Il temp da chatscha desiderà daditg dal chatschaders è arrivà. Il
temp, en il qual il chatschader po sa deditgar a sia pli chara
activitad, a la pli bella chaussa secundara dal mund e giudair bleras
uras empernaivlas. La chatscha è dentant dapli ch'in hobi. Cun la
chatscha accumplescha il chatschader ina incumbensa en servetsch da la
publicitad. L'incumbensa da la chatscha è da mantegnair effectivs da
selvaschinas adattads a las relaziuns localas e structuradas a moda
natirala, da limitar ils donns vi dals guauds e vi da las culturas
agriculas sin ina dimensiun supportabla e da far chatscha sin ils
effectivs da selvaschinas tenor il princip da la durabladad. Tar ils
capricorns, ils chamutschs ed ils tschiervs èn questas finamiras
vegnidas cuntanschidas per la gronda part.
La reponderaziun da la situaziun ch'è vegnida fatga avant dus onns
ha dentant mussà ch'i dat in basegn d'agir tar la chatscha sin
chavriels. Tar l'effectiv dals chavriels datti ina surpopulaziun da
chauras e da selvaschinas giuvnas e l'augment annual d'almain 30% da
l'effectiv da la primavera na vegn betg reducì cun la chatscha. Las
consequenzas èn in fitg grond dumber d'animals ids en malura, effectivs
locals memia gronds, per part chavriels sut paisa e donns augmentants da
selvaschinas. Tut quai n'è betg acceptabel ord vista da la protecziun
dals animals e da la natira. Perquai ha il chantun elavurà en stretga
cooperaziun cun la cumissiun da chatscha in concept adequat al temp e
fundà ord vista da la biologia da selvaschinas per far chatscha sin ils
chavriels. En in prim pass han ils guardaselvaschinas sajettà l'atun
tardiv 1996 var 100 chavriels e fatg l'onn passà en in segund pass
chatschas spezialas sin chavriels en trais regiuns da test. Cun questa
experientscha è vegnì optimà il nov concept da chatscha sin chavriels e
quel po vegnir extendì quest onn sin l'entir chantun. La finamira da
quest concept è da regular effectivs regiunals e locals memia gronds e
da far chatscha sin ils chavriels tenor il princip da la durabladad.
Questa finamira duai vegnir cuntanschida cun far en cas da basegn
chatschas spezialas sin chavriels l'atun tardiv en singulas regiuns. En
il rom da questas chatschas spezialas dastgan - cun excepziun da
selvaschinas malsaunas e blessadas - vegnir sajettadas mo selvaschinas
giuvnas e femininas. La chatscha inteniva sin animals giuvens e feminins
regla a moda natirala l'effectiv e meglierescha plinavant la structura
dals effectivs. Perquai è necessaria la chatscha sin ils ansiels
chavriels creschids l'atun tardiv. La sajettada d'ansiels chavriel
l'atun tardiv n'è betg ina mesira speziala, succeda quai gia dapi onns
en la plipart dals chantuns per ils motivs menziunads.
Il nov concept per far chatscha sin chavriels è in ulteriur mument
decisiv per la planisaziun da la chatscha en il Grischun. La regulaziun
nova da la chatscha sin chavriels è correcta ed en urden per motivs da
la protecziun dals animals e da la natira. Quella pretenda dentant er en
different senn dapli dals chatschaders grischuns. Jau sun persvas ch'ils
chatschaders grischuns surpiglian questa sfida e vegnan ad accumplir las
incumbensas adossadas ad els. En quest senn giavisch jau a tut las
chatschadras ed a tut ils chatschaders per quest onn da chatscha
plaschair, ina buna mira e bun success.
Gremi: departament da construcziun, traffic e selvicultura
Funtauna: rg il president da la regenza Luzi Bärtsch