Tenor in studi dal fondo naziunal ch'è vegnì preschentà a la publicitad per l'emprima giada l'atun 1996 vegn maltractada mintga tschintgavla dunna da ses partenari durant sia vita; passa 40% da las dunnas pateschan da la violenza psichica. La violenza encunter dunnas en la lètg ed en il partenadi è in problem da l'entira societad ch'è ditg vegnì tabuisà. Las soluziuns dals problems avevan fin uss la consequenza che, per dunnas pertutgadas, vegnivan endrizzadas purschidas d'agid sco chasas da dunnas e posts da cussegliaziun.
En il chantun Grischun n'existan naginas statisticas cumplessivas davart la violenza a chasa, spezialmain na vegni er betg distinguì en connex cun delicts da violenza, sche quels han gì lieu entaifer u ordaifer in partenadi. Il dumber zuppà dastgass esser considerabel sco en auters chantuns.
En la pratica vegnan las dunnas ch'èn pertutgadas da la violenza anc adina confruntadas cun opposiziuns scuraschantas. Perencunter sto as suttametter mo ina pitschna part dals delinquents ad ina persecuziun penala per quest agir. Cuntrariamain al princip d'allontanar quel che disturba, che pretendess l'allontanament dal delinquent, vegnan savens sfurzadas las victimas da bandunar lur ambient social.
En differents chantuns han lieu dapi la mesadad dals onns 90 projects per chattar pussaivladads d'intervenziun encunter la violenza a chasa. In project d'intervenziun sa chapescha sco indriz che, ensemen cun las instituziuns pertutgadas, elavura novas modas da proceder encunter la violenza a chasa e surprenda ina funcziun da coordinatur per realisar quellas. Resultads èn ils differents projects da la chapientscha ch'ils pertutgads po obtegnair agid a moda efficazia mo, sch'ils differents indrizs da derivanza privata e statala accordan lur intervenziuns ina cun l'autra e dattan ina tscherta prioritad al problem. La finamira da tals projects d'intervenziun è quella d'elavurar e da realisar, suenter in'examinaziun detagliada, l'applicaziun actuala da las modas d'agir pratic. Quest'applicaziun ha la finamira da meglierar la protecziun da las dunnas pertutgadas e da lur uffants e vul, tenor pussaivladad, impedir in'escalaziun da la violenza. Il chantun Grischun vegn a numnar in post spezialisà per la protecziun da l'uffant. L'examinaziun da las mesiras preventivas per la violenza a chasa è in ulteriur pass necessari en questa direcziun. Na da rar ha lieu la violenza encunter las dunnas en connex cun la violenza encunter ils uffants e viceversa.
Ils custs che resultan annualmain per la Svizra tras la violenza encunter las dunnas èn vegnids stimads en in studi publitgà l'onn 1998 sin 400 milliuns. Perquai èsi raschunaivel er or da vista da l'economia d'investir dapli resursas en la prevenziun da la violenza.
Per ils motivs surmenziunads supplitgain nus la regenza d'examinar, per il chantun Grischun, mesiras per prevegnir a la violenza cunter las dunnas en la lètg ed en il partenadi ed eventualmain da dar liber la via ad in project per chattar pussaivladads d'intervenziun encunter la violenza, e quai tenor il model d'auters chantuns da la Svizra (LU, FR).
Cuira, ils 30 da matg 2000
Namen: Meyer, Arquint, Frigg, Bischoff, Bucher, Capaul, Cavigelli, Claus, Dermont, Giuliani, Hardegger, Jäger, Joos, Locher, Looser, Luzio, Maissen, Noi, Pfenninger, Pfiffner, Portner, Righetti, Scharplatz, Schmid (Spleia), Schmutz, Schütz, Trepp, Zarro, Zindel
Session: 30.05.2000
Vorstoss: rg Postulat