En sia posiziun davart il "fond per il traffic d'aglomeraziun e per las vias naziunalas" (fond d'infrastructura) che vegn planisà da la confederaziun ha la regenza grischuna ina tenuta critica e pretenda correcturas. Cunzunt per quai che reguarda las mesiras accumpagnantas previsas per las regiuns periferas e per ils territoris da muntogna na la para il project betg equilibrà. Per la regenza stattan ils meds finanzials ch'èn previs per mantegnair la substanza e la valur da las infrastructuras existentas en las regiuns periferas ed en ils territoris da muntogna en ina clera sproporziun cun il basegn finanzial. Ina sproporziun gist uschè clera vesa la regenza tranter ils meds ch'èn previs per las regiuns periferas e las expensas ch'èn previsas per schliar ils problems da traffic en las aglomeraziuns. Concretamain pretenda la regenza da la confederaziun da metter las suandantas mesiras singulas en il fond d'urgenza: colliaziun dal center da la citad da Cuira cun il sviament sid, amplificaziun dal Plessurquai tranter il Obertor e la Metzgerbrücke a Cuira, mesiras localas per lung da la via dal Güglia tranter Cuira e Planeiras, punt auta tranter la storta d'Araschgen e la via d'Arosa per colliar il Scanvetg directamain cun il sviament sid da Cuira e cun la A 13. Areguard la viafier vegn dada la prioritad a trajects cun binaris dubels tranter Vaz sut e Trimmis sco er a la punt da la VR tar La Punt. En il catalog da las pretensiuns figureschan er trais projects en l'Engiadin'ota, numnadamain il sviament da Silvaplauna, ina colliaziun segira durant l'enviern tranter Malögia e Segl sco er in traject cun binaris dubels tranter Samedan e Bever.

Il Grischun survegn ina nova lescha davart ils fatgs da veterinari: previsas èn mesiras cunter chauns privlus
La regenza ha prendì enconuschientscha dal sboz per la revisiun totala da la lescha chantunala davart ils fatgs da veterinari e l'ha deliberà per la consultaziun. Cun la nova lescha duain vegnir creadas structuras che dattan a l'uffizi chantunal per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals la pussaivladad d'organisar in servetsch professiunal da veterinari cun veterinaris uffizials engaschads en uffizi principal sco er cun veterinaris engaschads en uffizi accessori incaricads cun incumbensas spezialas. Plinavant vegnan las disposiziuns per manar praticas da veterinari formuladas en moda pli precisa en cumparegliaziun cun la lescha vertenta e las professiuns da la tgira da la sanadad d'animals vegnan definidas en moda pli detagliada. Da nov cuntegna la lescha davart ils fatgs da veterinari er la pussaivladad da suttametter chauns ad in test da cumportament. Quai sco mesira preventiva cunter accidents cun chauns privlus. Sch'i vegnan constatads tratgs extremamain agressivs vi d'in chaun, pon - per lescha - vegnir prendidas mesiras preventivas cunter el. En la nova lescha vegn ultra da quai integrada la legislaziun davart la protecziun dals animals. Las novas disposiziuns davart la dismessa da products secundars animals vegnan plinavant adattadas a la legislaziun federala midada. Ils motivs principals per la revisiun totala èn la nova constituziun chantunala e las numerusas midadas ch'èn vegnidas fatgas en ils relaschs federals dapi l'entrada en vigur da la lescha chantunala davart ils fatgs da veterinari l'onn 1995.

Il center transitori a la Loestrasse a Cuira vegn serrà
La regenza serra il center transitori per requirentas e per requirents d'asil a la Loestrasse 26 a Cuira per la fin da quest onn. Il motiv da la serrada è la situaziun da partenza ch'è sa midada en il sectur d'asil, respectivamain il regress dal dumber da requirentas e da requirents d'asil sco er da persunas admessas provisoriamain dapi l'onn 2000. L'immobiglia a la Loestrasse 26 duai vegnir midada en in edifizi administrativ da l'administraziun chantunala cun 60 plazzas da lavur. L'onn 2000 era la chasa vegnida sanada en moda cumplessiva cun meds federals per 1'340'000 francs. La finanziaziun tras la confederaziun era stada liada a la cundiziun che l'intent da l'edifizi na vegnia betg midà ils proxims 15 onns. Per consequenza è il chantun uss obligà da restituir la contribuziun federala. Pajar enavos sto el 900'000 francs. Latiers vegnan 1,5 milliuns francs supponids per la renovaziun planisada. Perencunter po mo il fatg ch'il chantun creescha 60 plazzas da lavur en in'atgna immobiglia spargnar 318'000 francs tschains ad onn.

La regenza zavra reservats da guaud natiral
Per incarica da la regenza zavra l'uffizi forestal dal Grischun ina rait da reservats da guaud natiral. La finamira principala da reservats da guaud natiral è quella da segirar refugis per quellas plantas e per quellas spezias d'animals ch'èn dependentas essenzialmain da fasas da svilup e da particularitads dal guaud; qualitads ch'èn bain preschentas en il guaud selvadi, dentant strusch en il guaud cultivà. In'ulteriura finamira è la creaziun d'exempels illustrativs per intents da studi. La basa dal project è in conclus da la regenza da l'onn 2000, en il qual èn vegnids approvads il concept general "protecziun da la natira en il guaud" ed il "mussavia per reservats da guaud" da l'uffizi forestal. Per realisar la rait da reservats da guaud natiral sa basa il chantun sin la collavuraziun cun las proprietarias e cun ils proprietaris da guaud. En il barat cun ellas u cun els vegni definì tge surfatschas da guaud che vegnan en dumonda sco reservats. A la proprietaria u al proprietari da guaud statti liber da collavurar libramain u betg. Las proprietarias u ils proprietaris da guaud che mettan a disposiziun guaud survegnan 20 francs per onn e per hectara. Actualmain stattan a disposiziun 690'000 francs meds federals e 290'000 francs meds chantunals per mesiras da la protecziun da la natira en il guaud. Latiers vegnan sin il pli anc 420'000 francs che pudessan vegnir dads libers cun ina participaziun maximala da las proprietarias e dals proprietaris da guaud.

Revisiun parziala da l'ordinaziun davart la scola media da diplom en il chantun Grischun
L'ordinaziun davart la scola media da diplom en il chantun Grischun (OSMD) è vegnida revedida parzialmain. La regenza ha approvà il sboz correspundent. La nova regulaziun entra en vigur il 1. d'avust 2005. La chaschun per la revisiun è la midada dal num da las scolas medias da diplom en scolas medias professiunalas en l'entira Svizra. En l'ordinaziun revedida vegnan regladas chaussas sco roms da promoziun, praticums e cundiziuns d'examen. L'introducziun dal diplom da scola media professiunala n'ha naginas consequenzas finanzialas per il chantun. Las expensas supplementaras da 130'000 francs ad onn pon vegnir cumpensadas cunquai ch'il quint maschadà da fin uss croda - pervi da la schliaziun dal seminari da magistras e magisters - per la calculaziun da la contribuziun chantunala. Per consequenza vegn reducida la contribuziun chantunala a las scolas medias privatas per ca. 150'000 francs.

Revisiun da legislaziuns introductivas
La regenza vul cuntanscher la revisiun da la legislaziun introductiva tar la lescha da lavur e tar la prevenziun d'accidents tenor la lescha federala davart l'assicuranza d'accidents. A medem temp duain vegnir revedidas las legislaziuns introductivas tar la lescha federala davart l'intermediaziun da lavur e l'emprest da persunal e tar la lescha federala davart l'assicuranza obligatoria cunter la dischoccupaziun e davart l'indemnisaziun per insolvenza. Las missivas correspundentas per il cussegl grond èn avant maun. Tar tut ils projects sa tracti quasi exclusivamain d'adattaziuns formalas.

