Cun cumenzar uffizialmain l'emprima fasa da realisaziun da la Strategia da biodiversitad 2023–2028 fa il Grischun in pass decisiv per segirar ses chapital natiral. Noss stgazi natiral – nossa responsabladad – cun quest messadi central e cun la preschentaziun da la marca Terraviva daventa la realisaziun da las tut en tut 28 mesiras ord il carnet da mesiras visibla e concreta.

Questa realisaziun è il resultat d'ina lavur preliminara intensiva da set posts spezialisads chantunals. Ensemen cun l'Uffizi per la natira e l'ambient, ch'è l'uffizi responsabel, cun persunas spezialisadas externas e cun ulteriurs partenaris han quests posts spezialisads sviluppà la Strategia da biodiversitad dal Grischun 2023–2032 en in process transparent e cooperativ. Punctualmain per il di internaziunal da la diversitad biologica, ils 22 da matg 2025, survegn l'engaschament per la biodiversitad en il chantun Grischun ina fatscha ed ina vusch.

www.terraviva.gr.ch – biodiversitad en moda chapaivla e perceptibla
Sut il num da marca Terraviva è vegnida sviluppada ina ferma cumparsa per la communicaziun enturn la biodiversitad en il Grischun. Il chantun surpiglia la marca ch'è vegnida stabilida cun success da la fundaziun Biodiversitad Grischun, per marcar tut las lavurs da realisaziun da la Strategia da biodiversitad dal Grischun. Aposta per quest intent ha l'Uffizi per la natira e l'ambient installà la plattafurma online www.terraviva.gr.ch. «La nova cumparsa sut la marca Terraviva è colliada stretgamain cun l'identitad da la marca Graubünden: vaira, agreabla, prospectiva – questas valurs sa manifesteschan en las finamiras da la Strategia da biodiversitad sco er en il design ed en il cuntegn da la plattafurma online», declera il cusseglier guvernativ Jon Domenic Parolini. La plattafurma infurmescha davart il stadi da la biodiversitad en il Grischun, preschenta projects da realisaziun actuals e mussa, tge contribuziun che mintgina e mintgin pon prestar. Ella sa drizza tant a persunas spezialisadas sco er a l'economia ed a la politica e cunzunt er a la vasta populaziun – perquai che la biodiversitad va tiers a nus tuttas e tuts. La realisaziun reussida e sias istorgias duain svegliar il plaschair da s'engaschar activamain per la biodiversitad en l'agen ambient. Actualmain stattan tut ils cuntegns a disposiziun en tudestg. Las versiuns en rumantsch ed en talian vegnan messas a disposiziun en il decurs dal zercladur 2025.

La realisaziun da las 28 mesiras gira
Dus terzs da las mesiras che la Regenza ha definì per l'emprima fasa da realisaziun 2023–2028 han gia cumenzà, la realisaziun da las ulteriuras mesiras è en preparaziun. Las mesiras cumpiglian mintgamai plirs pass da lavur. Sch'i vegnan prendids per mauns champs novs, èsi l'emprim mo pussaivel da far pitschens pass. En ina «fasa da pilot» ston ins qua l'emprim sviluppar ed experimentar ina metodica. Ina da quellas mesiras è per exempel la mesira M21: manaschis da biodiversitad – indemnisar cun cleras finamiras las prestaziuns da biodiversitad en l'agricultura. Var 30 manaschis agriculs da l'entir Grischun èn s'annunziads per il project da pilot. «Cun il project da pilot surpigliain nus, sco puras e purs, dapli responsabladad per la biodiversitad en noss chantun. L'indemnisaziun orientada a finamiras ans motivescha betg mo da metter a disposiziun la surfatscha, mabain er da crear vaira qualitad e diversitad. Cun quasi 40 pertschient surfatscha da promoziun da la biodiversitad ha il Grischun gia ina valur excellenta – ussa vai per concepir quest spazi ecologicamain anc pli persistent», declera Thomas Roffler, il president da l'Uniun purila grischuna. Impurtantas lavurs preliminaras da planisaziun vegnan ussa fatgas per la mesira M14: immobiglias favuraivlas a la biodiversitad. La finamira è quella da revalitar ecologicamain e da tgirar persistentamain las surfatschas verdas enturn ils edifizis chantunals. En collavuraziun cun ina firma spezialisada per la concepziun natirala da spazis exteriurs vegn actualmain sviluppà in concept cumplessiv, inclusivamain ina metodica d'evaluaziun pratica. Quest concept duai permetter da concepir ils spazis exteriurs en moda simpla, natirala, adattada a la midada dal clima ed attractiva. Emprims success datti tar ulteriuras mesiras sco per exempel tar la M23: far experientschas en la natira cun agid da guids versads – servetschs da rangers. Per l'emprima giada ha la scolaziun etablida da ranger dal Center da furmaziun per il guaud Lyss lieu ensemen cun il Center da furmaziun per il guaud ibW Maiavilla en la Svizra Sidorientala. Ubain la mesira M4: funtaunas – chapir sco spazis da viver e tractar cun quità. Per sustegnair durant la retschertga ils spazis da viver da las funtaunas da la regiun Partenz/Tavau, èn s'annunziadas 20 persunas motivadas cun entusiassem per la natira per collavurar voluntarmain. Tut en il senn da noss messadi central: noss stgazi natiral – nossa responsabladad.

Il stadi da svilup e da realisaziun da tut las 28 mesiras vegn cumplettà e preschentà periodicamain en moda infurmativa sin la plattafurma online www.terraviva.gr.ch.

Dapli infurmaziuns:

www.terraviva.gr.ch

Fotografia:

Pagina d'access dal portal online www.terraviva.gr.ch

Infurmaziuns:

• Cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01 (cuntanschibel da las 15.30 fin las 16.00), e‑mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch
• Remo Fehr, manader da l'Uffizi per la natira e l'ambient, tel. +41 81 257 29 41 (cuntanschibel da las 10.00 fin las 11.00), e‑mail Remo.Fehr@anu.gr.ch

Responsabladad: Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient

Basas solidas:

La biodiversitad è chapital natiral ed uschia in element essenzial da la ritgezza dal chantun Grischun. Biodiversitad cumpiglia tut las spezias da creatiras, lur diversitad genetica, la diversitad da spazis da viver sco er ils process che han in effect en e tranter quests plauns. La Regenza dal chantun Grischun ha la finamira da mantegnair e da rinforzar ulteriuramain la biodiversitad sco er la cuntrada natirala e culturala per las proximas generaziuns. L'analisa da la situaziun professiunala solida cun ina vasta basa «Biodiversitad en il Grischun 2022» mussa, che la designaziun dal Grischun sco «metropola natirala» è anc adina giustifitgada sco facit general. Ella mussa però er, ch'i dovra gronds sforzs da tut las acturas e tut ils acturs en ils differents secturs, en las vischnancas, tar ils gremis spezialisads ed envers la publicitad, per mantegnair e per promover il chapital natiral per las proximas generaziuns.

Sco resposta ha la Regenza deliberà ils 16 d'avrigl 2024 la Strategia da biodiversitad dal Grischun 2023–2032 cun in emprim pachet da mesiras per ils onns 2023-2028. Quest pachet è vegnì approvà dal Cussegl grond en la sessiun da december 2024, en il rom da la debatta davart il preventiv. Per la realisaziun da las 28 mesiras dovri blers partenaris engaschads.