La confederaziun, ils chantuns e las federaziuns da turissem finanzieschan uss communablamain la statistica d'alloschament (dumbers da chombras e da letgs, arrivs, pernottaziuns, durada da las dimoras, derivanza dals giasts). Quella vegn puspè introducida cun l'onn 2005. Il chantun Grischun sa participescha cun ina summa unica da var 18'000 francs vi dals custs da svilup da totalmain 400'000 francs. Per il chantun resultan ultra da quai annualmain a partir da l'onn 2005 custs periodics, e quai en l'autezza da var 87'000 francs fin l'onn 2007 e da var 75'000 francs l'onn 2008. La nova statistica preschenta - cun excepziun da las abitaziuns da vacanzas - hotels, campadis, albierts per la giuventetgna ed alloschis per gruppas.

La statistica d'alloschament serva a l'economia turistica sco instrument impurtant da planisaziun e da controlla. L'uffizi federal da statistica (UST) l'ha messa a disposiziun durant passa 30 onns gratuitamain als chantuns. Pervi da reducziuns dal preventiv aveva il UST concludì l'onn 2003 da desister en il futur da quest servetsch.

Il veterinari chantunal ed il chemicist chantunal sa mettan ensemen
L'uffizi da veterinari ed il laboratori chantunal e la controlla da victualias fusiuneschan. La regenza ha concludì da subordinar la direcziun dal nov uffizi al departament da l'intern e da l'economia publica.

Sco manader dal nov uffizi ha la regenza elegì il veterinari chantunal Kaspar Jörger. Ses substitut daventa il chemicist chantunal Otmar Deflorin. La direcziun da l'uffizi vegn a far l'organisaziun detagliada dal nov post da servetsch e fixar ses num fin l'atun 2004.

Il nov uffizi vegn a cumenzar sia activitad operativa il cumenzament da l'onn 2005. Sinergias supplementaras vul il nov post da servetsch er nizzegiar tras ils ulteriurs servetschs da controlla, il "servetsch d'inspecziun e cussegliaziun per l'economia da latg" ed il "servetsch da controlla agricula dal Grischun".

L'uffizi da veterinari ed il laboratori chantunal e la controlla da victualias èn gia oz da chasa en il medem edifizi. La reorganisaziun dals dus uffizis èn il resultat da la "examinaziun da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun" dal zercladur 2003.

Il medi da scola duai mo pli esser medi d'uffants u medi da chasa
Las controllas da seria dal medi da scola, che han lieu trais giadas durant il temp da scola obligatori ed ina giada durant la scola professiunala u la scola media, pudessan prest esser passadas. Da nov duain las controllas dals uffants e giuvenils - sco per exempel la controlla dal stadi da vaccinaziun - vegnir fatgas dals medis da chasa u dals medis d'uffants, e quai mintgamai ina giada al cumenzament ed a la fin dal temp da scola.

Las controllas da seria en lur furma actuala fruntan pli e pli sin resistenza tar ils geniturs dals uffants e giuvenils. Ed er ils medis resentan ina tscherta malcuntentientscha da far la controlla corporala da las scolaras e dals scolars senza l'incumbensa expressiva dals geniturs. En il futur stattan ils medis da scola da fin uss a disposiziun a las scolas en spezial per funcziuns da controlla e da cussegliaziun en il sectur da l'infurmaziun da scolaras e scolars, da geniturs e da persunas d'instrucziun sco er per projects da l'educaziun da sanadad e da la prevenziun.

La regenza ha tramess en la consultaziun il sboz per ina revisiun totala da la "ordinaziun davart il servetsch medicinal da scola". Il termin va fin la mesadad da zercladur 2004.

"Refurma da la viafier 2": nagins sigls d'allegria malgrà il consentiment
Cun la "refurma da la viafier 2" va il process per refurmar il sistem da viafier svizzer en la terza runda: L'etappa actuala da la refurma vul cunzunt organisar meglier ed a moda pli simpla il sectur da l'infrastructura. La regenza grischuna sustegna en sia consultaziun al departament federal per ambient, traffic, energia e communicaziun las finamiras principalas da la "refurma da la viafier 2", tranter auter la realisaziun e l'armonisaziun da la finanziaziun da l'infrastructura ed il tractament egual da las interpresas da transport.

Questa etappa da la refurma vegn però tard e na va betg lunsch avunda. Ina "refurma da la viafier 3" s'impona perquai bunamain. Quella sto alura tractar las dumondas strategicas ch'èn anc avertas areguard las perspectivas a lunga vista, la finanziaziun, la qualitad da tut il sistem dal traffic public e la Svizra sco cuntrada da viafier.

Las dumondas actualmain las pli urgentas ord vista grischuna vegnan respundidas da la "refurma da la viafier 2" per part mo insuffizientamain: ils criteris da la finanziaziun da l'infrastructura en spezial per la lingia da Cuira ad Arosa, la problematica da la cassa da pensiun e l'egualitad da las viafiers federalas e da la viafier retica pertutgant la finanziaziun dal material rullant.

"Refurma da la taglia sin interpresas II": la chargia portan ils chantuns e las vischnancas
Cun la "refurma da la taglia sin interpresas II" vul la confederaziun reducir l'imposiziun economica dubla da societad anonima ed acziunari e realisar differentas meglieraziuns per las interpresas. La regenza grischuna sustegna da princip questas novaziuns.

