L'onn 2018 ha gì lieu ina vasta consultaziun davart ils inventaris dals biotops en il chantun Grischun. Ussa ha la Confederaziun decidì: pertutgant las palids planivas sco er las pastgiras ed ils prads sitgs d'impurtanza naziunala accepta ella per part las propostas chantunalas. Ella n'ha però betg resguardà las propostas pertutgant zonas umidas, palids autas e plazzas da fregar per amfibis. Cun sia critica pervia da la mancanza dals dretgs da purtar plant e d'ina protecziun giuridica, cura ch'i vegnan relaschads ils inventaris federals, sa drizza la Regenza a dunna cussegliera federala Sommaruga.

La consultaziun da la Confederaziun tar la revisiun da las ordinaziuns davart la protecziun da biotops l'onn 2015, da la quala l'element principal era l'actualisaziun dals Inventaris federals dals biotops, è fruntada per part sin ina refusa vehementa en il chantun Grischun. Il settember 2017 ha il Cussegl federal tuttina concludì la revisiun da las ordinaziuns davart la protecziun da biotops e las ha messas en vigur per il 1. da november 2017. L'actualisaziun dals Inventaris federals da las pastgiras e dals prads sitgs sco er da las palids planivas, che dueva avair lieu en il Grischun sco er da singulas palids planivas en la Sursilvania, è vegnida suspendida per pudair rectifitgar las basas professiunalas. Silsuenter ha l'Uffizi per la natira e l'ambient (UNA) repassà – sa basond sin las datas actualas da cartaziun e da contract – tut las conturas dals objects en l'Inventari chantunal dals biotops ed las ha dadas l'onn 2018 en ina vasta consultaziun. Tut en tut èn entradas 1836 posiziuns, da quellas 920 pertutgant biotops d'impurtanza naziunala. Sa basond sin questas posiziuns ha la Regenza inoltrà l'october 2018 sias propostas concernent las cunfinaziuns dals objects da l'Inventari federal a la Confederaziun.

Success parzial en cas da palids planivas sco er en cas da pastgiras e prads sitgs
En sia sesida dals 21 d'october 2020 ha il Cussegl federal approvà la revisiun da las palids planivas sco er da las pastgiras e dals prads sitgs en il Grischun, ed ha mess en vigur questa revisiun per il 1. da schaner 2021. Il Cussegl federal n'ha però betg acceptà las propostas d'adattar ils objects d'ognas e da palids autas sco er las plazzas da fregar per amfibis.

Mo en stgars 39 pertschient da las palids planivas naziunalas ha la Confederaziun acceptà per gronda part las propostas dal chantun. Concernent las pastgiras ed ils prads sitgs è quai stà il cas tar var 76 pertschient. Las propostas ch'eran vegnidas fatgas per evitar conflicts d'utilisaziun, n'ha la Confederaziun betg resguardà. En sia decisiun è ella sa basada fitg ferm sin sias emprimas cartaziuns, sin las conturas existentas en l'inventari dals onns 1994 e 2010 sco er sin las ordinaziuns vertentas davart la protecziun da biotops, entant ch'il chantun Grischun ha vulì illustrar uschè bain sco pussaivel las relaziuns effectivas actualas en ils inventaris dals biotops. Perquai ch'igl è resultà – en cumparegliaziun cun il stadi avant l'actualisaziun – tant tar las palids planivas sco er tar las pastgiras ed ils prads sitgs in augment da la surfatscha da var 40 pertschient, ha la Regenza prendì enconuschientscha cun surpraisa da la decisiun dal Cussegl federal, ed ha drizzà ina brev correspundenta a cussegliera federala Simonetta Sommaruga. En sia brev ha la Regenza renvià al fatg che la protecziun da la natira saja – tenor la Constituziun federala – ina incumbensa dals chantuns, ed ha dumandà d'organisar in inscunter cun la finamira da meglierar la collavuraziun tranter la Confederaziun ed il chantun.

Mancanza d'ina protecziun giuridica cun relaschar ils inventaris federals
ASin basa da la situaziun giuridica è unicamain la Confederaziun cumpetenta definitivamain per relaschar ses inventaris dals biotops. Ella sto mo realisar in'audiziun tar ils chantuns. Ils chantuns n'han nagin dretg da purtar plant per pudair pretender adattaziuns dals inventaris dals biotops. La mancanza d'ina protecziun giuridica per las vischnancas sco er per las proprietarias ed ils proprietaris da bains immobigliars cura ch'i vegn relaschà l'inventari, è vegnida crititgada sco nuncunvegnenta gia durant ils onns 1990 en las posiziuns da la Regenza tar las ordinaziuns federalas davart la protecziun da biotops. Cumbain ch'ils chantuns n'han nagins dretgs da cundecisiun, als oblighescha il dretg federal da reglar la protecziun ed il mantegniment dals biotops d'impurtanza naziunala. Ina incumbensa primara è quella da determinar il curs exact dal cunfin dals objects, uschia ch'el è liant per las proprietarias ed ils proprietaris da bains immobigliars. La determinaziun vegn fatga en il rom da la planisaziun d'utilisaziun da quellas vischnancas, nua che l'object sa chatta. Cun cunfinar exactamain ils objects da l'inventari federal han ils chantuns e las vischnancas – tenor il Tribunal federal – però mo ina pitschna libertad d'agir per divergiar dals perimeters federals. En la brev a dunna cussegliera federala Sommaruga supplitgescha la Regenza che la Confederaziun laschia ussa avunda libertad d'agir al chantun per determinar exactamain ils suandants cunfins dals objects dals inventaris federals.

L'Inventari chantunal dals biotops vegn actualisà
DLas novas determinaziuns federalas da las palids planivas sco er da las pastgiras e dals prads sitgs d'impurtanza naziunala e la refusa da las propostas dal chantun pertutgant ils ulteriurs tips da biotops ha er consequenzas directas per l'Inventari chantunal dals biotops. Ils objects d'impurtanza naziunala ch'èn vegnids preschentads l'onn 2018, vegnan allontanads da l'Inventari chantunal dals biotops e remplazzads cun ils objects ch'èn ussa giuridicamain valaivels. Da quai pon er resultar midadas successivas dals objects d'impurtanza regiunala u locala. I na sa tracta però betg d'ina nova procedura d'actualisaziun da l'inventari, mabain da la finiziun da la procedura ch'è vegnida lantschada l'onn 2018.

Fotografia agiuntada:

©Markus Staub

Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01, e-mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch
- Andreas Cabalzar, manader da la partiziun Natira e cuntrada, tel. +41 81 257 29 31, e-mail Andreas.Cabalzar@anu.gr.ch

Gremi: Regenza
Funtauna: rg Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient