Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda da la fracziun da la PLD concernent il tractament futur da spazis cun pauc potenzial tras la regenza (emprim sutsegnader Nick)

Sessiun: 20.04.2009
Avant curt è cumparì il rapport "Strategias per tractar spazis cun pauc potenzial" ch'è vegnì inizià da l'uffizi chantunal per economia e turissem. Sa basond sin in'emprima fasa da project emprova el da respunder la dumonda, cun tge strategia ch'i possia vegnir fatg frunt al fenomen da la depopulaziun da territoris. El renviescha explicitamain al fatg ch'ils uschenumnads spazis cun pauc potenzial disponian bain avunda da potenzials, ch'i manchian però las ideas innovativas e las capacitads per las realisar. El constatescha alura ch'i fiss imaginabel ch'i dettia ina recreaziun economica u schizunt in creschament, sche avunda capacitads fissan visiblas, cas cuntrari restia mo ina reducziun resp. in nov posiziunament. En la resumaziun da la part introductiva vegni constatà en quest connex: "Sch'igl èn avant maun avunda capacitads d'acturas e d'acturs, po in muster da svilup che cuntegna ina recreaziun economica u schizunt in creschament vegnir designà sco realistic. Sch'i n'èn betg visiblas avunda capacitads, resta sco via plausibla per il futur d'in spazi cun pauc potenzial mo quella da la reducziun resp. d'in nov posiziunament."

En quest connex supplitgain nus la regenza da respunder las suandantas dumondas:

1. Tge posiziun ha la regenza envers ils spazis cun pauc potenzial e co vesa ella la classificaziun en spazis critics ed en spazis plitgunsch critics?

2. È la regenza er da l'opiniun da las expertas e dals experts che vegn exprimida en il rapport, che spazis cun pauc potenzial hajan bain avunda potenzial, ch'i manchian però las ideas innovativas e las capacitads per la realisaziun?

3. È la regenza da l'avis che las strategias e che las mesiras che vegnan preschentadas en il rapport dettian als territoris pertutgads las ideas innovativas ch'èn necessarias?

4. Tge posiziun ha la regenza envers la teoria ch'i dettia – per spazis critics – mo pli ina strategia da reducziun, che accumpogna activamain il process da reducziun current u che duai schizunt promover in tal process?

5. Ha la regenza l'intenziun da surpigliar la strategia ch'è formulada en il rapport e da la prender sco basa per las decisiuns futuras da la politica regiunala?

6. Sche na, tge strategias ha la regenza per il tractament futur da regiuns che han in'economia debla?

Cuira, ils 20 d'avrigl 2009

Nick, Barandun, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Bühler-Flury, Casparis-Nigg, Caviezel (Pitasch), Claus, Clavadet-scher, Donatsch, Feltscher, Hartmann (Cuira), Hartmann (Champfèr), Jenny, Kessler, Krättli-Lori, Kunz, Marti, Meyer-Grass (Claustra Vitg), Michel (Tavau Monstein), Peer, Perl, Pfäffli, Ragettli, Rizzi, Thomann, Toschini, Valär, Wettstein

Resposta da la regenza

Spazis cun pauc potenzial èn spazis che pon vegnir cunfinads geograficamain e topograficamain ed en ils quals i dat vischnancas ch'èn periclitadas en lur existenza a media fin a lunga vista. Differents process sa cumuleschan ad ina spirala negativa che chaschuna, ch'ins sto far quint cun in'emigraziun cuntinuanta e cun ina periclitaziun da la capacitad economica d'exister autonomamain.

1. La regenza ha dà l'incarica d'elavurar in rapport da basa, per che la situaziun actuala possia vegnir analisada e per ch'ils indicaturs possian vegnir determinads. Dals resultats (rapports da las fasas 1 e 2) sco er da la constataziun ch'igl èn avant maun potenzials en tut las valladas è vegnì prendì enconuschientscha. Per pudair sa fatschentar cun questa tematica èsi raschunaivel da definir las noziuns e da classifitgar ils spazis. La classificaziun en vischnancas "criticas" ed en vischnancas "plitgunsch criticas" respectivamain en "spazis cun pauc potenzial da la 1. resp da la 2. prioritad" è utila. Las enconuschientschas da la rapportaziun vegnan publitgadas periodicamain ed èn accessiblas al public.

2. I vegn partì il giudicament ch'il rapport cuntegna, tenor il qual tut ils spazis parzials dal Grischun han potenzials. En quest connex na sa tracti betg mo da l'opiniun speziala da las redacturas e dals redacturs dal rapport, mabain dal resultat d'ina gruppa d'expertas e d'experts ch'è vegnida installada e che sa cumpona da represchentantas e da represchentants d'uffizis federals e da posts spezialisads chantunals sco er dal resultat dals lavuratoris ch'èn vegnids realisads en las regiuns pertutgadas. I sa mussa che la valurisaziun da potenzials – e tras quai il svilup economic – en singulas valladas dependa propi da l'existenza d'interprendidras e d'interprendiders activs sco er d'acturas e d'acturs regiunals. Er questa valitaziun è fundada vastamain.

3. En il rapport "Strategias per tractar spazis cun pauc potenzial" èn skizzadas opziuns da svilup e tenutas da basa. Recepts gia bels e pronts per ina realisaziun svelta na datti betg. Cun lantschar ina discussiun intenziunada davart la tematica duain la populaziun e las acturas ed ils acturs regiunals vegnir sensibilisads per dumondas dal svilup. I na po betg vegnir spetgà che las ideas innovativas ch'èn necessarias possian vegnir intermediadas mo sin basa d'in unic rapport da basa.

4. Ina promoziun activa dal process da reducziun n'è previsa per nagin spazi parzial. Vischnancas en spazis cun pauc potenzial èn dentant periclitadas en lur capacitad d'exister a media fin a lunga vista, sche la spirala negativa cuntinuescha en moda sfranada. Igl è in fatg ch'in process da reducziun zuppà ha gia cumenzà en tschertas valladas. I duain vegnir prendids en mira process da recreaziun e da creschientscha che han lur origin en las regiuns pertutgadas. Uschia èsi pussaivel da promover in svilup economic intenziunà en tut las regiuns dal Grischun.

5. Las strategias formuladas servan sco basa en il svilup regiunal. In'ulteriura discussiun da la tematica sto avair lieu en collavuraziun cun las regiuns. Regiuns pon s'annunziar per la realisaziun da projects da pilot che han la finamira d'iniziar impuls da svilup per l'economia regiunala d'ina vallada. En il program da la regenza 2009 fin 2012 èn formulads puncts centrals da svilup (PS 23-12 nova politica regiunala, PS 24-21 territoris d'utilisaziun speziala) che han da far directamain u indirectamain cun la tematica dals spazis cun pauc potenzial respectivamain dal mantegniment da l'urbarisaziun decentrala. Igl è evident che er ulteriuras fusiuns da vischnancas, la realisaziun da la NGF grischuna e da la refurma dal turissem grischun sco er autras refurmas da las structuras contribueschan ad augmentar la capacitad economica da singuls spazis e ch'i vegn meglierada uschia la basa per in svilup da l'economia.

16 da zercladur 2009