Ils chantuns Tessin e Grischun èn sa cunvegnids che pazientas e
pazients da las valladas grischunas dal sid possian vegnir tractads a
Mendrisio.
Igl è fitg impurtant per la psichiatria che las pazientas ed ils
pazients possian communitgar en lur lingua materna.Tgi ch'è creschì,
discurra talian e viva en ina regiun taliana dal chantun Grischun po sa
laschar enviar en cas da basegn en la "Clinica psichiatrica cantonale
del Ticino" (CPC). La collocaziun ha da succeder tras la persuna
medicinala dal servetsch da psichiatria sociala da la clinica Beverin
ch'è cumpetenta per il Grischun dal sid; ella vala il medem mument sco
garanzia per ils custs tras il chantun Grischun.
Per las pazientas ed ils pazients grischuns valan las medemas taxas
dal di sco per quels ch'èn domiciliads en il Tessin. Il chantun Grischun
s'oblighescha ultra da quai da pajar a la CPC per mintga di la medema
taxa dal di che las cassas da malsauns pajessan er per abitants dal
chantun Tessin. Cun questa soluziun favuraivla per il chantun Grischun
vegnan pajads ils custs da gestiun nets senza resguardar ils custs
d'investiziun. Da la cunvegna da psichiatria resultan per il chantun
Grischun custs ulteriurs en l'autezza da probablamain ca. 140'000 francs
l'onn. En vista al provediment psichiatric meglierà da la populaziun da
lingua taliana dal Grischun è quai dentant absolutamain giustifitgabel.
Cun la resalva d'in credit supplementar necessari dal cussegl grond
entra la cunvegna en vigur retroactiva sin l'entschatta 1999.
Tschintg manaders regiunals per il servetsch forestal grischun
Suenter ch'il Grischun è vegnì dividì a la fin 1998 en tschintg
regiuns forestalas, ha la regenza numnà ils sequents tschintg manaders
regiunals en funcziun a partir dal mars 1999:
-
Regiun Partenz Gion Caprez, Tavau
- Vallada dal Rain da Cuira Reto Hefti, Flem
- Surselva Arthur Sandri, Glion
- Grischun central - Mesolcina Christian Barandun, Bravuogn
- Engiadina - Valladas dal sid Markus Stadler, Zernez
Fin la mesadad 1999 vegn l'inspecturat forestal a reglar cun ils
manaders regiunals las structuras organisatorias e las cumpetenzas
novas. Il servetsch forestal grischun duai ademplir las differentas
pretaisas al guaud a moda pli effizienta, pli manaivla al client e pli
flexibla. Tras la creaziun da tschintg centers da cumpetenza cun
mintgamai in responsabel per ina regiun sper'ins da pudair cuntanscher
differentas meglieraziuns. Ins duai oravant tut intensivar il contact
cun las vischnancas ed in'eventuala spezialisaziun professiunala dals
singuls collavuaturs.
Seminari inferiur introducescha in segiurn per emprender la lingua
La lescha da scola revedida prevesa che tut las scolaras e tut ils
scolars dal Grischun han d'emprender a partir da la quarta classa ina
segunda lingua. Questa novaziun vegn introducida successivamain a partir
da l'onn da scola 1999/2000 e duai esser installada en l'entir chantun
fin l'onn da scola 2004/2005. Las preparativas che vegnan realisadas
actualmain cumpiglian er la scolaziun dals magisters. Da nov vegn
introducì suenter la terza classa dal seminari inferiur in segiurn per
emprender la lingua per las seminaristas ed ils seminarists da la
partiziun tudestga e rumantscha ch'absolvan la scolaziun tenor la
reglamentaziun veglia. Il segiurn po vegnir fatg en las valladas
talianas dal Grischun, en il Tessin u en Italia e cumpiglia quatter
emnas coerentas en il temp tranter las davosas duas emnas da scola e las
vacanzas da stad. Durant il segiurn na duain ins betg frequentar scolas,
mabain tgirar il contact direct cun la populaziun en il rom da
differentas activitads. Il chantun paja ina contribuziun da 150 francs
per persuna vid las spesas da viadi.
Gea tar la nova ordinaziun federala davart lavurs da construcziun
Visavi l'uffizi federal per assicuranzas socialas prenda la regenza
posiziun tar il sboz per ina nova ordinaziun davart la segirezza e la
protecziun da la sanadad da las lavurantas e dals lavurants tar lavurs
da construcziun (ordinaziun davart lavurs da construcziun). Cun il nov
decret federal vegnan adattadas las mesiras da segirezza necessarias al
stadi actual da la tecnica ed a las relaziuns dadas sin ils plazzals da
construcziun. En quest senn approva la regenza da princip il project.
Ella deplorescha dentant ch'ins n'ha betg anc integrà en il sboz las
disposiziuns da l'ordinaziun davart la prevenziun d'accidents tar la
construcziun da foss e chavas sco er tar lavurs sumegliantas.
Contribuziuns culturalas
I vegnan concedidas contribuziuns culturalas en l'import total da
37'000 francs a la societad "Giuventetgna e musica" per la festa da
musica dal 1999 cun il medem num sco er a la Musica Giuventüna Rom vid
ils custs per instruments novs.
Da las vischnancas
I vegnan approvads il plan directiv regiunal da la Val Müstair en
vista al territori da skis Minschuns (cun resalvas e directivas), las
revisiuns parzialas da las planisaziuns localas da Grono, Laax,
Puntraschigna e Samignun sco er las midadas da las constituziuns
communalas da Furna e Tschappina. Per differents projects da
construcziun da vias en il chantun vegnan deliberads credits en
l'autezza totala da 4.7 milliuns francs.
Fatgs da persunal
Sin la fin da favrer 1999 vegnan pensiunads
- Bernadette Schmid, Cuira, magistra al lavuratori d'emprendissadi
per cusunzas a la scola grischuna da dunnas
- Egidio Andreoletti, Surava, vier tar l'uffizi da construcziun
bassa dal district da Tavau
- Pius Heini, Panaduz, manader da secziun tar l'uffizi per la
protecziun da l'ambient
- Simon Henny, Zizers, collavuratur giuridic tar l'uffizi da
construcziun bassa, e
- Christian Saxer, Sevgein, vier tar l'uffizi da construcziun bassa
dal district da Glion.
La regenza als engrazia cordialmain per lur servetschs en favur dal
chantun.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun