Questa primavaira è l'effectiv da tschiervs vegnì stimà a 16 500 chaus en il chantun Grischun. Uschia surpassa el la dimensiun supportabla en tschertas regiuns. Tras la chatscha duain perquai vegnir impedidas consequenzas negativas per il spazi da viver, en spezial per il guaud da protecziun, ma er per ils animals sezs.

Mantegnair la funcziun da protecziun dal guaud
Perquai ch'il guaud tutga senza dubi er tar il spazi da viver da la selvaschina, ston donns vi da giuvens bostgs da guaud vegnir tolerads fin ad in tschert grad. Quests donns na dastgan dentant betg reducir la funcziun da protecziun dal guaud. I sto vegnir considerà che dus terzs dal guaud grischun protegian cunter privels da la natira. Displaschaivlamain è la situaziun da donns daventada uschè nauscha ils ultims onns, che la regiuvinaziun natirala dal guaud n'è betg pli suffizienta en tscherts lieus. Er cun prevegnir a donns cun agid da mesiras tecnicas, sco per exempel cun saivs, na pon ils problems betg vegnir schliads. Saivs n'èn betg mo fitg charas, en regiuns stippas èn ellas inadattadas e restrenschan plinavant il spazi da viver da la selvaschina. Ils dumbers da tschiervs, da chavriels, da chamutschs en las regiuns bassas, da capricorns en Engiadina e da portgs selvadis en il Grischun dal sid ston pia vegnir limitads per impedir consequenzas negativas per il spazi da viver.

L'effectiv da tschiervs è s'augmentà anc ina giada
Ils envierns miaivels dals ultims onns han laschà crescher il dumber da tschiervs a stimads 16 500 chaus la primavaira. Ils motivs che la populaziun è creschida, malgrà ch'ils plans da prelevaziun èn per gronda part vegnids ademplids, èn pitschnas perditas da selvaschina disgraziada durant l'enviern sco er ina rata da reproducziun pli gronda.
Problems considerabels cun la regiuvinaziun natirala dal guaud sco er adina dapli bleras annunzias da donns en l'agricultura pretendan stringentamain d'augmentar il plan da prelevaziun, cunzunt areguard il dumber da tschiervs en il Grischun dal nord. Realisabel è quest augment mo cun sajettar dapli animals feminins. En otg regiuns vegn perquai la quota d'animals feminins ch'è fixada en il plan da prelevaziun, fixada sin 55 pertschient. Il plan da prelevaziun prevesa passa 5200 tschiervs resp. passa 2700 animals feminins.
Per ademplir il plan da prelevaziun vegn amplifitgada anc pli fitg la cultivaziun dals asils da selvaschina. En 60 da quests territoris vegnan applitgads differents models per pussibilitar prelevaziuns supplementaras durant la chatscha auta. Il success da la chatscha auta dependa dentant dal fatg, sche las relaziuns externas èn favuraivlas per la chatscha da tschiervs. Sch'i dat naiv il settember, vegnan tenor l'experientscha sajettads blers tschiervs.

La chatscha sin chavriels vegn rinforzada il settember
Er il dumber da chavriels è s'augmentà ulteriuramain. Per limitar la selvaschina disgraziada e per prevegnir a la muria d'enviern vegn rinforzada la chatscha sin chavriels giuvens e feminins durant il settember. A la chatscha auta vegn dada libra ina segunda chaura-chavriel e la chatscha sin ansiels-chavriel vegn extendida en l'entir chantun sin ils ultims quatter dis.

Tar las autras chatschas datti mo paucas adattaziuns. Per tut las chatschas valan ils novs asils da selvaschina, che pon vegnir consultads sin www.wildasyl.gr.ch.


Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 14, e-mail: Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch
- Georg Brosi, manader da l'uffizi da chatscha e pestga, tel. 081 257 38 92, e-mail: Georg.Brosi@ajf.gr.ch


Gremi: uffizi da chatscha e pestga dal Grischun
Funtauna: rg uffizi da chatscha e pestga dal Grischun