La quota minimala dals supplements per uffants vala a partir dal 1.
da schaner 1997. Per il 1. da schaner 2003 vul dauzar la regenza
grischuna la quota minimala per 25 francs per mais.
Oz importa il supplement d'uffants per mais ed uffant fin a 16 onns
150 francs, per giuvenils a partir da 16 onns vala ina quota minimala da
175 francs. En il rom da la revisiun totala da las disposiziuns
executivas tar la lescha davart ils supplements da famiglia vul dauzar
la regenza grischuna las quotas minimalas per 25 francs sin 175 resp.
200 francs. Las novas disposiziuns executivas van en vigur il 1. da
schaner 2003. La regenza prepara ultra da quai ina revisiun totala da la
lescha chantunala davart ils supplements da famiglia.
Consultaziun a la confederaziun - revisiun parziala da l'ordinaziun
davart la posta
La posta porscha oz pretschs spezials cunzunt a la pressa locala e
regiunala. Tut segund en tge dimensiun che las publicaziuns vegnan
spedidas da la posta datti supplementarmain uschenumnadas premias da
fidaivladad. La finamira da la revisiun parziala da l'ordinaziun davart
la posta è uss la promoziun sistematica da la pressa regiunala e locala.
Ils titels cun in'ediziun pli gronda che 300'000 exemplars na duain
pretender nagins avantatgs. Cun questa mesira vul la confederaziun
spargnar annualmain 20 dals 100 milliuns francs ch'ella paja oz tenor
il princip da repartiziun eguala per la promoziun da la pressa.
L'ordinaziun revedida davart la posta duai ir en vigur il 1. da schaner
2003.
La regenza grischuna ha accentuà en sia consultaziun concernent la
revisiun da l'ordinaziun davart la posta per mauns dal Departament
federal per ambient, traffic, energia e communicaziun (DATEC) cunzunt
trais aspects:
- Promoziun da la pressa regiunala e locala
A gasettas e revistas cun pli pauc che 30'000 abunentas ed abunents
duai vegnir concedida la premia da fidaivladad, e quai independentamain
da la cumpart da l'ediziun che vegn surdada a la posta per la spediziun.
Tras quai duai la revisiun vegnir accentuada anc pli ferm en la
direcziun da la promoziun da la pressa regiunala e locala.
- Sustegn per ils chantuns da muntogna
En las regiuns da muntogna na po la distribuziun marveglia betg succeder
tras la posta per l'entir territori. Savens surpiglian perquai persunas
privatas la distribuziun marveglia. Per tegnair quint a questa realitad
duain er profitar gasettas e revistas cun dapli che 30'000 abunentas ed
abunents da las reducziuns, uschenavant ch'ina gronda part da l'ediziun
vegn distribuida en il territori da muntogna.
- Promoziun da la pressa rumantscha
A gasettas e revistas rumantschas che cumparan almain ina giada l'emna
cun in'ediziun da varga 1'000 exemplars duai vegnir concedida ina favur
supplementara. La situaziun precara da la lingua rumantscha è
enconuschenta e renconuschida suffizientamain, medemamain er la
necessitad da las mesiras spezialas da promoziun per la mantegnair. La
confederaziun è obligada tenor la constituziun federala da sustegnair
las mesiras dal chantun Grischun per mantegnair e promover la lingua e
cultura rumantscha. In tractament spezial da las gasettas e revistas
rumantschas è giustifitgà per quest motiv.
175'000 francs per contribuziuns culturalas
La regenza grischuna conceda 175'000 francs sco contribuziuns e
garanzias da deficit per 23 projects culturals da las spartas
"cudeschs", "films", "musica" ed "occurrenzas":
- a l'ediziun dal cudesch "Im Gädemli" da Luzi Jenny tras l'uniun
dals Gualsers;
- a l'ediziun dal cudesch "Gemütliches Wandern in Graubünden" da
Katharina Hess e Paul Emanuel Müller tras la chasa editura da la Terra
Grischuna;
- a l'ediziun dal cudesch "Onna Maria Tumera ni Ils Antenats" da Leo
Tuor tras la chasa editura Octopus;
- a l'ediziun dal cudesch "Vardats e nardats" da Gion Tscharner tras
l'uniun dals Grischs;
- a l'ediziun dal cudesch "Maremonti: Literarische Stimmen - Voci
letterarie - Vuschs litteraras" da la retscha "Scala" da la chasa
editura Bündner Jahrbuch;
- a l'ediziun dal cudesch "Il Palazzo Salis di Bondo" tras Diego
Giovanoli;
- als 12. dis da litteratura rumantscha a Domat (8 fin ils 10 da
november 2002);
- a la realisaziun d'in document "oral history" (film) da l'istorgia
da la scola da Soglio tras Urs Frey;
- als custs supplementars suenter la producziun dal film curt
"Kerosinträume" da Manfred Ferrari;
- a la producziun "Draussen. Vor der Tür - eine Herbergsuche" (titel
da lavur) dal "Verein Freilichtspiele" da Cuira en il november/december
2002;
- a la represchentaziun sut tschiel avert dal toc "Madrisa" dals 24
da fanadur fin ils 3 d'avust 2002 tras la gruppa da teater da Claustra;
- a la represchentaziun sut tschiel avert dal toc "Il pitschen
prinzi " cun persunas impedidas tras la Procap Grischun (uniun grischuna
d'impedids) en il matg/zercladur 2003 a Cazas;
- al 5. simposi internaziunal d'architectura a Puntraschigna dals 12
fin ils 14 da settember 2002;
- al festival internaziunal da musica Tavau 2002 (dals 27 da fanadur
fin ils 10 d'avust);
- als custs per la participaziun dal project intercultural
"moi-toi-musique 2002" da Fortunat Frölich, Trin, al festival da Rabat
dal fanadur 2002;
- ad ulteriuras represchentaziuns da l'oratori intercultural "Leh Ya
Jarè" da Fortunat Frölich, Trin, l'october 2002 a Cuira ed en auters
lieus da la Svizra;
- al concert "The Sacred Mountain Project" dals 10 ed 11 d'avust
2002 sin il Pass dal Bernina ed en la Vuclina a chaschun da l'onn dals
culms;
- als concerts da stad en Tumleastga 2002 ina garanzia da deficit da
maximal 8'500 francs (4);
- als concerts da stad 2002 dal Trio Calamus en il chantun;
- a l'ediziun da la CD "Klarinette im Volkston" (titel da lavur)
tras il Trio Calamus;
- al concert dals "trais baritons grischuns" (Claudio Danuser, Gion
Jäger, Claudio Simonet) dals 13 da zercladur 2002 a Tavau;
- a las occurrenzas culturalas dals 13 da fanadur fin ils 10 d'avust
2002 en il chasté Raetia Ampla a Riom ("Cultura agl casti");
- a las occurrenzas musicalas ed autras da l'uniun "Cultura el Casti
Sagogn" durant l'onn 2002.
Nova ediziun dal cudesch da documents grischun, tom 2
A l'archiv chantunal dal Grischun conceda la regenza grischuna ina
contribuziun da 95'000 francs per publitgar ina segunda ediziun
repassada ed engrondida dal segund tom dal cudesch da documents
grischun. Il tom dus è exaurì. Il tom nov cun sias passa 900 paginas è
per in terz pli voluminus che l'emprima ediziun; el è plinavant vegnì
cumplettà cun numerus texts da documents or d'archivs da l'Italia, da la
Germania e da l'Austria.
Fixà ils destinaturs da la collecta da Rogaziun federala
La collecta da la Rogaziun federala vegn pajada quest onn a trais
instituziuns:
- a l'Agid grischun cunter AIDS - in post da cussegliaziun da
l'uniun "AHG/Agid grischun cunter AIDS" ch'è vegnida fundada l'onn 1987;
- a la Caritas Grischun - ella s'engascha a partir da sia fundaziun
avant 25 onns sco ovra umanitara per umans en misergia;
- a la fundaziun "Gott hilft" a Zizers - L'intent da la fundaziun
"Gott hilft" ch'è vegnida fundada l'onn 1927 èsi da porscher ad uffants
e giuvenils ina scolaziun ed in'educaziun professiunala, qualificada e
cristiana che correspunda a lur basegns. Ella maina per quest intent
scolas-dimora spezialas, chasas da dimora per uffants ed emprendists sco
er famiglias da tgira pedagogicas.
Da las vischnancas e las regiuns
En il territori "Obertor" a Parpan duai vegnir construida ina nova
fermada da l'auto da posta, plinavant in passape sco er in sutpassadi
per peduns e skiunzs. Ils bus duain pudair fermar da la vart da la via
chantunala. Ils peduns ed ils skiunzs duain avair in access segir a la
fermada e duain pudair traversar la via chantunala senza privel. Per
quest project ha la regenza grischuna concedì ina contribuziun da circa
120'000 francs.
Per divers projects da construcziun da vias sin la A13 (La Punt -
Ragaz), sin la via engiadinaisa (Zernez - Ova Sparsa), sin la via da
Tumleastga (en il vitg da Seglias) e sin la via dal Schin (en il vitg da
Mut) ha la regenza grischuna concedì a chaschun da l'ultima sesida ina
contribuziun da circa 6.8 milliuns francs.
Chanzlia chantunala grischuna
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala grischuna