En moda moderna, pli transparenta e cunzunt pli gista - uschia sa preschenta il nov attest da salari. L'administraziun chantunala da taglia ha decidì d'introducir il nov attest da salari a partir da l'onn 2007.

Mintga patruna e mintga patrun è obligà d'emetter in attest da salari. En quel vegnan decleradas tut las prestaziuns che vegnan pajadas a la lavuranta u al lavurant en connex cun la relaziun da lavur. Cun il nov attest da salari vegn stgaffì in formular da salari unitar per l'entira Svizra. Ils 26 attests da salari chantunals actuals han pia fatg lur servetsch.
Per introducir il nov attest da salari è cumpetenta l'administraziun chantunala da taglia sco autoritad da taxaziun. En enclegientscha cun il departament da finanzas e militar ha ella decidì d'introducir il nov attest da salari per la perioda fiscala 2007; il nov attest da salari sto vegnir emplenì il cumenzament da l'onn 2008. Cun paucas excepziuns vegnan er ils auters chantuns ad introducir il nov attest da salari sin questa data. Sche attests da salari per l'onn fiscal 2007 na ston betg vegnir emess pir l'onn 2008, mabain gia l'onn chalendar 2007, po anc vegnir utilisà il formular vegl. A partir da l'onn chalendar 2008 vala mo pli il nov attest da salari. In'excepziun unica vegn concedida sulettamain a quellas interpresas che n'èn - per motivs tecnics - betg en il cas d'applitgar l'onn 2008 il nov attest da salari per ils salaris da l'onn 2007.
En il rom d'in project da pilot ha ina gruppa da lavur fatg tests cun il nov attest da salari. A la gruppa da lavur appartegnevan represchentantas e represchentants da l'economia e da las autoritads da taglia. L'evaluaziun dal project ha mussà ch'il nov attest da salari ademplescha las pretensiuns ch'èn vegnidas fatgas.

Pli gist e pli transparent
Entant ch'il salari vegniva pajà avant paucs onns per regla en francs, furneschan las patrunas ed ils patruns oz per lur lavurantas e per lur lavurants las prestaziuns las pli differentas. Ultra dal salari ch'è cumprovà en francs vegnan purschids pajaments spezials e prestaziuns accessoricas al salari. Latiers tutgan tranter auter la concessiun da rabats sin prestaziuns e sin rauba, il diever liber d'autos da fatschenta sco er il pajament da premias d'assicuranza. L'attest da salari da fin ussa na cuntegneva betg ina rubrica speziala per las "prestaziuns accessoricas al salari". Perquai èsi daventà pli e pli difficil per las patrunas e per ils patruns da declerar en moda cumpletta e correcta las prestaziuns ch'ellas e ch'els furneschan a las lavurantas ed als lavurants. Qua gida il nov attest da salari. El cuntegna lingias spezialas per prestaziuns accessoricas al salari. Uschia èsi pli simpel per las patrunas e per ils patruns da l'emplenir. Il nov attest da salari tegna pia quint da la nova structura da salari cumplexa.
Tras quai ch'i po vegnir garantì che tut las prestaziuns or da la relaziun da lavur vegnan decleradas cumplettamain, realisescha il nov attest da salari er il princip da l'imposiziun da taglia giuridicamain eguala. Sch'ina lavuranta u sch'in lavurant che survegn ina part da ses salari en furma da prestaziuns accessoricas na stuess betg pajar taglia per questas prestaziuns sco cumponentas dal salari, fiss ella u el privilegià envers tut quellas lavurantas ed envers tut quels lavurants che han in salari senza prestaziuns accessoricas. Qua sa mussi ch'il nov attest da salari chaschuna ina giustia fiscala pli gronda. Impurtanta è la constataziun ch'il nov attest da salari na stgaffescha betg nov dretg material, mabain garantescha ch'il dretg vertent vegn exequì correctamain.
Sch'ina lavuranta u sch'in lavurant dovra per exempel in auto da fatschenta er per intents privats e sche la patruna u sch'il patrun surpiglia tut ils custs cun excepziun dal benzin, importa la part privata che sto vegnir declerada per mais per l'auto da fatschenta 0.8% dal pretsch da cumpra, almain dentant 150.- francs per mais.
Il nov attest da salari sto vegnir contemplà er en connex cun la "procedura unifitgada per communitgar il salari (PUCS)". Sia finamira è da simplifitgar ils andaments, uschia che las interpresas ston elavurar en l'avegnir mo anc ina giada las datas dal salari. Suenter duai in clic sin la mieur bastar, per che las datas vegnian tramessas correctamain sur l'internet a l'assicuranza cunter accidents, a la cassa da cumpensaziun da la AVS ed a l'autoritad da taglia (dapli infurmaziuns sut www.swissdec.ch).

