Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Michael (Castasegna) concernent l'adattaziun da la pratica d'indemnisaziun da l'assicuranza d'edifizis dal Grischun

Sessiun: 14.06.2019

Ils 23 d'avust 2017 ed ils dis suandants vegnan ad ir en l'istorgia da la Bregaglia e dal chantun Grischun pervia da las conse­quenzas devastantas da la crudada da grippa al Piz Cengalo e pervia da las bovas che han destruì la Val Bondasca e parts dals vitgs da Bondo, Spino e Sottoponte. La crudada da grippa n'ha betg mo chaschunà otg morts e n'ha betg mo cuvrì e midà la cuntrada da la Val Bondasca e da la Bregaglia en la vischinanza da Bondo, mabain ha er donnegià e destruì numerus edifizis. L'assicuranza d'edifizis dal Grischun ha lura bainprest valità ed indemnisà ils donns.

In'analisa detagliada da la moda da funcziun dal sistem d'assicuranza en il cas da Bondo mussa dentant ch'igl è necessari d'adat­tar la pratica applitgada da l'assicuranza d'edifizis dal Grischun. Quai cun tegnair quint da las midadas impurtantas e marcantas ch'èn succedidas ils ultims onns en la planisaziun dal territori.

L'introducziun da la lescha davart las abitaziuns secundaras sco er las midadas relevantas da la lescha davart la planisaziun dal territori prevesan novas cundiziuns areguard l'applicaziun da la lescha davart l'assicuranza d'edifizis e restrenschan effectiva­main las pussaivladads d'intervenziun.

Actualmain prevesa la lescha che la persuna assicurada haja il dretg d'ina indemnisaziun da la valur actuala, sche ses edifizi è vegnì donnegià totalmain. Sut tschertas cundiziuns ha la persuna assicurada ultra da quai la pussaivladad da survegnir ina in­demnisaziun da la valur da nov, sch'ella reconstruescha en il Grischun – entaifer in tschert termin – in nov edifizi da pli u main la medema grondezza e per il medem intent. Per acquistar in edifizi existent survegn ella fin ussa, sco indemnisaziun, mo la valur actuala, independentamain dal fatg, sch'ella investescha dapli en l'edifizi acquistà. Considerond la nova orientaziun da la planisaziun dal territori – che vul reducir u redistribuir las zonas da construcziun, sviluppar ils abitadis vers anen e densifitgar ils abitadis existents – sco er resguardond la revitalisaziun giavischada dals centers dal vitg, è questa exclusiun nunlogica e cuntradictorica. Per vischnancas cun ina quota d'abitaziuns secundaras da passa 20 pertschient prevesa la nova legislaziun davart las abitaziuns secundaras ultra da quai restricziuns supplementaras, sco l'obligaziun da prescriver per novs edifizis in'utilisaziun sco emprima abitaziun. Ed a proprietaris d'abitaziuns secundaras scumonda ella schizunt da reconstruir l'agen edifizi, perquai ch'i n'è betg pussaivel da construir novas abitaziuns secundaras.

Resguardond las explicaziuns qua survart incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la regenza d'adattar la pratica d'indemnisaziun da la valur da nov d'in edifizi – sche necessari tras ina midada da lescha – per che tut ils proprietaris d'edifizis donnegiads possian far diever da tala e per che las novas cundiziuns introducidas (lescha davart la planisaziun dal territori, lescha davart las abitaziuns secundaras) n'als dischavantageschian betg supplementarmain resp. per ch'in cumportament giavischà ord vista da la politica da la planisaziun dal territori da vart dals proprietaris d'edifizis na vegnia betg chastià (p.ex. l'acquist e la midada d'in edifizi existent entaifer il center dal vitg). En spezial vegni pretendì:

1.     Che l'indemnisaziun da la valur da nov d'in edifizi possia vegnir concedida er per acquistar e per midar u per transfurmar in edifizi existent, observond cumplainamain ils princips previs da la lescha.

2.     Ch'i vegnia creada ina clausula d'excepziun per quellas persunas donnegiadas che na dastgan – pervia d'in donn total en la zona da privel 1 (cotschna) – betg pli reconstruir l'edifizi al medem lieu. En il cas ideal duajan questas persunas donne­gia­das dastgar reconstruir in edifizi senza esser suttamess a cundiziuns u dastgar acquistar edifizis existents cun la pussaivla­dad d'impunder la differenza tranter la valur actuala e la valur da nov per investiziuns che augmentan la valur.

3.     Ch'il dretg d'indemnisaziun sco er las pretensiuns qua survart valian er per quels edifizis che n'èn betg vegnids donnegiads fisicamain tras l'eveniment destructiv, ma ch'èn – per motivs da segirezza – inaccessibels e nunutilisabels a lunga vista.

Puntraschigna, ils 14 da zercladur 2019

Michael (Castasegna), Crameri, Alig, Atanes, Berther, Berweger, Bondolfi, Cahenzli-Philipp, Caluori, Casutt-Derungs, Cavegn, Caviezel (Tavau Clavadel), Censi, Clalüna, Claus, Della Cà, Derungs, Ellemunter, Engler, Fasani, Felix, Flütsch, Gasser, Giacomelli, Gugelmann, Hardegger, Hartmann-Conrad, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Hug, Jenny, Jochum, Kasper, Kienz, Koch, Kohler, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Kuoni, Märchy-Caduff, Marti, Michael (Donat), Mittner, Natter, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pfäffli, Rüegg, Salis, Sax, Schmid, Schwärzel, Stiffler, Tanner, Thomann-Frank, Thür-Suter, Waidacher, Weidmann, Wellig, Wieland, Zanetti (Sent)