La regenza è per la vegliadetgna da renta da 65 per umens e per dunnas
La regenza grischuna è per ina vegliadetgna da renta unitara da 65 onns per dunnas ed umens a partir dal 1. da schaner 2009, sco che quai è previs sin plaun federal en il rom da la 11avla revisiun da la AVS. En sia consultaziun defenda la regenza plinavant ina limita da chareschia da quatter pertschient per adattaziuns da rentas e l'annullaziun proponida da l'import liber da taglia per contribuziuns da pensiunadas e da pensiunads cun activitad da gudogn. L'annullaziun planisada da la renta per vaivas per vaivas senza uffants che n'han anc betg ademplì il 50avel onn a l'entrada en vigur da la lescha approvescha la regenza cun resalvas. Ella na va betg d'accord cun l'introducziun d'ina prestaziun dal pensiunament anticipà per persunas che na pon betg sa prestar ina retratga anticipada da la renta. Las consequenzas d'ina tala reglamentaziun sin auters purtaders tenor il dretg d'assicuranza sociala n'èn betg cleras e las disposiziuns legalas correspundentas èn fitg indefinidas.

La revisiun parziala da la lescha davart la banca chantunala grischuna entra en vigur il 1. d'avust.
La revisiun parziala da la lescha davart la banca chantunala grischuna ch'è vegnida concludida dal cussegl grond la sessiun d'avrigl entra en vigur il 1. d'avust 2005. Il conclus è suttamess a la resalva ch'i na vegnia betg profità dal termin da referendum che scada ils 27 da fanadur 2005.

Da vischnancas e regiuns
- Almen: Davent da la chasa da scola vegn determinada en il vitg per l'entira surfatscha la sveltezza maximala da 30 kilometers l'ura ed introducida ina zona da tempo 30, e quai cun cumpigliar la via chantunala.
- Champfèr: Sin ils suandants trajects en il vitg vegn determinada la sveltezza maximala da 30 kilometers l'ura ed introducida ina zona da tempo 30: chesa sülla Spuonda A fin via Somplaz, chasa Bristol, e via Gunels davent da la posta fin tar il spartavias da la via maistra / via Somplaz.
- Haldenstein: La sveltezza maximala vegn determinada en il vitg - cun cumpigliar la via chantunala - davent dal spartavias da la Oldisstrasse per l'entira surfatscha sin 30 kilometers l'ura ed ina zona da tempo 30 vegn introducida.
- Lunden: Sin la via da Lunden, davent dal spartavias da la via veglia dal Partenz vegn augmentà il pais maximal permess per vehichels da 18 sin 21 tonnas.
- Madulain: En il vitg, cun cumpigliar la via chantunala davent da l'entrada dal vitg da la vart da La Punt fin a l'ost da Madulain, sin l'autezza dal negozi dal Volg vegn determinada la sveltezza maximala sin 30 kilometers l'ura ed ina zona da tempo 30 vegn introducida.
- Medel (Valragn): Per l'eventuala fusiun da las vischnancas da Medel (Valragn) e da Spleia vegn empermessa ina contribuziun da promoziun dal fond da gulivaziun da finanzas da 780'000 francs. Il pajament da la contribuziun succeda suenter la fusiun concludida da las vischnancas e dal cussegl grond.
- Silvaplauna: Tranter la chasa da scola fin a la chesa Munterots vegn determinada la sveltezza maximala da 30 kilometers l'ura ed introducida ina zona da tempo 30.
- Surlej: Davent da la staziun da trafo da la rezia energia vegn determinada la sveltezza maximala da 30 kilometers l'ura ed introducida ina zona da tempo 30.
- Bregaglia: La revisiun parziala da la constituziun cirquitala vegn approvada.
- Corporaziun da vischnancas Surselva: La revisiun parziala dals statuts da la corporaziun da vischnancas Surselva vegn approvada.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Agid da svilup: Per dudesch projects umanitars d'agid a l'exteriur ha la regenza deliberà ina summa totala da 40'000 francs.
- Promoziun da la cultura: La regenza ha concedì var 86'000 francs sco contribuziuns e sco garanzias da deficit per totalmain 12 ovras ed occurrenzas culturalas.
- Uniun da las ludotecas dal Grischun: Per l'onn da gestiun 2005 survegn l'uniun ina contribuziun da sustegn da 20'000 francs.

Projects da vias
- La regenza ha approvà totalmain 1'440'000 francs per la construcziun e per la sanaziun da trajects da vias:
- midada da construcziun tar la colliaziun da Zizers cun la A 13 sin il traject tranter La Punt e Ragaz Bogn
- sviament da Flem (stgaudament, ventilaziun e climatisaziun)

Chanzlia chantunala dal Grischun

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun