Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda da la fracziun da la PPS concernent ina survista e transparenza davart ils augments dals custs en l'agid social

Sessiun: 14.06.2019

Adina dapli persunas retiran agid social e la singula persuna retira en media prestaziuns adina pli autas. En tut la Svizra èn quai stadas ils ultims 10 onns prestaziuns d'agid social ch'èn – en media – 33 pertschient pli autas. Mo cun ils custs creschids dals bains immobigliars na possia l'augment dals custs betg vegnir declerà, è da leger en in rapport dal cussegl federal.

Sin la pagina d'internet da l'uffizi federal da statistica èn publitgadas er las cifras actualas per il Grischun. La quota d'agid social è cun 1,4 % cleramain pli bassa che la media da la Svizra (3,3 %), tuttina pon vegnir constatads er en il Grischun in cler augment da la quota d'agid social dapi l'onn 2010, in augment dals custs da l'agid social per persuna sco er grondas differenzas communalas (cifras 2017). La quota d'agid social da persunas estras è s'augmentada en moda surproporziunala ils ultims onns da 2,3 % l'onn 2010 sin 3 % l'onn 2017.

Onn                       Quota d'agid social en il Grischun en %
2017 & 2016          1,4%
2015                      1,3%
2013-2014             1,2%
2010-2012             1,1%
2009                      1,2%
2005                      1,5%

Vischnanca          Quota d'agid social en % (2017)
Tusaun                   4,5%
Cuira                      3,2%
Landquart              2,6%
Glion                      1,8%
Tavau                    1,4%
San Murezzan       0,5%
Trimmis                 0,5%
Claustra                 0,4%

1.     Quant gronda è stada la media da las prestaziuns d'agid social per persuna retschavidra en il chantun Grischun l'onn 2017, quant gronda avant 10 resp. 15 onns?

2.     Co èn sa sviluppadas en il chantun Grischun las quotas da las persunas estras e da las persunas svizras en l'agid social ils ultims 20 onns?

3.     Quant grondas èn stadas las prestaziuns annualas d'agid social a persunas migrantas dapi l'unda da fugitivs a partir da l'onn 2015?

L'agid social sa cumpona da l'import da basa che consista da daners bluts, dals custs d'abitar incl. custs accessorics, da las contribuziuns a las assicuranzas socialas (contribuziuns AVS/AI e cassa da malsauns) sco er da las indemnisaziuns supplementaras da las prestaziuns liadas a la situaziun che ston – tenor las directivas da la COSAS – vegnir surpigliadas da las vischnancas sco dentist, custs da la canorta, bigliets dal traffic public e.u.v. Ed alura anc las numerusas mesiras socialas sco accumpagnaments da famiglia, plazzaments en in lieu ester, supplements d'integraziun en spezial per persunas estras. Da l'autra vart vegnan deducidas las entradas realisadas sez.

Dumandà è il svilup da quests custs en il chantun Grischun che la persuna obligada da pajar taglia sto finanziar:

a)     Tge import han il chantun e tut las vischnancas grischunas sbursà per questas prestaziuns l'onn 2017? Quant avant 5, 10 e 15 onns?

b)    En tge secturs hai dà ils gronds augments dals custs?

Puntraschigna, ils 14 da zercladur 2019

Hug, Favre Accola, Brandenburger, Della Cà, Dürler, Gort, Koch, Salis, Weber, Renkel

Resposta da la regenza

Sche persunas en Svizra crodan en ina situaziun finanziala d'urgenza, pon ellas sa drizzar a l'agid social. La quota da persunas dal chantun Grischun ch'èn stadas en questa situaziun e ch'èn vegnidas sustegnidas da l'agid social è restada relativamain constanta durant ils ultims 10 onns tar circa 1,1 fin 1,4 pertschient da la populaziun. Er relativamain constantas èn las gruppas da la populaziun che crodan en ina si­tua­ziun d'urgenza: uffants e giuvenils, persunas divorziadas, persunas nubilas, persu­nas ch'educheschan sulettas e persunas che n'han betg la scolaziun da basa neces­saria dovran spezialmain savens agid social. Las cifras da l'uffizi federal da statistica (UST) mussan che agid social vegn duvrà en il chantun Grischun per gronda part da persunas, che han ina lunga dependenza structurala. La quota d'agid social dal chan­tun Grischun è ina da las pli bassas da la Svizra. L'onn 2017 sa chattava ella cun 1,4 pertschient da la populaziun cleramain sut la media svizra da 3,3 pertschient. Il medem mument po il chantun Grischun cumprovar en il sectur d'asil e da fugitivs er vinavant in'auta quota da gudogn cumpareglià cun il rest da la Svizra (SEM, statistica d'asil dals 31 da matg 2019).

Per respunder questa dumonda da fracziun èn stadas a disposiziun las datas dal UST ed infurmaziuns da la gulivaziun da las grevezzas socialas (GGS). En quest connex ston vegnir fatgas las suandantas restricziuns. Las datas dal UST han in retard areguard l'actualitad e n'han betg adina il grad da precisaziun ch'è necessari per pudair respunder tut las dumondas da questa dumonda. La statistica da finanzas da las prestaziuns socialas dependentas d'in basegn stat a disposiziun dapi l'onn 2003, la statistica d'agid social (SAS) tenor chantuns dapi l'onn 2005. Plinavant ha il chantun – dapi l'introducziun da la nova gulivaziun da finanzas grischuna per il 1. da schaner 2016 – mo pli per part enconuschientscha da l'autezza da las prestaziuns d'agid social da las vischnancas. L'onn 2017 han 31 da 106 vischnancas preschentà al chantun lur prestaziuns d'agid social per survegnir ina contribuziun da la GG.

Tar la dumonda 1: Las expensas nettas per pretschs currents per persuna che ha retschavì agid social en il chantun Grischun importavan tenor il UST en media 9298 francs per l'onn 2017, 8610 francs per l'onn 2007 e 9523 francs per l'onn 2005. En­tant che las expensas nettas per persuna che ha retschavì agid social sa chatta­van l'onn 2005 sur la media svizra da 7389 francs, èn las expensas nettas restadas l'onn 2017 var 9 pertschient sut la media svizra da 10 116 francs.

Tar la dumonda 2: La quota da persunas da derivanza estra e da derivanza svizra en l'agid social vegn retschertgada dal UST en la SAS dapi l'onn 2005. En il Grischun importava la quota da persunas estras en l'agid social l'onn 2005 var 28 pertschient e l'onn 2017 var 41 pertschient. En Svizra importava la quota da persunas estras en l'agid social l'onn 2017 48 pertschient. 

Tar la dumonda 3: La statistica da finanzas retschertga il total da las expensas nettas da l'agid social. Questas datas na cuntegnan naginas caracteristicas che sa refere­schan a persunas. Ina repartiziun da las expensas nettas sin las singulas gruppas da retschaviders u ina differenziaziun detagliada tenor categoria d'expensa n'è perquai betg pussaivla sa basond sin la SAS. Pervia da la basa da datas disponibla n'èsi damai betg pussaivel da respunder en detagl las dumondas 3a e 3b.

Ina stima­ziun approximativa dal total dals custs da l'agid social per fugitivs renconu­schids fin 5 onns suenter l'inoltraziun da la dumonda d'asil sco er per fugitivs admess provisoricamain fin 7 onns suenter l'entrada en Svizra po tuttina vegnir fatga sin basa da las pauschalas globalas pajadas da la confederaziun. D'ina retschertga da l'uffizi dal servetsch social chantunal per l'onn 2015 resulta che las pauschalas globalas da la confederaziun pajadas a las vischnancas grischunas han cuvrì ils custs da l'agid social da las duas gruppas da fugitivs numnadas cun in grad da la cuvrida dals custs da 101 pertschient. L'onn 2015 ha la confedera21 d'avust 2019ziun pajà 6,57 milliuns francs, l'onn 2016 8,16 milliuns francs e l'onn 2017 8,77 milliuns francs.

21 d'avust 2019