La regenza grischuna beneventa bain l'elavuraziun d'in cuntraproject indirect tar l'iniziativa dal pievel "Aua viva (iniziativa da renaturalisaziun)". Ella pretenda però ch'il sboz preliminar da la cumissiun per ambient, planisaziun dal territori ed energia dal cussegl dals chantuns vegnia repassà en differents puncts impurtants.
En sia resposta da consultaziun a la cumissiun prenda la regenza la medema posiziun sco la conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA) e sco la conferenza da las directuras e dals directurs chantunals d'energia (CDEn). La regenza renconuscha ch'i saja necessari d'agir en tscherts puncts sin il champ da la protecziun da las auas. Ella è però er da l'avis da la cumissiun dal cussegl dals chantuns, da la CRCA e da la CDEn, che l'iniziativa dal pievel "Aua viva" giaja bler memia lunsch. I vegn manchentà in tschert equiliber tranter la protecziun e l'utilisaziun da las auas.
Per la regenza resguarda però er l'iniziativa parlamentara "Protecziun ed utilisaziun da las auas"- che la cumissiun dal cussegl dals chantuns ha lantschà sco cuntraproject - memia fitg l'aspect da la protecziun. Il sboz ha l'intenziun da stgaffir la basa legala per promover la revitalisaziun da las auas e per reducir las consequenzas negativas da las fluctuaziuns dal scul sut las ovras d'accumulaziun. Las finamiras d'amplificaziun formuladas en la legislaziun d'energia federala na dastgan tenor la regenza però betg restrenscher la producziun d'energia idraulica. Ultra da quai ston vegnir respectads ils dretgs existents bain acquistads da las proprietarias e dals proprietaris da concessiun. En il rom da la revitalisaziun da las auas ston ins medemamain tractar pli spargnusamain il terren agricul cultivà sco resursa natirala limitada. La regenza pretenda che quests princips fundamentals stoppian vegnir realisads en l'entir project en moda pli consequenta.
Sut l'aspect da la segirezza dal provediment èn per la regenza las investiziuns en las ovras idraulicas indispensablas. Mo la forza idraulica possia contribuir considerablamain a serrar la largia da la mancanza d'electricitad che ans spetga. Circa 60 pertschient da l'electricitad che vegn producida actualmain en Svizra vegn producida cun forza idraulica. Ella è la funtauna d'energia primara indigena la pli impurtanta e la pli ecologica da tut las pussaivladads da producir electricitad ch'èn oz enconuschentas e cumprovadas. Perquai na dastga la cuntraproposta da la cumissiun dal cussegl dals chantuns betg engrevgiar da cuntanscher las finamiras minimalas ch'èn pussaivlas tenor la lescha d'energia per amplifitgar la forza idraulica. La finala crititgescha la regenza ch'i n'è actualmain anc betg avant maun in sboz d'ordinaziun. In tal fiss dentant indispensabel per giuditgar las consequenzas da las mesiras proponidas, gist perquai ch'i sa tracta d'in project uschè impurtant, e quai dal puntg da vista politic, economic, ecologic e finanzial.

Persuna che dat infurmaziuns:
Stefan Engler,president da la regenza e schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01

La regla cumplementara per franar l'indebitament che vegn proponida da la confederaziun vegn sustegnida
La regenza grischuna è da l'avis che la regla cumplementara per franar l'indebitament che vegn proponida da la confederaziun saja raschunaivla e necessaria. Sco quai ch'ella scriva en sia resposta da consultaziun, dovri instruments efficazis e regulaziuns liantas per limitar ils debits da la confederaziun.
La finamira da la regla cumplementara per franar l'indebitament è da gulivar er deficits extraordinaris da las finanzas cun avanzaments. In deficit tar las finanzas extraordinarias sto vegnir gulivà durant ils proxims sis onns da gestiun cun avanzaments. Uschia vul la confederaziun evitar ch'ils debits s'augmentian sin fundament d'expensas extraordinarias. Tenor la regenza è la regla cumplementara per franar l'indebitament en general in instrument adattà per stabilir ils debits. Ella è però da l'avis che a lunga vista na stoppian ils debits betg mo vegnir stabilids, mabain er reducids. L'introducziun da la regla per franar l'indebitament na dastga ultra da quai sut naginas circumstanzas spustar ni directamain ni indirectamain las chargias sin ils chantuns. La regenza pretenda che respargns necessaris stoppian vegnir cuntanschids tras sforzs da la confederaziun.

Da vischnancas e da regiuns
Rueun: Il project supplementar e cumplementar "Avertura dal guaud Rueun" da la vischnanca da Rueun vegn approvà e sustegnì cun ina contribuziun da 693'500 francs.
Bever: A la corporaziun per la gestiun da ruments da l'Engiadin'ota vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 275'200 francs per las expensas d'examinaziun, per la surveglianza e per la sanaziun da la deponia da ruments chasans Sass Grand a Bever.
Zizers: Il project "Reparaziun da las dustanzas da bovas Geissegga-Schlund" da la vischnanca da Zizers vegn approvà. Als custs vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 336'000 francs.
St. Peter-Pagig: La constituziun da la vischnanca da St. Peter-Pagig dals 20 da december 2007 vegn approvada.
Tschappina: La constituziun da la vischnanca da Tschappina dals 9 da zercladur 2008 vegn approvada.
Vaz sut: La constituziun da la vischnanca da Vaz sut dals 10 da zercladur 2008 vegn approvada.
Tavau: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la vischnanca da Tavau dals 24 da settember 2006 vegn approvada.
Stussavgia: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la vischnanca da Stussavgia dals 28 d'avrigl 2008 vegn approvada.
Vaz: La revisiun parziala da la planisaziun locala concernent l'indriz d'ennavar en il vest da la vischnanca da Vaz dals 12 d'avust 2007 vegn approvada cun cundiziuns e resalvas.
Pendicularas Motta Naluns Scuol-Ftan-Sent SA: En sia consultaziun a l'uffizi federal da traffic areguard la dumonda da concessiun e d'approvaziun dal plan da las pendicularas Motta Naluns Scuol-Ftan-Sent SA per construir ina pendiculara da rotaziun cun cabinas dad 8 da Scuol a Motta Naluns, sin il territori da la vischnanca da Scuol, propona la regenza da dar la concessiun.
Sent: En la vischnanca da Sent vegn fixada la sveltezza maximala a 30 km/h ed introducida ina "zona da tempo 30", e quai integrond la via chantunala.
Rueun: En la vischnanca da Rueun vegn fixada la sveltezza maximala a 30 km/h ed introducida ina "zona da tempo 30", e quai integrond la via chantunala.
Val S. Pieder: En la vischnanca da Val S. Pieder vegn fixada la sveltezza maximala a 30 km/h ed introducida ina "zona da tempo 30", e quai integrond la via chantunala. Sin il traject chasa da scola - Schniderhus vegn introducida la sveltezza maximala 50 km/h (limita generala).
Zuoz: Sin la via communala San Bastiaun ordaifer il vitg da Zuoz, en il sectur dals novs runals, vegn extendida la sveltezza maximala existenta da 60 km/h per ca. 80 m en direcziun da Madulain. A medem temp vegn introducì sin quest traject l'urden da traffic che vala entaifer il vitg.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
Fundaziun Global Risk Forum GRF Tavau: Il chantun paja ina contribuziun da 250'000 francs al chapital da la fundaziun Global Risk Forum GRF Tavau, però maximalmain 25 pertschient dal chapital da fundaziun effectiv. La cundiziun è che la vischnanca da Tavau paja la medema summa al chapital da fundaziun. Suenter che la fundaziun è fundada vegn garantì ad ella ultra da quai ina contribuziun annuala da 150'000 francs per ils onns 2008 fin 2012.
Project San Gottardo: Per realisar il project San Gottardo vegn garantida ina contribuziun chantunala da 200'000 francs. Il project San Gottardo deriva dal project PREGO dals quatter chantuns dal Gottard Uri, Vallais, Tessin e Grischun ed ha l'intent da rinforzar l'economia en il territori dal Gottard.
Sistem interchantunal da mesiraziun e d'infurmaziun 2000: Als custs per il manaschi e per il mantegniment da las staziuns dal sistem interchantunal da mesiraziun e d'infurmaziun 2000 (IMIS) da l'institut federal per la perscrutaziun da naiv e lavinas sco er per differents sistems da preavertiment en il chantun Grischun vegn pajada ina contribuziun da maximalmain 215'736 francs.
SvizraMobila 2009 - 2011: Per sviluppar il project SvizraMobila 2009 - 2011 vegn garantida ina contribuziun totala da 195'000 francs per trais onns.
Organisaziun turistica da la regiun dal parc naziunal: A l'organisaziun turistica da la regiun dal parc naziunal vegn garantida ina contribuziun da 141'350 francs per furmar ina societad simpla.
Promoziun da la cultura: La regenza ha concedì contribuziuns da totalmain 140'000 francs per promover 12 occurrenzas ed ovras culturalas.
Uniun dal lavuratori da litografia e da gravura dal chastè da Haldenstein: L'uniun dal lavuratori da litografia e da gravura dal chastè da Haldenstein survegn ina contribuziun da gestiun unica da 10'000 francs per l'onn 2008.
Club da tennis da Favugn: Per sanar la chasa dal club e las plazzas da tennis survegn il club da tennis da Favugn ina contribuziun da 15'800 francs or dal fond da sport.
Agid umanitar: Per totalmain tschintg projects d'agid umanitar a l'exteriur ha la regenza deliberà ina summa totala da 30'000 francs.

Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 467'000 francs per construir e per sanar il suandant traject da via:
- via d'Avras: lavurs d'impressari punt dal Reno di Lei, allontanaziun dal grip

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun