En il futur duai esser pussaivel en il Grischun da far ina elecziun taciturna da las commembras e dals commembers da las dretgiras districtualas. La regenza grischuna ha avert la consultaziun tar la revisiun parziala da la lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun.
La nova pussaivladad d'ina elecziun taciturna duai vegnir stgaffida per tut ils scrutinis da las elecziuns da renovaziun e da las elecziuns cumplementaras da las commembras e dals commembers da las dretgiras districtualas. In'elecziun taciturna è pussaivla, sch'il dumber da las candidatas e dals candidats correspunda al dumber da mandats che stat a disposiziun. Quai premetta ch'i vegnia introducida ina procedura d'annunzia. La revisiun parziala prevesa che la nova procedura d'annunzia stoppia vegnir concepida a moda uschè simpla sco pussaivel. La cumissiun administrativa da la dretgira districtuala cumpetenta decida, sche l'elecziun taciturna ha lieu. Sch'i n'ha betg lieu in'elecziun taciturna, duai dar sco fin ussa in scrutini public liber.
Il motiv per far las adattaziuns proponidas è stada ina incumbensa da l'october 2008 ch'il cussegl grond ha acceptà. Quella pretenda l'introducziun da l'elecziun taciturna per las commembras e per ils commembers da las dretgiras districtualas. Ins discurra d'ina "elecziun taciturna", sch'i na vegnan betg proponids - en cas d'ina elecziun tras il pievel - dapli candidatas e dapli candidats che quai ch'i stattan a disposiziun mandats, e sch'ina autoritad dastga declerar las candidatas ed ils candidats sco elegids en "elecziun taciturna". La pussaivladad da l'elecziun taciturna che n'ha nagina tradiziun en il Grischun duai vegnir stgaffida mo per las elecziuns da las dretgiras districtualas. Pir cun la refurma da las dretgiras grischunas dals 12 da mars 2000 è vegnida introducida l'elecziun da las commembras e dals commembers da las dretgiras districtualas tras il pievel. Il 1. da zercladur 2008, a chaschun da las ultimas elecziuns, hai dà mo pli en paucs districts "elecziuns per propi". La participaziun a las elecziuns è pia er stada pitschna.
Sut questas circumstanzas è la regenza da l'avis ch'i saja giustifitgabel d'introducir - en cas da las elecziuns da las dretgiras districtualas - la nova pussaivladad d'elecziuns taciturnas. Uschia sa laschan er spargnar custs considerabels per tut las instanzas participadas. La novaziun duai ir en vigur l'onn 2012 a chaschun da las proximas elecziuns da renovaziun totala da las dretgiras districtualas.
Ils documents da consultaziun èn publitgads sin la pagina d'internet da la chanzlia chantunala www.staka.gr.ch sut la rubrica temas / projects. La consultaziun dura fin ils 30 da settember 2009.

Ils casinos cun la concessiun B duain pajar main taglias
Tenor l'avis da la regenza grischuna duain bancas da gieu cun ina concessiun B pajar main taglias. Quai menziunescha la regenza en sia resposta da consultaziun a la cumissiun federala da bancas da gieu concernent la midada previsa da l'ordinaziun davart las bancas da gieu. La revisiun pertutga en sasez mo ils casinos cun ina concessiun A. Sco novaziun èsi previs d'incassar ina taglia progressiva da las bancas da gieu cun ina concessiun A, sch'ellas fan ina buna svieuta. La valur minimala, a partir da la quala la progressiun fiscala da la taxa sin bancas da gieu cumenza duai vegnir diminuida da 20 a 10 milliuns francs. A la regenza para questa adattaziun previsa da la valur minimala tar ils casinos cun ina concessiun A d'esser adequata.
Percunter supplitgescha la regenza la confederaziun da sbassar las tariffas fiscalas per ils casinos cun ina concessiun B al nivel da las reducziuns che vegnivan concedidas pli baud. Perquai che quests casinos han problems - pervia da la fixaziun vertenta da taglia - d'avair ina rentabilitad adequata. En il chantun Grischun ha gia stuì vegnir serrà in casino.

Las tariffas per spazzachamins vegnan adattadas
En il Grischun vegnan las tariffas per spazzachamins adattadas a la chareschia ed augmentadas correspundentamain. La regenza grischuna ha approvà e mess en vigur la revisiun parziala da la tariffa per spazzachamins per il 1. da fanadur 2009. Las tariffas d'indemnisaziun vegnan augmentadas dad actualmain 71 francs per ura per 3.3 pertschient sin 73.35 francs. L'ultima adattaziun da la tariffa per spazzachamins è stada il matg 2007.

Il contract normal da lavur per l'agricultura vegn adattà
Il chantun Grischun adatta il contract normal da lavur per l'agricultura a la pratica. La regenza grischuna ha approvà e mess en vigur la revisiun parziala respectiva per il 1. da fanadur 2009.
Ina novaziun è quella ch'il temp maximal da lavur per di cumpiglia en general 10 uras, e quai durant l'entir onn. Tuttina dastga vegnir stipulà in temp da lavur che variescha tenor las stagiuns, uschenavant ch'i vegn ademplì in temp da lavur da 10 uras per di en la media annuala. Plinavant vegn scursanì da 12 a 10 uras il temp da paus nuninterrut che sto vegnir concedì per di als giuvenils da sut 18 onns. Il motiv per la revisiun è quel che la regulaziun anteriura è sa demussada d'esser nunpratitgabla. Il contract normal da lavur è applitgabel per tut las emploiadas e per tut ils emploiads d'in manaschi puril u d'in manaschi accessoric che tutga tiers, e quai independentamain da lur grad d'occupaziun u da lur durada d'engaschament.

La regenza s'exprima cunter l'iniziativa parlamentara concernent la suspensiun fiscala en cas d'in acquist da cumpensaziun en proprietad d'abitar
La regenza grischuna refusa l'iniziativa parlamentara concernent la suspensiun fiscala en cas d'ina acquisiziun da cumpensaziun en furma d'ina immobiglia abitada sez. La revisiun da lescha che vegn proponida da la confederaziun cuntegna las midadas ch'èn necessarias per passar da l'imposiziun dal gudogn sin la vendita da bains immobigliars tenor la metoda absoluta a la metoda relativa. La metoda relativa suspenda per il retgav obtegnì l'imposiziun dal gudogn proporziunalmain a la reinvestiziun.
Sco che la regenza scriva en sia resposta da consultaziun va la suspensiun fiscala da la metoda relativa memia lunsch. Ella cumpiglia er la part dal retgav da la vendita che na vegn betg pli reinvestida e che stat a disposiziun a la pajataglia u al pajataglia per lur agen diever. La regenza è cunter l'introducziun da regulaziuns ch'èn fallidas tenor il dogma fiscal, ch'èn anticonstituziunalas e che favuriseschan mo singulas gruppas da persunas.

Da vischnancas e da regiuns
Panaduz, Razén: Per il project "basa principala Panaduz/Razén" da las vischnancas da Panaduz e da Razén vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 729'600 francs.
Lumbrein: Il project "sanaziun da la via da guaud Sogn Gion - Curtinatsch" da la vischnanca da Lumbrein vegn approvà e sustegnì cun ina contribuziun da maximalmain 547'600 francs.
Vrin: A la vischnanca da Vrin vegn garantida ina contribuziun da 237'600 francs als custs per renovar e per engrondir il stabiliment dal provediment d'aua, 1. etappa.
Nufenen: Per renovar e per engrondir l'ovra idraulica da la vischnanca da Nufenen vegn garantida ina contribuziun chantunala da maximalmain 792'990 francs.
Luzein: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la vischnanca da Luzein, ch'è vegnida concludida ils 28 da december 2008, vegn approvada.
Surcuolm: La revisiun parziala da la planisaziun locala "Pradual" da la vischnanca da Surcuolm (a partir dal 1. da schaner 2009 vischnanca da Mundaun) ch'è vegnida concludida ils 21 da november 2008, vegn approvada.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
Open airs: L'onn 2009 sustegna il chantun differents open airs cun garanzias da deficit d'ina summa totala da maximalmain 39'000 francs. Quai èn ils open airs da Trun (27 da zercladur), da Valragn (11/12 da fanadur), da Bellaluna (17/18 da fanadur), da la Val Stussavgia (18/19 da fanadur), da la Val Lumnezia (24/25 da fanadur), da Chapella (25/26 da fanadur) e da Malans (7/8 d'avust).

Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 870'000 francs per construir e per sanar il suandant traject da via:
- via da Val S. Pieder: lavurs d'impressari entaifer il vitg da Val S. Pieder

Chaussas persunalas
Simon Theus, domicilià a Trimmis, è vegnì elegì sco manader da projects e sco substitut dal manader dal post da servetsch da l'uffizi da vischnancas.

Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun