Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 21.10.2008
Structuras favuraivlas per famiglias augmentan la qualitad dal lieu. Per pèrs che sa giavischan ina famiglia cun uffants daventi adina pli impurtant, sch'il lieu da domicil tschernì e sche la regiun han structuras e purschidas ch'èn favuraivlas per famiglias. Er geniturs che educheschan sulets lur uffants èn fitg dependents da talas purschidas. Manegiadas èn en spezial purschidas da la tgira d'uffants cumplementaras a la famiglia, distgargias finanzialas e relaziuns da lavur progressivas e modernas.

Cundiziuns attractivas per famiglias èn in factur local impurtant e tutgan en la promoziun da l'economia. En Grischun datti – per motivs demografics – ina mancanza adina pli gronda da forzas spezialisadas che punctuescha ultra da quai adina pli ferm l'impurtanza dal factur local. Dumandads èn bunas premissas per ina cumpatibilitad da la famiglia cun la professiun ed in rinforz da la situaziun economica d'ina famiglia. Mintga regiun ha il potenzial d'augmentar sia attractivitad cun structuras ch'èn pli favuraivlas per famiglias. Citads e regiuns ruralas, en las qualas famiglias giuvnas sa sentan bain èn preparadas bain per l'avegnir e daventan cumpetitivas cumpareglià cun las autras parts da la Svizra.

Schebain ch'il rapport da famiglia ch'è vegnì tractà en il cussegl grond è vegnì recepì en moda positiva en tut las fracziuns, manifestescha sia realisaziun grondas mancanzas. Tenor las decleraziuns da differentas persunas spezialisadas datti en spezial evidentamain memia paucas plazzas en canortas u purschidas da tgira alternativas per uffants d'ina vegliadetgna prescolara. Medemamain n'è la concepziun da las uras d'avertura betg flexibla avunda.

Las glistas da spetga plainas sco er in augment tar la mancanza da plazzas da tgira pretendan ussa mesiras d'urgenza che ston vegnir realisadas uschè spert sco pussaivel. Per che la tgira possia er vegnir finanziada dals geniturs, ston ils custs vegnir concepids uschia, ch'els tegnan quint da las entradas. I na po betg esser che famiglias, tar las qualas tuts dus geniturs lavuran cumplainamain, ston dumandar agid social, perquai ch'ellas n'èn betg en cas da pajar la tgira d'uffants. Per quai dovri ina instituziun ferma.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan la regenza:

1. da prender mesiras urgentas per stgaffir ina purschida che correspunda al basegn per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia (en spezial da stgaffir plazzas en canortas);

2. da procurar che las vischnancas mettian a disposiziun las purschidas da tgira che vegnan pretendidas en il rapport da famiglia;

3. da stgaffir (sco en il chantun Turitg) in post d'infurmaziun e da cussegliaziun – che vegn coordinà dal chantun – per geniturs che dovran la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia e las plazzas en canortas.


Cuira, ils 21 d'october 2008

Michel (Cuira), Bucher-Brini, Arquint, Baselgia-Brunner, Frigg, Gartmann-Albin, Jäger, Menge, Meyer Persili (Cuira), Pfenninger, Pfiffner-Bearth, Thöny, Trepp, Locher Benguerel

Resposta da la regenza

Cun sia incumbensa da la fracziun, inoltrada en la sessiun d'october 2008 dal cussegl grond, envida la PS la regenza da prender mesiras urgentas per stgaffir ina purschida che correspunda al basegn per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia (en spezial da stgaffir plazzas en canortas), da procurar che las vischnancas mettian a disposiziun las purschidas da tgira che vegnan pretendidas en il rapport da famiglia e da prender per mauns l'installaziun d'in post d'infurmaziun e da cussegliaziun che vegn coordinà dal chantun.

Il chantun Grischun ha – sco in dals emprims chantuns da la Svizra – tegnì quint dal basegn da promover la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. L'onn 2003 è vegnida relaschada la lescha davart la promoziun da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia (DG 548.300). Quella regla la promoziun finanziala da las purschidas correspundentas en il chantun. En collavuraziun cun las purschidras e cun ils purschiders renconuschids defineschan las vischnancas – tenor l'art. 4 – il basegn da purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. Tenor l'art. 5 lit. a fin c è il chantun cumpetent per cussegliar e per sustegnair las vischnancas sco er las purschidras ed ils purschiders, sco er per coordinar e per renconuscher las purschidas.

Cun la lescha chantunala da finanziaziun e cun la finanziaziun iniziala da la confederaziun èn vegnidas promovidas novas purschidas ed i vegn er augmentà pass per pass il dumber da las plazzas per la tgira d'uffants. La tabella qua sutvart mussa il svilup da las plazzas da tgira e da las purschidas en il sectur da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia (canortas d'uffants pitschens, canortas d'uffants, maisas da mezdi e famiglias dal di) en il chantun Grischun dapi l'onn 2004:

onn     purschidas   plazzas da tgira   uffants    augment (plazzas)
2004       20                  193.9                 1163                –
2005       22                   205.2                1252                6%
2006       21                   227.1                1460              11%
2007       24                   243.6                1424                7%
2008       29            questas cifras èn avant maun pir l'onn 2009

En il rapport grischun da famiglia (carnet nr. 15/2006-2007, p. 1705) ha la regenza enumerà en il sectur "famiglia e tgira d'uffants cumplementara a la famiglia" quatter mesiras per meglierar la cumpatibilitad da la famiglia cun la professiun. Trais da questas mesiras èn gia vegnidas realisadas grazia a tractativas en il cussegl grond: Las tariffas da contribuziun dal chantun e da las vischnancas èn vegnidas augmentadas da 15% a mintgamai 20% (CR dals 11 da settember 2007, protocol nr. 1103) ed il medem mument è la tariffa da contribuziun ch'il chantun e che las vischnancas pajan per novas purschidas durant la fasa da partenza (3 onns) vegnida dauzada da 15% a mintgamai 25%. En la revisiun parziala da las disposiziuns executivas tar la lescha davart la promoziun da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia en il chantun Grischun (DG 548.310) èn vegnidas extendidas las expensas decisivas per calcular ils custs normads (CR dals 3 da fanadur 2007, protocol nr. 825). Per realisar la quarta mesira che concerna l'aboliziun da las directivas per concepir las tariffas èsi necessari da midar la lescha (abolir l'art. 7).

Il fatg è ch'i dat actualmain glistas da spetga per plazzas da tgira, en spezial a Cuira ed en Engiadin'ota. La cumpetenza da determinar il basegn n'è dentant betg chaussa dal chantun, mabain – sco menziunà qua survart – da las vischnancas.

Il departament federal d'economia ed il departament federal da l'intern installeschan communablamain en l'internet ina plattafurma davart il tema "cumpatibilitad da la famiglia e da la professiun: mesiras dals chantuns e da las vischnancas". Quella vegn ad orientar en moda cumplessiva davart las mesiras correspundentas ch'ils chantuns e che las vischnancas han sviluppà. Uschia vegn ademplì il giavisch d'installar in post d'infurmaziun e da cussegliaziun che vegn coordinà dal chantun, almain sin plaun federal.

Las mesiras d'urgenza en la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia che vegnan pretendidas da l'incumbensa da la fracziun da la PS na po la regenza betg tractar. La cumpetenza d'ademplir quest giavisch è unicamain chaussa da las vischnancas. Ina plattafurma d'infurmaziun per persunas cun la pussanza dals geniturs e per interpresas vegn realisada da la confederaziun. La regenza propona perquai da refusar l'incumbensa da la fracziun.

18 da december 2008