L'analisa da las submissiuns succedidas l'onn 2002 en il chantun
Grischun mussa ch'ina gronda maioritad da las acquisiziuns publicas èn
vegnidas surdadas ad interpresas grischunas. En tut èn vegnidas
registradas statisticamain 4497 incaricas cun in volumen da 507 milliuns
francs. Da quellas èn idas 3763 incaricas d'ina valur totala da 374
milliuns francs ad interpresas grischunas.
Il departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun
fa dapi quatter onns statistica per las acquisiziuns publicas. Quella
dat ina invista en tge dimensiun che las reglas da submissiun vertentas
vegnan duvradas sin plaun communal e chantunal. Uschia vegnan
registradas incaricas da construcziun, furniziuns e prestaziuns da
servetsch che vegnan surdadas tenor la cunvegna da GATT/OMC davart las
acquisiziuns publicas. Per regla sa tracti latiers da projects
d'acquisiziun pli gronds, tar ils quals pon offerir interpresas da tut
ils pajais che han suttascrit la cunvegna da GATT/OMC. Latiers tutgan
ils commembers da la UE, ils Stadis Unids, il Giapun ed auters. Ultra da
quai vegnan registradas er incaricas dal chantun, da las vischnancas e
d'auters incumbensaders ch'èn suttamess a las acquisiziuns publicas e
che surdattan lur incaricas tenor la lescha chantunala da submissiun.
In volumen d'incaricas da GATT/OMC da 223 milliuns francs
L'onn 2002 èn vegnidas surdadas 141 incaricas d'ina valur totala da
223 milliuns francs tenor la cunvegna da GATT/OMC. Mesirà cun il dumber
d'incaricas surdadas importa la part d'interpresas grischunas 73
pertschient. En connex cun l'installaziun da la nova lingia da pignas en
il stabiliment per arder immundizias da Trimmis (CVARG) èn trais
bistgettas pli grondas cun ina valur totala da 58 milliuns francs
vegnidas surdadas ordaifer il chantun ad interpresas generalas
spezialisadas. Senza questas lavurs tecnicamanin pli cumplexas importa
la part dals offerents grischuns tar quel project, mesirà vi dal volumen
d'incarica total, 78 pertschient, tar las incaricas da construcziun
schizunt 98 pertschient.
95 pertschient dal volumen da construcziun van ad offerents
grischuns
Er l'evaluaziun da la statistica per las surdadas tenor il dretg
chantunal da submissiun mussa, sco gia l'onn precedent, che offerents
entaifer il chantun èn vegnids resguardads tar la pli gronda part da las
acquisiziuns. L'onn 2002 han, da totalmain 4356 surdadas registradas,
survegnì l'agiudicaziun 3660 offerents cun domicil en il Grischun (84
pertschient). Cumpareglià cun il volumen d'incaricas da totalmain 284
milliuns francs importa la quota da las firmas grischunas per tut ils
geners d'incaricas 86 pertschient.
Sco che la pratica da surdada da fin uss ha mussà, ademplescha la
protecziun natirala che la distanza garantescha pervi da la situaziun
geografica dal chantun Grischun, malgrà l'avertura dal martgà, ina rolla
en favur da la mastergnanza indigena che n'è betg da sutvalitar. Sch'ins
considerescha las incaricas da construcziun surdadas en il rom d'ina
procedura averta, alura èn ids 138 milliuns da 146 milliuns francs (95
pertschient) da las summas d'incaricas ad interpresas dal Grischun.
Betg duvrà tut la libertad d'acziun legala
Aifer tschertas valurs d'incarica pon las incaricas vegnir surdadas
per procedura directa u per procedura d'invit. Las evaluaziuns
statisticas 2002 han mussà - sco gia quellas da l'onn 2001 - che las
instanzas da surdada na fan savens betg cumplettamain diever da lur
libertad d'agir concedida da la lescha e ch'ellas elegian libramain ina
procedura superiura u envidan offerents extrachantunals.
Surprendent è il fatg, che tant tar las incaricas da construcziun
sco er tar quellas da prestaziuns da servetsch ch'èn stadas publitgadas
en il fegl uffizial dal chantun per la libra concurrenza en ina
procedura averta, è la quota da retschaviders da l'agiudicaziun pli auta
ch'en la procedura directa, nua che l'incumbensader po fixar sez il
circul dals offerents.
Gremi: departament da construcziun, traffic e selvicultura
Funtauna: rg departament da construcziun, traffic e selvicultura