Resposta da la regenza

En consequenza da la crudada da grippa al Piz Cengalo ils 23 d'avust 2017 e pervia da las bovas posteriuras hai dà donns vi da var 100 edifizis. Dals edifizis donnegiads èn 90 vegnids qualifitgads sco donns parzials e 10 sco donns totals. Ils donns par­zials èn vegnids indemnisads da l'assicuranza d'edifizis dal Grischun (GVG) per la valur da nov, pia per las summas dals quints actuals dals mastergnants, directamain suen­ter che las reparaturas èn stadas fatgas. Als proprietaris dals 10 donns totals è ve­gnida pajada entaifer 5 mais la valur actuala. Sco basa per la valur actuala pajada serva la valitaziun uffiziala dals edifizis avant il mument dal donn. Sche las persunas donnegiadas sa decidan da reconstruir l'edifizi al medem lieu u insanua auter en il chantun en ina dimensiun sumeglianta (almain 75 pertschient da la cubatura da l'an­teriur edifizi) e per il medem intent, vegn indemnisada la differenza tranter la valur actuala e la valur da nov (valur d'assicuranza).

La pratica d'indemnisaziun applitgada en Bregaglia ha lieu sin basa da l'art. 36 en cumbinaziun cun l'art. 37 da la lescha davart l'assicuranza d'edifizis dal chantun Gri­schun (lescha davart l'assicuranza d'edifizis, LAE; DG 830.100). Correspundenta­main ha la GVG indemnisà fin ussa la valur actuala resp. maximalmain la valur da nov en cas d'ina reconstrucziun da l'edifizi al medem lieu u en in auter lieu en il chantun. Sch'i vegn cumprà ina immobiglia existenta u sche l'edifizi na vegn betg reconstruì, vegn indemnisada – sin basa da questas disposiziuns – maximalmain la valur actua­la da l'edifizi donnegià totalmain.

L'intervenziun vul che l'indemnisaziun da la valur da nov d'in edifizi vegnia concedida er per acquistar e per midar u per transfurmar in edifizi existent, observond cumplaina­main ils princips previs da la lescha. Per quest intent duai vegnir creada ina clausula d'excepziun che permetta a quellas persunas donnegiadas che na dastgan – pervia d'in donn total en la zona da privel 1 (cotschna) – betg pli reconstruir l'edifizi al medem lieu, da reconstruir in edifizi senza esser suttamessas a cundiziuns u d'acquistar edi­fizis existents cun la pussaivladad d'impunder la differenza tranter la valur actuala e la valur da nov per investiziuns che augmentan la valur. Ultra da quai duain il dretg d'indemnisaziun sco er las pretensiuns qua survart valair er per quels edifizis che n'èn betg vegnids donnegiads fisicamain tras l'eveniment destructiv, ma ch'èn – per motivs da segirezza – inaccessibels e nunutilisabels a lunga vista.

Il cas menziunà en l'intervenziun – numnadamain ch'in edifizi è vegnì donnegià total­main e na po betg vegnir reconstruì al medem lieu, perquai ch'el sa chattava en la zona da privel cotschna, e che la persuna donnegiada vul lura cumprar in edifizi exi­stent cumparegliabel u in'abitaziun existenta cumparegliabla, ma betg reconstruir l'edifizi u l'abitaziun – è rar. Ultra da quai statuescha la lescha davart l'assicuranza d'edifizis in scumond d'enritgiment per las persunas donnegiadas (art. 35 al. 1 LAE). Quai vul dir che l'assicuranza d'edifizis sto examinar en il cas singul, quant gronda che la differenza proporziunala tranter la valur d'assicuranza e la valur actuala è. Per in remplazzament equivalent pon ins far valair investiziuns che augmentan la valur sco er la differenza da la valur actuala. Resguardond questas premissas resulta mo ina pitschna chargia finanziala per l'assicuranza d'edifizis, che sa restrenscha unica­main sin la differenza proporziunala tranter la valur d'assicuranza da l'edifizi destruì en la zona da privel cotschna e la valur actuala da l'edifizi da cumpensaziun, plus eventualas investiziuns che augmentan la valur. L'indemnisaziun maximala na dastga betg surpassar la valur d'assicuranza da l'edifizi destruì ed è pia maximalmain uschè gronda sco en cas d'in nov edifizi da cumpensaziun. Ord vista dal dretg d'assicuran­za na datti correspundentamain nagins motivs da refusar la pretensiun da l'interven­ziun. Il medem po er vegnir ditg sut l'aspect da la planisaziun dal territori. Il chantun è però suttamess a las prescripziuns federalas concernent la construcziun d'abitaziuns secundaras. Plinavant na fissi ni en il senn da las persunas donnegiadas ni en il senn da l'assicuranza da desister da cundiziuns, en spezial betg nua ch'i sa tracta da zonas da privel correspundentas.

Edifizis fisicamain intacts, ch'èn durant blers onns inabitabels, perquai ch'els èn ex­ponids al privel da donns elementars, vegnan indemnisads da l'assicuranza d'edifizis suenter lur disfatga gia tenor il dretg vertent.

Sin basa da questas explicaziuns propona la regenza al cussegl grond d'acceptar l'in­cumbensa qua avant maun concernent il punct 1, da la refusar concernent il punct 3 e da la midar sco suonda concernent il punct 2: I duai vegnir creada ina clausula d'ex­cepziun per quellas persunas donnegiadas che na dastgan – pervia d'in donn total en la zona da privel 1 (cotschna) – betg pli reconstruir l'edifizi al medem lieu. En il cas ideal duessan questas persunas dastgar reconstruir in edifizi u cumprar edifizis existents. Ensemen cun eventualas investiziuns che augmentan la valur na dastga la valur actuala da l'immobiglia cumpensatorica betg surpassar la summa d'assicuranza da l'edifizi destruì.

21 d'avust 2019