Uss che la cuntrada pausa sut ina grossa cuverta da naiv, "viva" la natira en las chaglias ed als urs dal guaud. Qua in per tips co ch'ins po perscrutar l'activitad d'enviern.
S'imaginai che Vus sajas in chavriel, ina vulp u ina lieur. Guardai ina giada or da fanestra: Nua vegnissas Vus a durmir? Nua a magliar? Quant lunsch vulessas Vus ir a tschertgar la maglia? Nua pudessas Vus as zuppar? Ah uschia, Vus restais sut questas cundiziuns pli gugent en Vossa stiva chauda. Quai pon ins chapir. Be - animals selvadis n'han nagina letga.
Sch'i na dat nagina naiv, alur pon ins tschiffar mieurs e pascular fitg bain sin la champogna. Ma chatta la vulp uss sias mieurs? Nua èn ils chatschs frestgs per vegnir rusignads dal chavriel e da la lieur?
Sche Vus laschais girar Voss'egliada sur la cuntrada, alur vegn ella a sa fermar sin il guaud, en las chaglias, sin il bostgam ed a las rivas dals uals - tut il rest è cuvert sut la naiv. Sin questas structuras sa concentrescha quests dis tut la vita.
Essas Vus interprendents? Sin ina spassegiada (eventualmain culs skis) pudais Vus uss tut simplamain scuvrir fastizs: Vus stuais be ir lung l'ur dal guaud, las chaglias ed ils uals. Quai vala surtut la paina, sch'igl n'ha betg pli navì il di avant.
Segiramain chattais Vus fastizs da la vulp e da chavriels, forsa er da la fiergna, da tschiervs, da lieurs u da mieurs. Sche Vus observais pli bain la chaglia, remartgais Vus tschert fastizs da maglia sco per exempel scorsa rusignada e brumbels mors giu. Per terra pudais vus scuvrir co che la vulp ha chavà ora mieurs. Chattais Vus romins mors giu? Guardai quels pli bain: han ins piclà or ils brumbelins? Rimnai puschas-pign ch'èn crudadas giu. Mieurs, stgilats, pitgalains u cruscharels maglian savens ils semins che sa chattan giusum las stgaglias. Savais Vus engiavinar tgi ch'ha maglià qua? Las mieurs rusignan bain, bain giusum las stgaglias, ils stgilats tiran ora las stgaglias, ils pitgalains las stgarpan ed il cruscharel las sparta.
Sche Vus vulais chapir meglier il linguatg dals fastizs, alur chattais Vus buns cudeschs en las librarias. Vus pudais er as laschar mussar ils misteris da las chaglias da dus spezialists. Sonda, ils 27 da favrer è il di naziunal da las chaglias. Per quest'occurrenza organisescha la protecziun svizra dals utschels in'excursiun da duas uras ad Almen (lieu da scuntrada a las 14.00 tar la fermada da l'auto da posta). In'annunzia n'è betg necessaria.
Gremi: departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient dal Grischun
Funtauna: rg uffizi per la tgira da la cuntrada e la protecziun da la natira