Navigation

Inhaltsbereich

  • Erste Mitteilung
  • Neuen Beitrag einfügen
La regenza grischuna è da princip persuenter che tut ils purtaders dal traffic cuvrian ils custs en il senn dal princip dal chaschunader. Perquai ch'ella na chatta betg in giudicament general refusa ella l'artitgel constituziunal nov proponì da la confederaziun en la furma preschentada.
Oz na cuntegnan ils pretschs da las prestaziuns dal traffic che vegnan pretendids sin il martgà betg tut ils custs che la singula prestaziun chaschuna. Bain èn cuvrids en il fratemp ils custs da via dal traffic pesant (per la construcziun, il manaschi ed il mantegniment da las infrastructuras) ed ils custs externs per l'ambient ed ils accidents (uschenumnads "custs externs") vegnan mess a quint davent da l'entschatta da l'onn 2001 cun la taxa sin il traffic da camiuns pesants dependenta da la prestaziun (TTCP). Tar ulteriurs purtaders dal traffic (oravant tut las viasfier, ils autos da persunas, il traffic aviatic) èn dentant fin uss cuvrids ni ils custs interns ni ils custs externs da l'ambient e da la sanadad. Cun il sboz proponi per in nov artitgel constituziunal duai vegnir fixà il princip da l'autenticitad dals custs per tut ils purtaders dal traffic. Ils purtaders da viafier, via, aria ed aua sco er ils conducts da bischens duain cuvrir en il senn dal princip dal chaschunader tut ils custs chaschunads dad els. La confederaziun na duai betg obtegnair cun il nov artitgel constituziunal novas cumpetenzas per incassar taxas. Las corporaziuns communalas cumpetentas obtegnan dentant ina incumbensa legislativa e d'agir en direcziun da la "autenticitad dals custs". Il sboz prevesa plinavant che la confederaziun ed ils chantuns desegnian las excepziuns dal princip dal chaschunader e cumprovian las prestaziuns d'economia collectiva ch'èn da cumpensar separadamain. Damai ch'ils custs ch'èn d'engrevgiar èn fixads be parzialmain e che l'economia e la populaziun ston anc sa disar vi da questa novaziun duai l'autenticitad dals custs vegnir introducida tenor l'artitgel constituziunal proponì pass per pass per tut ils purtaders dal traffic.
Da princip è la regenza grischuna bain persuenter d'exequir pli fitg il princip dal chaschunader (betg mo per il sectur dal traffic) perquai che quel gida ad impunder ils meds publics a moda raziunala e tenor il basegn. Tgi che dovra prestaziuns spezialas u chaschuna custs duai purtar quels tant sco pussaivel sez. Il princip dal chaschunader na po dentant betg valair sco sulet criteri per l'agir statal. Plitost è mintga singul cas d'examinar (spezialmain concernent l'autenticitad da las datas davart ils custs ed il niz, l'effect directiv da la taxa incassada, la repartiziun regiunala, la raschunaivladad per ils purtaders dals custs e la raziunalitad administrativa da la realisaziun). Sch'il princip dal chaschunader duai vegnir realisà stoi dar in giudicament general cumplessiv en il cas concret. Ina vista cumplessiva è urgentamain necessaria. En la soluziun proponida da la confederaziun vegn gist quest factur a la curta. L'artitgel constituziunal proponì cumpiglia mancanzas uschè gravantas ch'el sto vegnir refusà da la regenza en la furma preschentada.

Da princip per la nova lescha da transplantaziun

Ils davos 30 onns è la transplantaziun d'organs, da tessids e cellas er daventada en Svizra ina metoda da tractament che vegn pratitgada cun success. Numerus umans engrazian ad ella lur vita u almain ina meglra qualitad da viver. Sin il sectur da la medischina da transplantaziun dispona la Svizra d'ina infrastructura fitg buna. L'onn 1998 han ils sis centers svizzers da transplantaziun a Basilea, Berna, Genevra, Losanna, S. Gagl e Turitg fatg 421 transplantaziuns. Las premissas giuridicas per dar, prender or e transplantar organs, tessids e cellas n'èn betg regladas en Svizra a moda unifitgada en ina lescha. 1999 è vegnida creada la basa constituziunala per che la confederaziun possia reglar a moda cumplessiva quest sectur. Il sboz per ina nova lescha da transplantaziun è uss avant maun.
La regenza grischuna considerescha il sboz sco basa utila per reglar sin stgalim naziunal ils problems che sa dattan en connex cun las transplantaziuns. En vista a la segirtad giuridica ed a la confidenza da la populaziun en la medischina da transplantaziun beneventa ella ina regulaziun legala cumplessiva sin stgalim federal da quest sectur sensibel medicinal, legal ed etic. Concernent singulas disposiziuns vegnan dentant er fatgas tschertas resalvas.
Projects da votaziun dals 21 da matg 2000
Dumengia, ils 21 da matg 2000 èsi da votar davart in project federal e chantunal. Sin stgalim federal sa tracti dals contracts bilaterals cun la UE, sin stgalim chantunal da la lescha davart ils automats da gieu ed ils manaschis da gieus.

Contribuziuns culturalas

A las sequentas instituziuns resp. per ils sequents projects vegnan conderschidas contribuziuns culturalas en l'import total da 116'000 francs:
- orchester grischun da chombra (OGC) per l'activitad da concerts l'onn 2000, e
- Dieter Menz per il project "Gegenstrom/Contrecourant", che ha lieu dals 27 d'avrigl fin ils 27 da matg 2000 a Chareton-le-Pont (Paris).

Construcziun da vias

Per differents projects da construcziun da vias vegnan dads liber credits d'in import total da var 4.4 milliuns francs (lavurs da miradur e da cuvrida per il sviament da Claustra Büel-Selfranga e per lavurs da cuvrida entaifer il vitg da Müstair).

Fatgs da persunal

Cristina Maranta, naschida 1963, da Poschiavo, domiciliada a Cuira, daventa a partir da l'entschatta da fanadur 2000 scheffa dal gimnasi superiur da la scola chantunala grischuna.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun
Neuer Artikel