La regenza ha deliberà las novas prescripziuns da chatscha. Schebain che la chatscha grischuna da patenta ha cuntanschì in aut nivel, èsi da sviluppar vinavant la planisaziun da chatscha. En la chatscha sin tschiervs vegni mess accents en la realisaziun qualitativa dals plans da reducziun. En la chatsch'auta vegn introducida ina chatscha da tgira sin chavriels, sco ch'ella è sa cumprovada per ils chamutschs gia dapi diesch onns.
En lur temp liber gidan ils chatschader grischuns fermamain a mantegnair l'equiliber tranter la selvaschina ed il spazi da viver. La finamira e l'incumbensa da la chatscha èn numnadamain quellas da mantegnair effectivs da selvaschina sauns, adattads a las relaziuns localas e structurads a moda natirala. Surpopulaziuns faschessan memia fitg diever dal spazi da viver tradiziunal. Ina surpopulaziun da la selvaschina femminila e giuvna chaschuna grondas scossas da selvaschina cun in grond dumber da selvaschina disgraziada e cun donns excessivs da selvaschina. La planisaziun da chatscha è ina garanzia per in diever persistent da questa resursa natirala.

Il plan da reducziun per ils tschiervs - da la quantitad a la qualitad
L'effectiv dals tschiervs da l'entir chantun ha demussà ils davos onns enconuschentamain ina tendenza augmentanta. La taxaziun posteriura da questa primavaira ha purtà ad in resultat sur la media cun 8'266 tschiervs dumbrads. Sin fundament da las datas existentas ston ins partir d'in effectiv da primavaira da var 12'600 chaus. Uschia vegn confermada la correctura ch'è vegnida fatga l'onn passà pertutgant la grondezza da l'effectiv. In motiv impurtant per l'augment regiunal da l'effectiv da tschiervs dapi l'onn 1992 è quel, ch'ils davos onns ils plans da reducziun èn bain vegnids ademplids en tschertas regiuns pertutgant la quantitad, ma ch'igl è vegni fatg pauca chatscha sin la part femminila da la populaziun. Da l'autra vart datti dentant er singulas regiuns cun blers tschiervs, en las qualas l'effectiv da tschiervs è sa reducì durant ils davos onns, schebain che la chatscha vuleva cuntanscher sulettamain ina stabilisaziun da l'effectiv.
Il motiv per quests svilups betg intenziunads è quel, ch'ins ha fin uss mesirà l'adempliment dals plans da reducziun sulettamain pertutgant la quantitad, quai vul dir ch'ins ha examinà sulettamain, sch'il dumber total è vegni cuntanschì. Ins ha dà memia pauca attenziun al fatg, che la cumposiziun dal butin da tschiervs tenor las schlattainas influenzescha l'intensitad da l'intervenziun bler pli fitg ch'il dumber da reducziun sco tal. Sch'il butin sa cumpona per exempel da trais quarts animals masculins, alur ha quai ina influenza bler pli pitschna sin la reproductivitad da l'effectiv ch'en il cas cuntrari. Per giuditgar, sch'il plan da reducziun vegn ademplì en ina regiun u betg e sche la planisaziun da chatscha po cuntanscher las finamiras fixadas, na ston vegnir integrads en il futur betg mo ils criteris quantitativs, mabain er ils criteris qualitativs. Perquai datti quest onn novaziuns tar la planisaziun da chatscha da tschiervs. Sco fin uss vegn fixà in dumber da tschiervs ch'è da reducir per scadina regiun da tschiervs. Il dumber total previs en il plan da reducziun da 4'270 tschiervs ch'èn da reducir è dentant da resguardar sco valur directiva e vala en il cas ch'il butin ha ina cumposiziun equilibrada pertutgant las schlattainas. Per la chatscha qualitativamain gista da las populaziuns da tschiervs è uss decisiva la part dals animals feminils vi da l'entira reducziun. Il plan da reducziun en ina regiun vegn ademplì, sch'il dumber d'animals feminils sajettà importa almain la mesadad dal plan da reducziun prescrit. La midada d'ina planisaziun da reducziun sulettamain quantitativa ad ina reducziun qualitativa signifitga ina raffinaziun da la planisaziun da reducziun. En connex cun la chatscha sin tschiervs vegn enconuschentamain cumplettada la chatsch'auta grischuna tras las chatschas d'atun regiunalas. Cun la chatsch'auta en settember èsi pussaivel d'ademplir ina part impurtanta dal plan da reducziun e quai en emprima lingia pertutgant la quantitad. Suenter la chatsch'auta èsi da reponderar la situaziun per registrar ils deficits correspundents areguard ils plans da reducziun. Ils plans da reducziun per la chatscha d'atun vegnan fixads uschia ch'ils animals feminils che mancan anc per ademplir il plan vegnan probablamain sajettads.

La chatscha da tgira sin chavriels
Il butin da chavriels ha gì l'atun passà in resultat bler pli pitschen cun 2'676 animals sajettads che l'onn da chatscha precedent 1998 cun 5'061 animals. Il plan da reducziun da l'onn 1999 è stà in bun spievel da las midadas da l'effectiv ch'han gì lieu pervia da l'enviern dal tschientaner 1998/99. Tras questas midadas è il conept per ils chavriels sa cumprovà per l'emprima giada. Perquai ch'ins na po betg dumbrar ils chavriels e perquai che l'effectiv da chavriels è plinavant suttamess a fluctuaziuns considerablas, pari gist d'accordar la reducziun dals chavriels da princip cun il butin da bucs durant la chatsch'auta.
Sco midada envers ils onns avant ha lieu novamain ina chatscha da tgira sin chavriels enstagl da sajettar ina segunda chavrola durant la chatsch'auta. Questa chatscha da tgira sin chavriels po esser ina chavriola flaivla u in buc flaivel tenor ils criteris fixads en las prescripziuns da chatscha (

Novs asils da selvaschina
Plinavant ha la regenza fixà dus novs asils da selvaschina. D'ina vart pertutga quai la nova zona centrala dal parc naziunal svizzer tar ils Lais da Macun che vegn messa en vigur il 1. d'avust 2000. Quest territori vegn serrà a partir da quest onn per tutta chatscha e sin el na dastgan ins betg metter pass en montura da chatscha. En il territori Chasellas a San Murezzan è vegnì zavrà da nov in asil nua ch'ins na po betg pli ir a chatsch'auta.

Gremi: regenza
Funtauna: rg inspecturat da chatscha e pestga dal Grischun