Seminari tar il nov attest da salari
Sin basa dal grond interess vegn purschì il nov attest da salari er en furma electronica en l'internet per al chargiar sin l'agen computer. Ils documents tar il nov attest da salari pon vegnir chargiads giu da la pagina d'internet da l'administraziun chantunala da taglia (www.stv.gr.ch).
Ensemen cun l'uniun grischuna da las fiduziarias e dals fiduziaris organisescha l'administraziun chantunala da taglia ils 15 da december 2006 in seminari public d'in mez di davart il tema actual "Il nov attest da salari ed il nov reglament da las spesas" (annunzia sur la homepage da l'uniun grischuna da las fiduziarias e dals fiduziaris www.stvgr.ch u sur andrea.schmidt@7270.ch). Il seminari ha lieu a Cuira e sa drizza a fiduziarias ed a fiduziaris, a biros da persunal, ma er a tut las persunas interessadas. Ultra da quai vegn l'administraziun da taglia a realisar ensemen cun l'uniun d'artisanadi e da mastergn in'occurrenza davart il medem tema il cumenzament da l'onn 2007.

Prestaziuns che na ston betg vegnir decleradas
Da princip èn suttamessas tut las prestaziuns da la patruna u dal patrun a l'obligaziun da pajar taglia e ston vegnir inditgadas en l'attest da salari. Per motivs da la pratitgabladad na ston differentas prestaziuns betg vegnir decleradas. Sche las patrunas u sch'ils patruns concedan per exempel a lur lavurantas ed a lur lavurants rabats sin agens products ch'èn destinads a l'agen diever, che na surpassan betg il rom da quai ch'è usità e che cuvran almain il pretsch custant, èn quests rabats libers da taglia. Sco usitads valan per exempel rabats da gronds negozis fin a 20% dal pretsch da vendita, tar victualias fin a 10%. Percunter ston grondas acquisiziuns cun in fitg grond rabat, per exempel la cumpra d'in auto cun 35% rabat, vegnir inditgadas en il nov attest da salari.
Ultra dals rabats usitads na ston plinavant tranter auter er las suandantas prestaziuns betg vegnir decleradas en il nov attest da salari:
- abunaments da mesa taxa che vegnan consegnads gratuitamain
- diever privat d'apparats da lavur (natel, computer e.u.v.)
- regals usitads en natiralias fin a 500.- francs per eveniment
- parcadi gratuit al lieu da lavur
- avantatgs finanzials en furma da schecs da REKA fin a 600.- francs per onn (i ston vegnir declerads mo avantatgs finanzials che surpassan 600.- francs per onn).

Curs da scolaziun e da furmaziun supplementara
Cuntrari a l'attest da salari da fin ussa prevesa il nov attest da salari ina lingia separada per ils custs da la furmaziun supplementara che vegnan pajads da la patruna u dal patrun. Il motiv è ch'i dat adina puspè intschertezzas, sche la lavuranta u sch'il lavurant deducescha "custs per la furmaziun supplementara" en sia decleraziun da taglia. En quests cas sto l'autoritad da taglia sclerir, sche la patruna u sch'il patrun ha indemnisà questas expensas a la lavuranta u al lavurant. Cun il nov attest da salari pon vegnir evitadas questas malcumadaivladads. Da nov vala la suandanta regulaziun:
- Indemnisaziuns che la patruna u ch'il patrun paja en furma da daners ad ina lavuranta u ad in lavurant per la scolaziun e per la furmaziun supplementara ston adina vegnir inditgadas en il nov attest da salari. Sch'i sa tracta da custs per la furmaziun supplementara, als po la lavuranta u il lavurant deducir en sia decleraziun da taglia privata.
- Contribuziuns a la scolaziun ed a la furmaziun supplementara che la patruna u ch'il patrun paja ad autras instituziuns (p.ex. ad ina scola) ston vegnir inditgadas mo, sch'ellas importan almain 12'000.- francs en in onn. La patruna u il patrun na sto betg differenziar tranter custs per la furmaziun supplementara e custs per la scolaziun. La dumonda da l'imponibladad da taglia vegn fatga en la decleraziun da taglia da la lavuranta u dal lavurant.

Gremi: administraziun da taglia
Funtauna: rg administraziun da taglia