En il rom da la gulivaziun da finanzas grischuna 2024 vegnan las contribuziuns da tut en tut 60,9 milliuns francs concedidas a vischnancas grischunas. Da questa summa finanziescha il chantun 37,9 milliuns, las vischnancas cun bleras resursas contribueschan 23,0 milliuns francs.
Il potenzial da resursas ch'è decisiv per calcular la gulivaziun da resursas 2024, è – en cumparegliaziun cun l'onn 2023 – s'augmentà en tut las vischnancas per 21,4 milliuns francs sin 870,2 milliuns francs (+2,5 %). Il svilup è cunzunt ina consequenza da las entradas fiscalas creschentas.
Var 68 pertschient dal potenzial total da resursas è d'attribuir a las taglias da las persunas natiralas (taglias sin las entradas e sin la facultad sco er taglias a la funtauna) che importan 595,2 milliuns francs. En la calculaziun vegnan plinavant integradas las entradas fiscalas da las persunas giuridicas (94,5 miu.), ils tschains d'aua resp. las prestaziuns da cumpensaziun (51,6 miu.) sco er las valurs fiscalas da las immobiglias che vegnan resguardadas cun ina valur da 1,5 promil (128,8 miu.).
Var 35,5 milliuns francs or da la gulivaziun da resursas
Per persuna decisiva è s'augmentà il potenzial mesaun da resursas da 4043 francs l'onn precedent sin da nov 4109 francs (+1,6 %); questa valur media chantunala correspunda a 100 puncts en l'index da resursas. Farera sco vischnanca la pli ferma demussa – cun in potenzial da resursas da 17 354 francs per persuna – in stadi da l'index da 422,4 puncts (onn precedent: 524,2 puncts). Flearda sco vischnanca novamain la pli debla (cun 1834 francs potenzial da resursas per persuna) ha in stadi da l'index da 44,6 puncts. Cun valurs d'index da mintgamai passa 100 puncts valan tut en tut 38 vischnancas sco vischnancas cun bleras resursas e pia sco obligadas da pajar contribuziuns. La tariffa da prelevaziun vegn laschada tala e quala cumpareglià cun l'onn precedent, quai sin il minimum legal. Tut en tut pajan questas vischnancas var 23 milliuns francs a favur da la gulivaziun da resursas (onn precedent: 21,1 miu.).
A favur da las 62 vischnancas cun paucas resursas che han il dretg da la gulivaziun pervia da lur stadi da l'index sut 100 puncts, van circa 35,5 milliuns francs ed uschia 0,5 milliuns francs dapli che l'onn precedent. Ensemen cun las atgnas resursas cuntanscha uschia mintga vischnanca ina dotaziun minimala da 71 pertschient da la media chantunala. La differenza tranter il volumen total e las contribuziuns da las vischnancas cun bleras resursas, numnadamain var 12,6 milliuns francs, vegn surpigliada dal chantun.
49 vischnancas profitan da la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola
Cun la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola (GGG) vegn concedida ina gulivaziun a quellas vischnancas che han ina grevezza surproproziunala pervia da lur structura d'abitadi, pervia da lur situaziun geografic-topografica sco er pervia da lur quota da scolaras e scolars. L'onn 2024 survegnan 49 vischnancas cun dretg da gulivaziun totalmain 25 milliuns francs. Quests meds finanzials vegnan mess a disposiziun cumplettamain dal chantun. La pli gronda part dals meds finanzials da la GGG vegn pajada a vischnancas da las regiuns Surselva e Viamala.
12 vischnancas cun dretg da gulivaziun en il sectur da l'agid social
Vischnancas che han ina gronda grevezza en il sectur da l'agid social material, pon far valair il dretg da survegnir ina gulivaziun. Questa gulivaziun da las grevezzas socialas (GGS) vegn calculada a maun dals custs nets da las vischnancas en proporziun cun lur potenzial da resursas. Las contribuziuns da gulivaziun vegnan fixadas – sin dumonda da las vischnancas – mintgamai l'onn suandant. Tenor l'examinaziun da basa da la primavaira 2023 vegnan pajadas contribuziuns da var 351 000 francs per l'onn 2022 (onn precedent: 2,4 miu.) a 12 vischnancas. In motiv per la reducziun clera è er ina midada da finanziaziun che vala dapi l'onn 2022 en il sectur da las mesiras staziunaras da la protecziun d'uffants. Quatter vischnancas vegnan examinadas pli detagliadamain fin la fin da l'onn 2023 en furma d'emprovas da controlla, per savair sch'igl exista in dretg sin GGS.
Dal rest po la Regenza conceder ina contribuziun speziala ad ina vischnanca en il rom da la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas (GIG). La vischnanca sto cumprovar ch'ella ha ina grevezza surproproziunala pervia da relaziuns u pervia d'eveniments extraordinaris. Dapi l'introducziun da la nova gulivaziun da finanzas l'onn 2016 n'han ins anc mai stuì far diever da quest instrument. Per l'onn 2024 duai, sco per l'onn precedent, vegnir budgetada ina contribuziun da 0,5 milliuns francs.
Il Cussegl grond vegn a fixar definitivamain las valurs directivas per la gulivaziun da resursas 2024 sco er il volumen total 2024 per la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola e per la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas cun il preventiv 2024.
Agiuntas:
Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ Martin Bühler, schef dal Departament da finanzas e vischnancas, tel. +41 81 257 32 01 (cuntanschibel da las 12.30 fin las 14.30), e‑mail Martin.Buehler@dfg.gr.ch
- Thomas Kollegger, manader da l'Uffizi da vischnancas, tel. +41 81 257 23 81, e-mail Thomas.Kollegger@afg.gr.ch
Responsabladad: Regenza