La regenza suttametta al cussegl grond il messadi ed il sboz per ina
revisiun totala da l'ordinaziun davart las stimaziuns uffizialas. Las
midadas pertutgan il sectur organisatori sco er quel material.
La midada materiala la pli impurtanta è che las valurs da stimaziun
s'orienteschan da nov consequentamain tenor il martgà e che las taxas
per stimaziuns duain vegnir augmentadas sin in nivel che cuvra ils
custs. La nova ordinaziun vul crear ina clera basa legala per quest
intent. Tut ils custs da las stimaziuns uffizialas duain vegnir cuvrids
en il futur tenor il princip da l'usufructuari e dal chaschunader. La
basa per fixar las taxas è in quint dals custs totals che vegn fatg
aifer il manaschi. Quest quint dat la garanzia che l'autezza da las
taxas vegn fixada correctamain e che las quotas pon vegnir repartgidas
sin ils usufructuaris (institut d'assicuranza d'edifizis, administraziun
da taglia ed auters uffizis chantunals, proprietaris da bains
immobigliars sco er da nov vischnancas).
Tgi che posseda bains immobigliars ha da nov l'obligaziun da
dumandar ina stimaziun en cas da construcziuns novas e da midadas
essenzialas d'edifizis. Il sboz prevesa plinavant d'extender il dretg da
l'invista en las actas e da reglar per part da nov la protecziun legala.
En vista organisatoria vegn reducì il dumber dals commembers da las
cumissiuns da stimaziun da trais sin dus e la limita da vegliadetgna per
stimadras e stimaders en uffizi secundar vegn fixada sin 65 onns, entant
che las disposiziuns d'elecziun per stimadras e stimaders en uffizi
cumplain vegnan adattadas a l'ordinaziun chantunala davart il persunal.
La controlla da charn passa da las vischnancas al chantun
In ulteriur messadi concerna la nova ordinaziun chantunala davart
l'igiena da la charn. Las vischnancas duain vegnir distgargiadas, a moda
che la responsabladad per la controlla da la charn vegn surdada al
chantun. L'organisaziun da la controlla da la charn duai vegnir adattada
a las prescripziuns da la lescha da victualias e da l'ordinaziun
federala davart l'igiena da la charn e vegnir structurada analogamain a
la controlla da victualias en ils trais stgalims veterinari chantunal,
inspectur da charn e controlladers da charn.
Actualmain ston las vischnancas eleger mintga quatter onns in
inspectur da charn ed in substitut per quel er sch'i na dat nagin
stabiliment da maz en la vischnanca. En l'avegnir duain ils
controlladers da charn e lur suppleants vegnir elegids da l'uffizi da
veterinari be anc per ils stabiliments da maz cun permissiun. Da princip
duai la controlla da la charn vegnir fatga da veterinaris e
veterinarias.
Oz vegnan ils controlladers da charn indemnisads principalmain da
las vischnancas, las qualas enchaschan da lur vart taxas da las
mazlarias. Da nov duai la regenza fixar las taxas a moda sumeglianta sco
ch'ella fixa la tariffa per veterinaris, inspecturs da muvel e d'avieuls
uffizials. En cas da meztgas regularas na resultan nagins custs
supplementars per il chantun, en cas da meztgas urgentas e da malsogna
dentant vegni fatg quint cun custs supplementars d'annualmain 12'000 fin
15'000 francs. En il Grischun vegnan exequidas en media 400 fin 500
meztgas urgentas e da malsogna per onn. Da nov duai il chantun purtar
ina part dals custs supplementars che resultan da quellas meztgas. Ina
grevezza totala dals custs sin ils chaschunaders pudess avair per
consequenza ch'animals malsauns vegnessan annunziads memia tard u
insumma betg. Per quest motiv duai vegnir enchaschada uss ina taxa
modesta da diesch francs per meztga urgenta u da malsogna.
En il rom dal cumbat cunter la sturnadad bovina è prescritta a
partir da l'entschatta 1999 da nov ina controlla da l'animal da maz tras
il controllader da charn cumpetent, per animals bovins pli vegls che sis
mais sco er per nursas e chauras pli veglias che 12 mais. Ils animals da
maz ston vegnir controllads avant e suenter la meztga, pia duas giadas.
1997 èn vegnids mazzads en il Grischun var 12'500 animals da questa
categoria. Ils custs per la controlla per propi dals animals da maz èn
cuntegnids en la taxa fundamentala da la controlla da la charn, la lavur
da la segunda visita en mazlaria sto dentant vegnir indemnisada. Tenor
l'ordinaziun federala davart l'igiena da la charn pon vegnir pretendids
per questa segunda visita maximalmain 20 francs. Ils custs supplementars
da var 250'000 francs vegnan spustads dal chantun sin ils chaschunaders.
Adattaziuns tar il traffic public
La revisiun parziala da las disposiziuns executivas da la regenza
pertutgant la lescha davart il traffic public vegn approvada. Ella
cumpiglia tschertas adattaziuns sin plaun chantunal, perquai che
l'entschatta 1999 èn entrads en vigur la refurma da la viafier ed ils
decrets che stattan en connex cun quella. Uschia è vegnida abrogada
tranter auter l'ordinaziun federala davart concessiuns ad automobils e
substituida tras l'ordinaziun davart la concessiun dal transport da
persunas. Er l'ordinaziun federala davart l'urari è vegnida revedida
totalmain. La nova lescha federala na pretenda betg stringentamain ina
nova partiziun da las regiuns chantunalas d'urari. Quella dumonda duai
dentant vegnir examinada separadamain integrond las organisaziuns
regiunalas. Las novas disposiziuns executivas vegnan publitgadas en il
Fegl uffizial dal chantun.
Contribuziuns da cultura
I vegnan empermessas contribuziuns e garanzias da deficit d'in
import total da 357'000 francs a las suandantas ovras culturalas, als
suandants projects ed a las suandantas occurrenzas:
- otg producziuns professiunalas da teater l'onn 1999 a Cuira da
l'uniun gieu al liber, Klibühni. Il teater, In Situ lavuratori cultural
e teater ressort k,
- represchentaziuns al liber dal toc da teater "Madris" l'avust 1999
a Vaz sut,
- ediziun dal tom 2 dal cudesch "Erzählenhören - Frauenleben in
Graubünden" tras la chasa editura Octopus,
- ediziun d'in tom da paraulas da Vic Henry,
- ediziun d'in tom da poesias da Martin Fontana tras la Renania,
- ediziun d'in cudesch davart Richard La Nicca tras la clinica
psichiatrica Beverin,
- turnea da concerts 1999 en il Giapun dal musicist da jazz Werner
Lüdi, Malans,
- ediziun dal DC "MinuteAge" da Reto Senn (Trin) cun Margrit Rieben
e John Wolf Brennan,
- festival da jazz Uncool dals 13 fin ils 15 da matg 1999 a Le
Prese,
- primaudiziun da la sinfonia nr. 4 da Gion Antoni Derungs tras
l'orchester da chombra da l'Oberthurgau,
- concerts da la scola da chant da Cuira, da la scola da chant da
Son Gagl e da l'orchester dal conservatori Kromeriz (Tschechia) en
l'avrigl/matg 1999 (represchentaziun da l'oratori "Paulus" e d'ina
cantata da Mendelssohn),
- concerts dal chor da giuvenils "Ils Cantins" sco er dal chor e da
l'orchester dal conservatori da Turitg dals 7 da mars 1999 a Mustèr
(messa glagolitica da Janacek),
- concert dal chor maschadà da la scola media evangelica a Schiers
dals 26 da mars 1999 a Schiers (ovras da Schubert e da Mendelssohn),
- concerts dal chor "CantAurora" dals 5 fin ils 7 da mars 1999 a
Cuira, Tumegl ed a Schiers (requiem da Mozart),
- 17avel Concorso internazionale di musica per giovani interpreti in
Roveredo (15/16 da matg 1999),
- concerts 1999 en il chastè Aspermont a Sagogn,
- occurrenza culturala dals 13/14 da mars 1999 sin il chastè
Tagstein a Masagn (concerts e referats en memorgia da Paul Juon ed Anton
Feltscher),
- ediziun d'in DC tras il chor da giuvenils Festival da las emnas da
curs da musica dal cerchel cultural d'Arosa, ed
- unifurmas novas 1999 da la societad da musica Union, Cuira.
Contribuziuns da sport
Var 35'000 francs vegnan conderschids sco contribuziuns da
sport-toto a:
- UHC Desertina Bulls Mustèr, per cumprar bandas per plazzas grondas
e pitschnas d'unihockey,
- Club da skis Turba Beiva, per s'acquistar in indriz cronometric
cun software evaluativa, in computer cun stampadur, 50 lattas da cupitga
ed ina tanvella,
- Club da svoul a vela Muottas Samedan, per cumprar in aviun senza
motor da duas plazzas, in pendariel cun accessoris sco er duas
paracrudada,
- Club internaziunal da scarsola a Tavau, per s'acquistar tavlas da
lain che duain segirar la nova via da scarsolar per schlieusas
Rotschtobel-Tavau-Glaris,
- Club da skis da Glion, per cumprar in nov indriz cronometric
radiofon,
- Ski St. Antönien, per s'acquistar ina tavla d'avis per l'indriz
cronometric e 50 lattas da cupitga,
- Club da skis e da sport Sursaissa, per cumprar ina tanvella Taco
cun accessoris, e
- Tiradurs da sport da Domat, per montar 12 novas schibas
electronicas en l'implant da tir existent per armas a caliber pitschen.
Da las vischnancas
A la vischanca da Furna vegn empermessa ina contribuziun chantunala
da 25 pertschient vi dals custs cun dretg da subvenziuns da 500'000
francs per il lavuratori forestal.
Il project per engrondir il stabiliment da scola a Seglias (emprima
etappa) vegn approvà definitivamain. Ils custs che pon vegnir quintads
per la scola primara èn var 1.5 milliuns francs e per il stgalim
superiur var 1.9 milliuns francs, las contribuziuns da construcziun
empermessas 17.5 resp. 22.5 pertschient.
Il project per la sanaziun e l'amplificaziun dal stabiliment da
scola da Uors (scola e scolina) vegn approvà definitivamain. Als custs
che pon vegnir quintads da var 1.7 milliuns francs vegnan empermessas
contribuziuns da construcziun da 40 pertschient.
Envers l'uffizi federal da traffic propona la regenza da permetter
la midada da concessiun da la pendiculara Diavolezza SA, per midar e
preparar la sutgera da quatter "Diavolezzafirn".
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun