. Mesiras spezialas per augmentar l'attractivitad da la professiun da la persuna d'instrucziun per umens n'èn dentant betg previsas.

4. Ils salaris da las persunas d'instrucziun da las scolas medias grischunas rangheschan cumpareglià cun ils auters chantuns (CDEP-ost) en in sectur mesaun. Ils salaris da las persunas d'instrucziun da las scolas popularas dal Grischun percunter sa chattan en la part sut da la scala. I sto vegnir resguardà en quest connex ch'i sa tracta adina dals salaris minimals tar las cifras da cumparegliaziun grischunas. Uschia han las instituziuns ch'èn responsablas per las scolas popularas in spazi d'agir ch'è avert vers ensi per adattar en atgna responsabladad la salarisaziun da las persunas d'instrucziun als basegns locals ed a las relaziuns localas. Actualmain survegn circa in quart da las persunas d'instrucziun in salari che sa chatta per part cleramain sur la prescripziun minimala. La regulaziun vertenta è gia vegnida discutada diversas giadas en il cussegl grond. Ina maioritad è fin ussa adina stada da l'avis ch'ella saja gista. Sin basa da las novas enconuschientschas è la regenza da l'avis ch'i saja necessari da discutar anc ina giada questa dumonda en connex cun l'examinaziun generala da la repartiziun da las incumbensas tranter il chantun e las vischnancas (NGF grischuna).

5. La regenza grischuna è da l'opiniun che tut las dumondas che han in effect sin la finanziaziun ordinaria da la scola populara na stoppian betg vegnir tematisadas e tractadas en moda precipitada ed isolada, mabain sco pachet cumplessiv en il rom da l'examinaziun generala da la repartiziun da las incumbensas tranter il chantun e las vischnancas (NGF grischuna).

Datum: 26 d'october 2007