En sis sistems d'aua chauda da 69 ospitals, clinicas e chasas da vegls e da tgira en il Grischun ha il laboratori chemic per la controlla da victualias e la protecziun da l'ambient constatà contaminaziuns tras bacterias da legionella. Grazia a las mesiras prendidas han ins dentant pudì eliminar immediatamain u almain reducir fermamain questas contaminaziuns.
La primavaira da quest onn ha il laboratori chemic examinà sin incumbensa dal departament da giustia, polizia e sanitad totalmain 111 indrizs per preparar aua chauda en 69 ospitals, clinicas, chasas da vegls e da tgira. 99 da tals indrizs da preparar aua chauda en 58 manaschis eran libers da legionellas. Tschintg manaschis han mussà ina contaminaziun uschè minima ch'i n'ha betg fatg basegn da prender mesiras directas. En sis sistems d'aua chauda ha la contaminaziun da legionellas dentant surpassà la valur da limit da 1000 scherms per liter aua. En ils manaschis pertutgads han ins ordinà immediatamain ina desinfecziun termica per sbassar las autas valurs da legionellas. L'efficacitad da questas mesiras urgentas è vegnida confermada tras ina controlla posteriura.
Or da las isntituziuns, en las qualas ins ha constatà mesiras pli autas da legionellas, n'èn dentant vegnidas annunziadas naginas malsognas; ins n'ha constatà ni la fevra da pontiac (ina furma pli leva da l'infecziun da legionellas) ni la legionellosa ch'è pli maligna (malsogna dals legiunaris). Ins ha ordinà ulteriuras mesiras per reducir la contaminaziun tras legionellas, ed ulteriuras controllas posteriuras tras il laboratori chemic èn planisadas.

Infurmaziuns davart las legionellas (lat. legionella pneumophila)
Legionellas èn bacterias che vivan en l'aua e che pon chaschunar tant la malsogna dals legiunaris u legionellosa sco er malsognas dal tip da grippa sco p. ex. la fevra da pontiac. Il num legionella deriva da l'emprima greva epidemia da malcostas acuta che ha pertutgà ina gruppa da veterans da la American Legion 1976 a Philadelphia. Questa infecziun, tar la quala 182 persunas èn vegnidas grevamain malsaunas e 29 d'ellas èn mortas, è vegnida derasada d'in indriz da climatisaziun. Legionellas chattan ins bunamain dapertut nua ch'igl è umid da natira. En ils sistems d'umiditad creads dals umans cun temperaturas tranter 25 e 45 grads Celsius, sco p. ex. sistems da preparar aua chauda, indrizs da climatisaziuns, chaus da duscha e.u.v. chattan questas bacterias cundiziuns fitg favuraivlas per lur reproducziun. L'infecziun succeda tras inhalar in erosol infectus. Cun inhalar ina maschaida d'aria e pitschnas dagutellas d'aua che cuntegnan legionellas arrivan ils scherms en ils pulmuns, nua ch'els pon chaschunar grevas pneumonias, surtut tar persunas cun in sistem d'immunitad flaivel. Legionellas che vegnan absorbadas via il tract da digestiun (baiver aua contaminada u mangiar victualias che cuntegnan legionellas) n'èn dentant betg privlusas e na chaschunan naginas malsognas. Il fatg che pliras persunas pon esser pertutgadas a medem temp d'ina legionellosa è d'explitgar cun ina funtauna d'infecziun communabla e betg cun l'infecziun d'in uman tras in auter. La meglra metoda per impedir la creschientscha da legionellas è ina temperatura garantida d'almain 60 grads Celsius en ils recipients da provisiun e da 50 grads a la spina.

Gremi: departament da giustia, polizia e sanitad dal Grischun
Funtauna: rg laboratori chemic per la controlla da victualias e la protecziun da l'ambient