La fin da november è ì dr. Alexander Dönz meritaivlamain en pensiun. Durant trais decennis ha el preparà ed endrizzà l'agricultura da muntogna sco schef da l'uffizi d'agricultura, e quai cun in vast orizont e per part cun ideas visiunaras per las grondas midadas da la politica agrara che sa mussavan.
Suenter la terminaziun dals studis ha lavurà Alexander Dönz sco secretari tar l'uniun purila grischuna. Per pudair sclerir insaquantas dumondas da l'agricultura da muntogna ha Alexander Dönz scrit dasper si'activitad professiunala la dissertaziun davart "Die Veränderung in der Berglandwirtschaft, eine agrarsoziologisch-betriebswirtschaftliche Untersuchung am Beispiel des Vorderprättigaus". Il mars 1971 ha la regenza elegì el sco schef da la partiziun agricultura e dal post central per la cussegliaziun da manaschis purils, l'uffizi d'agricultura dad oz.
Al cumenzament dal temp d'uffizi d'Alexander Tönz è stada la mira proclamada da la politica agrara da mantegnair in uschè grond dumber sco ma pussaivel da manaschis agriculs. Durant ch'il dumber dals manaschis agriculs èn sa sminuids tranter ils onns 1980 e 1985 sin plaun naziunal per quatter pertschient ha il chantun Grischun registrà en la medema perioda ina reducziun da dudesch pertschient u da 728 manaschis agriculs. En cumparegliaziun cun ils ulteriurs chantuns muntagnards cuntanscheva l'agricultura grischuna da quel temp ils pli auts pretschs per il muvel dentant las pli bassas entradas. Alexander Dönz ha percurschì che la "filosofia da la massa" cuntrastava cun las bleras autras finamiras da l'agricultura sco per exempel la stabilitad da la producziun e da la segirtad dal gudogn. Cun metodas per part vaira nunconvenziunalas ha Alexander Dönz empruvà d'instradar per il futur la nova politica agrara.
El ha percurschì ad uras che l'agricultura da bio survegnia pli e pli grond'impurtanza. En il chantun Grischun èn vegnids pajads perquai gia fitg baud subsidis da transfurmaziun da bio. Ultra da quai è vegnì promovì e sustegnì ad uras l'allevament da vatgas-mamma e l'import direct da taurs da las razzas d'engrasch. Las ideas nunconvenziunalas èn savens er vegnidas realisadas cun metodas nunconvenziunalas, quai che ha provocà critica tscha e là. Da menziunar èn qua las parts dal deficit tar las chascharias, la renconuschientscha dals manaschis da bab e figl e l'obligaziun da metter las chauras sut chavrer. Per ideas novas ed innovativas aveva Alexander Dönz adina ureglias aviartas. El ha sustegnì las producziuns da nischa sco la cultivaziun dal chardun blau, l'elavuraziun dal latg chaura u l'allevament da chauras. Betg tut las ideas èn reussidas u han pudì vegnir realisadas cun success. Ma cun la finamira constanta avant ils egls da s'engaschar per l'agricultura grischuna ed uschia per las famiglias da purs ha Alexander Dönz muventà insaquantas chaussas en il Grischun.
La situaziun actuala en l'agricultura grischuna illustrescha a moda impressiunanta ils merits d'Alexander Dönz. En blers reguards fa l'agricultura en il chantun Grischun en cumparegliaziun cun quella en l'ulteriura Svizra ina buna figura. Circa 40 pertschient da tut ils manaschis purils grischuns vegnan manads tenor las directivas da bio. En l'ulteriura Svizra èsi sulettamain diesch pertschient. L'entrada media dals manaschis da muntogna en il Grischun è marcantamain sur la media svizra. En il sectur da l'allevament da muvel ch'è adina stà a cor ad Alexander Dönz han ins pudì realisar plazzas da fiera regiunalas sco er, cun sustegn decisiv dal chantun, il center da vendita da muvel a Cazas. Alexander Dönz ha promovì tenor pussaivladad il mantegniment dals manaschis d'elavuraziun da latg e da charn regiunals en il Grischun.
Ulteriurs puncts culminants da l'activitad d'Alexander Dönz èn stadas las duas exposiziuns agraras AGRA 88 e la AGRA 2000 a Cuira, nua ch'el ha funcziunà sco president dal comité d'organisaziun e nua ch'el ha prestà lavur exemplaria. Entras l'orientaziun da questas grondas occurrenzas, cunzunt quella da l'onn 2000, han ins er pudì cuntanscher la populaziun betg agricula.
Durant ils 30 onns d'activitad professiunala d'Alexander Dönz èn ils pensums da l'agricultura sa midads cuntinuadamain entras la nov'orientaziun da la politica agrara. Oz stattan ils temas centrals da l'uffizi d'agricultura en connex cun ils pajaments directs e cun l'ecologia. En consequenza da la liberalisaziun en l'agricultura è l'allevament da muvel vegnì privatisà per gronda part e vegnì delegà a las corporaziuns. Tar las associaziuns d'assicuranza da muvel è succedida ina desista totala dal stadi. Alexander Dönz abanduna in uffizi che ha furnì cun in spiert innovativ fitg grondas prestaziuns per l'agricultura grischuna.
Jau engraziel cordialmain er en num da la regenza ad Alexander Dönz per ses engaschament extraordinari. Ils megliers giavischs accumpognian el en la terza part da la vita ed jau sper ch'el passentia dapli temp cun ses biadis.

Klaus Huber, cusseglier guvernativ

Gremi: departament da l'intern e da l'economia publica
Funtauna: rg departament da l'intern e da l'economia publica