Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Rettich concernent la reducziun da food waste

Sessiun: 19.06.2020

Cun stgars 30 % è d'attribuir al nutriment la gronda part da tut las grevezzas per l'ambient che resultan en Svizra pervia dal consum e pervia da la producziun. Perquai èsi spezialmain dischagreabel ch'in terz da las victualias producidas na sa tschenta insumma mai sin maisa. En Svizra vegnan destruidas mintga onn 2,6 milliuns tonnas victualias irreproschablas (Rapport davart l'ambient 2018, Uffizi federal d'ambient [UFAM]). Da l'autra vart vivan – tenor l'Uffizi federal da statistica (UST) – 615 000 persunas al minimum d'existenza u sut quel. Differentas organisaziuns d'utilitad publica salvan las victualias da la destrucziun e las repartan a persunas pertutgadas da povradad. Uschia prestan ellas ina contribuziun socialmain responsabla ed ecologica­main duraivla a favur d'in tractament raschunaivel da victualias. En il Grischun vegn questa lavur preziusa prestada da l'orga­ni­saziun «Tischlein deck dich» ch'è activa en otg lieus en il chantun. Er la Caritas venda victualias per pretschs reducids. Dentant mo ina part da las victualias che na dastgan betg pli vegnir vendidas, ma che pudessan anc ditg vegnir consumadas, arriva dal commerzi en detagl e da la gastronomia ad ina da las organisaziuns da repartiziun. E mo ina pitschna part da la populaziun basegnusa ha la pussaivladad d'acquistar victualias favuraivlas sin questa via. Er en il Grischun manca ina rait da posts da consegna ch'è activa en tut il chantun e durant l'entir onn. Persunas pertutgadas da povradad datti dentant en tut las regiuns. Qua po il maun public surpigliar ina rolla activa. La surdada da victualias betg pli vendiblas dal commerzi en detagl e da la gastro­nomia ad organisaziuns d'utilitad publica pudess vegnir extendida cleramain; l'offerta e la dumonda èn avant maun. Campagnas da sensibilisaziun sulettas na bastan betg. I dovra ina strategia concernent la conservabladad da victualias sco er ina meglra pron­tezza dal commerzi e dals producents da s'engaschar activamain per impedir food waste.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la Regenza:

  • d'elavurar in concept per garantir durant l'entir onn ina infrastructura en tut las regiuns dal chantun Grischun;
  • da promover la distribuziun da victualias betg pli vendiblas, dentant anc mangiablas a persunas pertutgadas da povradad ed a persunas cun paucas entradas;
  • da definir en quest rom mesiras correspundentas per impedir food waste.

Cuira, ils 19 da zercladur 2020

Rettich, Caluori, Gasser, Baselgia-Brunner, Brunold, Cahenzli-Philipp, Cantieni, Cavegn, Degiacomi, Deplazes (Cuira), Depla­zes (Rabius), Flütsch, Gartmann-Albin, Geisseler, Hardegger, Hartmann-Conrad, Hofmann, Horrer, Kohler, Kunfermann, Loi, Maissen, Müller (Susch), Müller (Favugn), Natter, Perl, Preisig, Rutishauser, Schwärzel, Thöny, Tomaschett-Berther (Trun), von Ballmoos, Widmer (Favugn), Wilhelm, Zanetti (Landquart), Giudicetti, Pajic, Spadarotto

Resposta da la regenza

La Regenza beneventa mintga sforz per reducir food waste e sustegna gia oz mesi­ras che servan a dar vinavant victualias betg pli vendiblas. En reguard social sco er ecologic vegn uschia prestada ina contribuziun impurtanta per producir ed utilisar victualias en moda persistenta, per reducir las emissiuns da gas cun effect da serra e pia per reducir la contaminaziun da l'ambient. Mesiras per reducir food waste vegnan perquai examinadas en il rom dal plan d'acziun "Green Deal" (PAGD) ed integradas en il PAGD en cas d'ina buna relaziun tranter ils custs ed il niz. Ed al Cussegl grond vegni recumandà da realisar questas mesiras.

Ensemen cun l'uniun "Tischlein deck dich" maina l'Uffizi per industria, mastergn e lavur (UCIML) a Cuira in deposit logistic per rimnar e per distribuir victualias betg pli vendiblas. Mintga di vegn rimnada passa 1 tonna victualias. En nov posts da conse­gna da "Tischlein deck dich" en l'entir chantun (dus a Cuira, mintgamai in a Glion, Grono, Landquart, Samedan, Scuol, Tavau e Tusaun) vegnan questas victualias repartidas a persunas basegnusas. Emna per emna profiteschan uschia pliras tschient persunas en il chantun da victualias gratuitas. La premissa per quai è ina carta da retratga che vegn emessa dals servetschs socials publics e da la Crusch cotschna dal Grischun.

Las victualias messas a disposiziun derivan da passa 50 filialas da differents deta­glists (Coop, Migros, Manor, Denner, Aldi, Lidl e Hilcona). Rimnads vegnan mo pro­ducts che sa chattan anc entaifer la data da conservabladad, che na pon dentant previsiblamain betg pli vegnir vendids. En la centrala da distribuziun dal Coop a Cui­ra vegnan plinavant zavradas tut las victualias che vegnan returnadas da las filialas externas e – sch'ellas èn anc utilisablas – transportadas en il deposit da "Tischlein deck dich". Là vegnan questas victualias elavuradas vinavant, eventualmain lavadas, pachetadas da nov, purziunadas autramain e – tut tenor il product – deponidas en la glatschera, en la stanza fraida u en il deposit. Fritgs donnegiads vegnan lavads, ils lieus donnegiads vegnan tagliads davent u tagliads giu, e lura vegnan ils fritgs ela­vu­rads en l'agen indriz da sientar a fritgs setgentads. 

En il project "Tischlein deck dich" èn vegnidas occupadas l'onn 2019 tut en tut 97 persunas che tschertgavan ina plazza. 30 da questas persunas eran activas sco manischunzas e manischunzs, 20 han lavurà en il deposit/magasin e 47 eran enga­schadas per zavrar/separar, gudagnar e raffinar victualias. Manads vegnan ils dif­fe­rents champs d'incumbensas da trais collavuraturas e collavuraturs dal UCIML en plazzas a temp cumplain. Ils posts da consegna da "Tischlein deck dich" vegnan manads da gidantras e gidanters voluntars.

Cun "Tischlein deck dich" dispona il Grischun – en il rom d'in public private partner­ship – durant l'entir onn d'in concept che garantescha la consegna da victualias en la gronda part da las regiuns dal chantun. Cumplettada vegn questa purschida tras il martgà da la Caritas a Cuira, che vegn sustegnì finanzialmain dal chantun. En colla­vuraziun cun ils servetschs socials chantunals vegnan victualias furnidas qua e là er en autras regiuns. L'onn 2019 ha il martgà da la Caritas registrà var 53 700 visitas. Ultra da quai existan iniziativas privatas, sco p.ex. "too good to go" e "save food, fight waste" (Food Ninjas). Cun "too good to go" collavura l'Uniun purila svizra, e mana­schis agriculs cun ina purschida speziala pon sa participar a "too good to go". A "save food, fight waste" èn participads sco partenaris er la Confederaziun (agricultura, segirezza da victualias, ambient) e – da vart dal chantun – l'Uffizi per la natira e l'ambient.

I sto vegnir resguardà ch'er donaziuns da victualias èn suttamessas a la legislaziun da victualias. Correspundentamain ha er l'Associaziun dals chemicists chantunals da la Svizra (ACCS) gia tractà quest tema e discutà tal cun l'Uffizi federal da segirezza alimentara e fatgs veterinars (USAV). Per sustegnair iniziativas che han l'intent d'evi­tar food waste han l'industria da victualias ed il commerzi da fritgs, da legums e da tartuffels elavurà in mussavia en cooperaziun cun la ACCS e cun il USAV.

Ils puncts pretendids da l'incumbensa èn pia gia ademplids. Concepts èn avant maun e mesiras vegnan realisadas. Las numerusas iniziativas privatas vegnan gia suste­gni­das da posts statals. Ultra da quai vegn il tema food waste a vegnir tractà en il PAGD.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond d'acceptar questa incumbensa e da la stritgar sco liquidada.

27 d'avust 2020