En sia consultaziun a l'administraziun federala da taglia pretenda la regenza dentant da curreger il project en dus puncts fundamentals. D'ina vart na pon las perditas da taglia dad 800 milliuns francs en tut la Svizra, las qualas tutgassan ils chantuns e las vischnancas, betg vegnir acceptadas senza cumpensaziun. Da l'autra vart ston las novaziuns vegnir concepidas uschia, ch'ellas pon vegnir exequidas cun pitschens custs supplementars da vart dals pajataglias e da l'administraziun. Las simplificaziuns dal dretg fiscal che vegnan pretendidas pli e pli, ston vegnir integradas en la legislaziun.

Revisiun da la LAM per la terza: ils pass ils pli urgents èn introducids
La segunda revisiun da la "lescha federala davart l'assicuranza da malsauns (LAM)" ha fatg naufragi il december 2003 en las chombras federalas - il basegn da refurma è restà, spezialmain en il sectur dal svilup dals custs. La regenza grischuna è uss sa fatschentada cun in emprim pachet legislativ che cumpiglia cunzunt midadas en ils secturs da la gulivaziun da ristgas, da la finanziaziun dals ospitals, da las tariffas da tgira, da la libertad da contract, da la reducziun da las premias e da la participaziun als custs tras las persunas assicuradas. Latiers ha ella exprimì - en sia consultaziun a l'uffizi federal da sanitad - differents giavischs per midadas. Cun quest emprim pachet da refurma è dentant cuvrì il basegn d'agir il pli urgent.

Il segund pachet legislativ tar la terza revisiun da la LAM vegn a cuntegnair pli tard problematicas che signifitgeschan midadas radicalas dal sistem.

Da vischnancas e regiuns
- Trin: La regenza ha concedì a la vischnanca in credit d'agid d'investiziun da la confederaziun ed ina contribuziun chantunala da var 55'000 francs per renovar l'ovra electrica da Mulin.
- Val Müstair: En il sectur da pumpiers sco corporaziun da vischnancas s'organiseschan las sis vischnancas da la Val Müstair en il "corp da pumpiers Val Müstair". La regenza ha approvà il statut d'organisaziun. Quel entra en vigur retroactivamain sin il 1. da schaner 2004.
- Vischnanca da Tavau: La regenza ha approvà il reglament da las zonas da protecziun ed ils plans da las zonas da protecziun per las funtaunas d'aua da baiver en ils territoris da Parsenn, Laret, Tobelmühle e la Val dal Flüela. Uschia vegn garantida a lunga vista la qualitad da l'aua da baiver.
- Novs passapes: La regenza ha approvà en tut var 130'000 francs per novs passapes en las vischnancas da Rueun (Sontga Clau), Samedan (San Bastiaun) e Domat (Gassa sutò).
- Serenera moderna: Suraua construescha per las fracziuns da Camuns, Surcasti, Tersnaus ed Uors ina serenera centrala. I sa tracta d'in prototip d'ina uschenumnada serenera dal sistem fitodepurativ. La regenza ha approvà per quest project ina contribuziun chantunala da var 880'000 francs.
- Novs provediments d'aua: Var 180'000 francs survegnan il consorzio acquedotto agricolo "Prudaint" da la vischnanca da Puschlav e la vischnanca da Cauco per la renovaziun e l'engrondiment da lur provediments d'aua.
- Occurrenzas da sport: La 8avla etappa dal tour de Suisse dals 19 da zercladur 2004 maina da Buchs SG tras il chantun Grischun a Bellinzona; il 9avel maraton d'inline Engiadina dals 26 da zercladur 2004 puspè da Malögia a S-chanf. La regenza ha approvà domaduas rutas.
- Reducziun dal tempo: Sin la via da la Calanca, tranter Buseno ed Arvigo tar la surbajegiada da las chavas da crappa Polti, vegn reducida la spertadad maximala a 60 km/h.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Promoziun da la cultura: La filarmonia da chombra dal Grischun survegn quest onn ina contribuziun annuala da var 86'000 francs, tranter auter per in program da flad, per in concert da famiglias ed in concert da bumaun, per in ciclus d'enviern cun differentas ovras e per in engaschament choral cun il chor da la catedrala.
- Art en il spazi public: L'uniun "transit.grischun" vul realisar l'onn 2004 en moda artistica la structura rurala da l'Engiadina en il project "transit.engiadina". La regenza ha approvà per quai ina contribuziun chantunala da 30'000 francs. L'onn 2003 aveva l'uniun realisà il project "transit.cuira", l'onn proxim duai vegnir lantschà in project per l'entir chantun.
- Consorzi per aua persa Sot gôt: Il consorzi per aua persa da las vischnancas da Cunter, Riom-Parsonz, Salouf, Savognin e Tinizong-Rona survegn ina contribuziun chantunala da var 690'000 francs per engrondir la serenera.
- Glion: Per il project da dustanza da l'ual da Ruschein ha la regenza approvà ina contribuziun chantunala da var 460'000 francs. Il project cumpiglia tranter auter in nov tumbin sut la via chantunala fin a la sbuccada en il Rain anteriur.

Projects da vias
Per var nov milliuns francs ha la regenza approvà differentas lavurs da construcziun vi da trajects da vias e punts da la rait da vias dal Grischun:
- Pratval en il vitg,
- Tumein-Trin,
- Sumvitg-Cuas,
- Underhof-Versomi,
- Soazza-Pian San Giacomo (Ponte Rivana),
- Bravuogn-Plattas (via istorica da l'Alvra),
- Crap Sés (Tgant Ladrung),
- Trun-Schlans (dustanza da la Val Farbertg),
- sviament da Claustra (indrizs electromecanics),
- A 13, access da Landquart.

chanzlia chantunala dal Grischun

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun